The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования являлись биологические образцы от диких птиц водного и околоводного комплексов, изоляты парамиксовирусов, выделенные от них в Республике Казахстан.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны – су және су маңы кешендеріндегі түз құстарынан алынған сынамалар, Қазақстан Республикасында бөлінген парамиксовирустар.

Aim of work (in Russian) : Цель проекта – изучение молекулярной эволюции, особенностей циркуляции парамиксовирусов диких птиц, и подбор оптимальных кандидатов для разработки диагностических тест-систем.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – түз құстары парамиксовирустарының айналым ерекшеліктерін, молекулалық эволюциясын зерттеу, сонымен қатар балаулық тест-жүйелерін әзірлеуде оңтайлы нұсқаларды таңдау.

Методы исследования (на русском) : вирусологические, молекулярно-генетические, серологические

Методы исследования (на казахском) : вирусологиялық, молекулалық-генетикалық, серологиялық

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы и их новизна. Для вирусологических исследований собраны 624 биологические образцы в виде трахеальных и клоакальных смывов от 489 особей 37 видов диких птиц. В результате проведенных вирусологических, молекулярно-генетических и серологических исследований, получены данные о циркуляции в Казахстане ПМВ птиц серотипов APMV-1, APMV-4, APMV-6, APMV-16 и APMV-20.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Атырау, Алматы, Жамбыл және Ақмола облыстарынан көктемгі және күзгі көшіп қону кезеңінде вирусологиялық зерттеулерге 18 түрге енетін 200 түз құстарынан клоака және трахея шайындысы түрінде 364 биологиялық сынама жиналды. Материалдардың басым бөлігі су және су маңы кешендерін мекендейтін құстар отрядының; Олуштәрізділер (Suliformes), Сұқсыртәрізділер (Podicipediformes), Жалпақтұмсықтылар (Anseriformes) және Татреңтәрізділер (Charadriiformes) өкілдеріне тиесілі.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Получены полные нуклеотидные последовательности всех шести генов изолятов APMV-20/черноголовый хохотун/Атырау/5541/2013 и APMV-20/озерная чайка/Балхаш /5844/2013. Установлен следующий порядок их очередности: 3’-NP-P/V/W-M-F-HN-L-5’, кодирующий восемь белков: NP (459 аминокислотных остатка (aо), P – 431 a.о.; V – 263a.о.; W – 165 a.о.; M – 376 a.о.; F – 537 a.о.; HN – 574 a.о. и L – 2242 a.о., что соответствует размерам генов референсного вируса APMV-20/чайка/Актау/5976/2014. Получены патенты на штаммы: APMV-13/белолобый гусь/СКО/5751/13 (Патент № 32593); APMV-8/лебедь-кликун/СКО/5767/2013 (Патент №33988), используемый для приготовления диагностических препаратов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : PMV-20/қарабас өгізшағала/Атырау/5541/2013 және PMV-20/көл шағаласы/Балхаш/5844/2013 бөлінділерінің барлық алты генінің нуклеотидтік тізбегі алынды. Олардың тізбегінің келесі тәртібі белгіленді: 3'-NP-P/V/WMF-HN-L-5', сегіз ақуызды кодтайды: NP (459 амин қышқылы қалдықтары (ж.н), P - 431 ж.н; V – 263ж.н; W - 165 ж.н) ; M - 376 ж.н; F - 537 ж.н; HN - 574 ж.н, және L - 2242 ж.н, бұл PMV-20/шағала/Ақтау/5976/2014 референсті вирус генінің мөлшеріне сәйкес келеді. Балаулық препараттарды дайындауда қолданылатын «PMM-13/ақ маңдайлы қаз/СҚО/5751/13 (№ 2017/0832) патенті алынды. PMV-16 штаммы Қазақстан Республикасының Ұлттық вирустық жинағында (депоненттің № M5-19/D 01.07.2019ж.) депонделді.

Level of implementation (in Russian) : Рекомендации по внедрению или итоги внедрения результатов НИР. Результаты исследований могут быть использованы практическими учреждениями ветеринарного контроля Республики Казахстан при расшифровке вспышек заболеваемости и контроле возникающих чрезвычайных эпидемических ситуаций.

Level of implementation (in Kazakh) : ҒЗЖ нәтижелерін енгізудің қорытындысы немесе енгізу бойынша ұсыныстар. Зерттеу нәтижелері Қазақстан Республикасында төтенше эпидемиологиялық жағдайларды қадағалау мен ветеринарлық бақылау тәжірибелік мекемелерінде қолданылуы мүмкін.

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения – вирусология, молекулярная биология, ветеринария.

Field of application (in Kazakh) : Қолданылу аясы – вирусология, молекулалық биология, ветеринария.