The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследования: флавоноидсодержащие растения, флавоноиды и их производные.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары: флавоноидты өсімдіктер, флавоноидтар және олардың туындылары.

Aim of work (in Russian) : Цель работы - выделение из растений, идентификация флавоноидов и получение новых биологически активных природных, структурно модифицированных соединений флавоноидного ряда перспективных для разработки на их основе субстанций оригинальных лекарственных средств.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты – өсімдіктерден флавоноидтарды бөліп алу, сәйкестендіру және бірегей дәрілік құралдардың субстанцияларын жасау үшін перспективті флавоноидты қатардың жаңа биологиялық белсенді табиғи, құрылымдық түрлендірілген қосылыстарын алу.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования: экстракция, кристаллизация, адсорбционная колоночная хроматография, флеш-хроматография, тонкослойная хроматография, высокоэффективная жидкостная хроматография, физико-химические методы исследования (ИК-, УФ-, масс-, ЯМР 1Н, 13С, двумерная ЯМР 1Н-1Н, 13С-1Н спектроскопия), рентгеноструктурный анализ.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері: экстракциялау, кристалдау, адсорбциялық бағаналық хроматография, флеш-хроматография, жұқа қабатты хроматография, жоғары тиімді сұйықтық хроматография, физика-химиялық зерттеу әдістері (ИҚ-, УК-, масс-, ЯМР 1Н, 13С, екі өлшемді ЯМР 1Н-1Н, 13С-1Н спектроскопия), рентгенқұрылымдық талдау.

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен химический скрининг 30 видов растений флоры Казахстана на содержание флавоноидных соединений. При этом определен качественный состав и количественное содержание флавоноидных соединений в экстрактах растений. Выявлены сравнительно перспективные растительные источники флавоноидных соединений, такие как василек шерстистоногий (содержание флавоноидов 2,69% в расчете на воздушно-сухое сырье), василек ибирийский (2,40%), ястребинка обыкновенная (2,20%), зверобой продырявленный (1,98%) бессмертник песчаный (содержащий флавоноид апигенин – 2,86%), володушка золотистая (рутин – 3,24%, мирицетин – 1,63%), серпуха венценосная (апигенин – 3,7%) горец птичий (рутин – 1,71%), череда трехраздельная (рутин – 3,08%) и полынь горькая (артемизетин – 1,25%). Проведено химическое изучение душицы обыкновенной, чертополоха поникающего, горца птичьего, пижмы обыкновенной, почек тополя бальзамического, полыни гладкой, серпухи венценосной, бессмертника песчаного и аянии кустарничковой. При этом выделены и наработаны образцы 10 флавоноидов: хризин, апигенин, пиностробин, тектохризин, пиноцембрин, нарингенин, цирсилинеол, артемизетин, пектолинаригенин, кверцетин. В плане получения биологически активных соединений на основе флавоноидов синтезированы 15 новых производных. Проведен биологический скрининг образцов флавоноидов и их производных. Установлено, что исследованные соединения обладают антиоксидантной, гепатопротекторной и антирадикальной активностью.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстан флорасының 30 өсімдік түріне флавоноидты қосылыстарды қамтуы тұрғысынан химиялық скрининг жүргізілді. Бұл ретте өсімдік сығындыларындағы фенолдық қосылыстардың сапалық құрамы мен сандық мөлшері анықталды. Полифенолды қосылыстардың салыстырмалы түрде перспективті өсімдік көздері анықталды, атап айтқанда түкті аяқ гүлкекіре (ауа құрғақ шикізатқа есептегенде флавоноидтардың мөлшері 2,69%), торғай көкбас гүлкекіре (2,40%), бектау саршатыры (2,20%), шілтер жапырақты шайқурай (1,98%), құмдық салаубас (құрамында апигенин флавоноиды – 2,86%), сары шоқсары (рутин – 3,24%, мирицетин – 1,63%), тәжі түймебас (апигенин – 3,7%), қызылтаспа (рутин – 1,71%), үштармақ итошаған (рутин – 3,08%) және ащы жусан (артемизетин – 1,25%). Кәдімгі жұпаргүлге, еңкіш түйетікенге, қызылтаспаға, кәдімгі түймешетенге, бальзамды терек бүршіктеріне, тықыр жусанға, тәжі түймебасқа, құмдық салаубасқа және бұташық таужусанға химиялық зерттеу жүргізілді. Бұл ретте хризин, апигенин, пиностробин, тектохризин, пиноцембрин, нарингенин, цирсилинеол, артемизетин, пектолинаригенин флавоноидтарының үлгілері бөліп алынды және өндірілді. Флавоноидтар негізінде биологиялық белсенді қосылыстар алу тұрғысынан 15 жаңа қосылыс синтезделді. Флавоноидтар мен олардың туындыларының үлгілеріне биологиялық скрининг жүргізілді. Зерттелген қосылыстардың антиоксиданттық, гепатопротекторлық және антирадикалдық белсенділігі бар екендігі анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Образцы флавоноидов и новые производные на основе молекул флавоноидов

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Образцы флавоноидов и новые производные на основе молекул флавоноидов

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения: биоорганическая химия, фармакология, технология лекарств.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы: биоорганикалық химия, фармакология, дәрілер технологиясы.