Inventory number IRN Number of state registration
0220РК00613 AP05131086-OT-20 0118РК00571
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 21
International publications: 2 Publications Web of science: 1 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 8 62
Total number of pages Patents Illustrations
124 0 203
Amount of funding Code of the program Table
5090667 AP05131086 0
Code of the program's task under which the job is done
217
Name of work
Этнокультурные связи тюрков-огузов с оседло-земледельческими племенами Приаралья в процессе становления городской культуры в низовьях Сырдарьи (I тысячелетии н.э.)
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Материалы
Report authors
Тәжекеев Әзілхан Әуезханұлы , Дарменов Рустем Турарбекович , Билалов Сейдали Умиртаевич , Амиргалина Гульмира Темирболатовна , Султанжанов Жетесби Канапияевич , Махамбетова Лайла Алиевна ,
0
0
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) Нет
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество «Кызылординский университет имени Коркыт Ата»
Abbreviated name of the service recipient НАО «Кызылординский университет имени Коркыт Ата»
Abstract

Объектом исследования данной работы является археологический памятник городище Джанкент и его окрестности, расположенный в Восточном Приаралье. В ходе реализации проекта проводятся археологические исследования городища Джанкент, анализ вновь полученных при полевых работах источников, проводилось сравнение и сопоставление с уже имеющимся данными. Важное место отводится определению политической, этно-культурной, экономической роли племен, населявших Восточное Приаралье и их взаимосвязи с племенами Средней Азии и Восточной Европы, опираясь на материалы полученные в ходе исследовательских работ.

Археологиялық зерттеу нысаны Шығыс Арал маңында орналасқан Жанкент қалашығы ескерткіші мен оның маңайына жүргізілді. Зерттеу жұмыстары барысында табылған деректік материалдарды бұрынғы дерек көздердегі мәліметтермен салыстыру, талдау және қорытындылау негізінде Жанкент қалашығының ерте ортағасырдағы тарихын жаңаша көзқараспен жазу-зерттеу жұмысының басты мақсаты болып табылады. Ғылыми жобаны орындау барысында жинақталған заттай дерек көздерін өңдеуден өткізу арқылы, Шығыс Арал өңірінде ортағасырларда өмір сүрген тайпалардың көршілес Орта Азия және Шығыс Еуропаның ортағасырлық тайпалары арасындағы этномәдени, саяси, экономикалық қатынастардағы ролін анықтау.

В ходе реализации проекта проводятся археологические исследования городища Джанкент, анализ вновь полученных при полевых работах источников, проводилось сравнение и сопоставление с уже имеющимся данными. Важное место отводится определению политической, этно-культурной, экономической роли племен, населявших Восточное Приаралье и их взаимосвязи с племенами Средней Азии и Восточной Европы, опираясь на материалы полученные в ходе исследовательских работ.

Зерттеу жұмыстары барысында табылған деректік материалдарды бұрынғы дерек көздердегі мәліметтермен салыстыру, талдау және қорытындылау негізінде Жанкент қалашығының ерте ортағасырдағы тарихын жаңаша көзқараспен жазу-зерттеу жұмысының басты мақсаты болып табылады. Ғылыми жобаны орындау барысында жинақталған заттай дерек көздерін өңдеуден өткізу арқылы, Шығыс Арал өңірінде ортағасырларда өмір сүрген тайпалардың көршілес Орта Азия және Шығыс Еуропаның ортағасырлық тайпалары арасындағы этномәдени, саяси, экономикалық қатынастардағы ролін анықтау.

Собранные в процессе исследовательских работ материальные и письменные источники были проанализированы и сравнены с последними вышедшими в свет отечественными научными данными. В ходе исследований были применены новые научные-исследовательские методы, применены междисциплинарные связи, учтены взгляды отечественных и зарубежных ученых археологов на данную проблематику. Все эти данные позволят достаточно объективно рассматреть историю возникновения городища Джанкент. Кроме того при выполнении работы были приняты во внимание теории о взаимосвязях земледельческих и кочевых племен, разрабатывавшаяся археологами К.М.Байпаковым, С.П.Толстовым, Б.В.Андриановым, М.А.Итиной, Б.И.Вайнберг, Л.М.Левиной.

Зерттеу жұмыстары барысында жинақталған заттай және жазбаша дереккөздерін талдау үшін, соңғы жылдары Отандық археология ғылымы жеткен жетістіктер мен енгізілген жаңалықтар негізге алынды. Зерттеу жұмысында жаңа бағыттағы ғылыми ой-пікірлер мен тұжырымдар, сыннан өткен, жаңа көзқарастар тұрғысынан жазылған отандық және шет елдік зерттеулер басшылыққа алынды, отандық ғалымдар тарих пен археология саласына енгізген жаңа әдіс-тәсілдер қолданылды. Жобаны орындау барысында аталған әдіснамаларды қолдану ортағасырлық Жанкент қалашығының қалыптасуын сипаттауға қол жеткізуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, зерттеулер барысында отырықшы және көшпенді мәдениеттер арасында жүретін тайпааралық байланыстар теорияларын талдаған Хорезм археологиялық-этнографиялық экспедициясы мүшелері С.П.Толстов, Б.В.Андрианов, М.А.Итина, Б.И.Вайнберг, Л.М.Левина және т.б. ғалымдардың әдіснамалары кеңінен қолданыс тапты.

В данном исследовании использованы результаты археологических и лабораторных исследований, позволивших по-новому осветить процесс урбанизации и оседания кочевых племен Приаралья с древних времен до позднего средневековья. В полевых сезонах 2018-2020 годов на городище Джанкент археологические работы проводились раскопочным и отдельным разведочным отрядами. Раскопочный отряд проводил исследовательские работы на жилом квартале в шахристане (Раскоп №1), на сельской усадьбе в окрестностьях памятника (Раскоп №9). Отдельный разведочный отряд производил исследование памятников в окрестностьях городища Джанкент. На основе обработки полученных с городища Жанкент материалов, была существенно пополненна новыми данными источниковедческая база по изучению прикладного искусства и материальной культуры ранних средневековых городищ.

Бұл зерттеуде археологиялық барлау және зерттеу экспедициялары барысында алынған, ортағасырлардағы мыңжылдықтар шекарасында жүріп отырған этногенез процесстеріне жаңа сәуле түсіруші нәтижелер пайдаланылды. 2018-2020 жылдарының далалық қазба маусымдарында Жанкент қалашығында жүргізілген археологиялық жұмыстарды бір қазба тобы және бір арнайы барлау тобы жүргізді. Қазба тобы қалашықтың шахристан бөлігіндегі тұрғын үйде (№1 қазба) және ескерткіш маңында орналасқан тұрғын үйде қазба (№9 қазба) салды. Арнайы барлау тобы ескерткіштер маңына зерттеу жұмыстарын жүргізді. Қазба жұмыстары барысында алынған материалдар нәтижесінде Жанкент қалашығынаң ерте ортағасырдағы қолөнері жаңа материалдар негізінде толықтырылды.

Археологические источники являются основной источниковедческой базой в решении проблем, связанных с вопросами историко-культурного характера, а также вопросах взаимодействия различных типов цивилизаций. В данном исследовании использованы результаты археологических экспедиций и результаты лабораторных исследований, позволивших по-новому осветить процесс урбанизации и оседания кочевых племен Приаралья с древних времен до позднего средневековья.

Археологиялық материалдар тарихи-мәдени сипаттағы мәселелерді шешуде және өркениетті қоғамдардың өзара ықпалдасуы мәселелерінде де негізгі деректердің базасы болып табылады. Бұл зерттеуде археологиялық барлау және зерттеу экспедииялары барысында алынған, ортағасырлардағы мыңжылдықтар шекарасында жүріп отырған этногенез процесстеріне жаңа сәуле түсіруші нәтижелер пайдаланылады.

археология, этнография, история

археология, этнография, тарих

UDC indices
903/904 (574)"65"
International classifier codes
03.41.91;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
процесс урбанизации; номады; городская культура; Приаралья; Сырдарья;
Key words in Kazakh
урбанизация процесі; көшпенділер; қалалық мәдениет; Арал маңы; Сырдарья;
Head of the organization Каримова Бейбиткуль Сарсемхановна кандидат филологических наук /
Head of work Тәжекеев Әзілхан Әуезханұлы PhD доктор / нет
Native executive in charge