The object of research, development or design (in Russian) : Языково-жанровые особенности казахского фольклора

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақ фольклорының тілдік-жанрлық ерекшеліктері

Aim of work (in Russian) : Основной целью проекта является исследование в рамках лингвофольклористики жанрово-языкового аспекта изданного по программе «Культурное наследие» стотомника казахского фольклора («Бабалар сөзі»), определение с лингвистической позиции его места в духовном возрождении казахстанского общества.

Aim of work (in Kazakh) : «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы бойынша жарық көрген қазақ фольклорының 100 томдығын («Бабалар сөзі») лингвофольклортану бағытымен тілдік-жанрлық тұрғыдан зерттеп, оны Қазақстан қоғамының рухани жаңғыруындағы орнын лингвистикалық тұрғыдан айқындау.

Методы исследования (на русском) : Исследование осуществлено комплексным путем: включены описательные, сравнительно-исторические, историко-сравнительные, сопоставительные, синхронно-диахронические, психолингвистические, лингвокультурные, когнитивные, коммуникативные методы, элементы статистических методов. Описательный метод необходим для определения структуры и семантики текста в качестве объекта исследования. В рамках указанного метода определены важные элементы семантического поля. Сравнительно-исторические, историко-сравнительные приемы определили диахронию фольклорного слова. Использованием в комплексе методов лингвистики и философии, теории познания, определена концептуальная, мировоззренческая значимость языковых единиц в фольклорных текстах. Использование в комплексе методов лингвистики и культурологии занимает важное место в лингфольклористическом направлении. Использование лингвокультурологических категорий граничит с этнолингвистическим методом.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу кешенді тәсілмен жүргізілді: сипаттамалық, салыстырмалы-тарихи, тарихи-салыстырмалы, салғастырмалық, диахрониялық-синхрониялық, психолингвистикалық, лингвомәдени, когнитивтік, коммуникативтік әдістер, статистикалық әдістердің элементтері енгізілдді. Сипаттамалық әдіс нысанға алынатын мәтіндердің құрылымын, семантикасын анықтап алу үшін қажет, фольклорлық мәтіндердегі семантикалық сипаттарды бағдарлап алуға көмектеседі. Салыстырмалы-тарихи, тарихи-салыстырмалы тәсілдер фольклорлық сөздің диахрониясын анықтау үшін қолданылды. Тілтану мен философия, мәдениеттану, таным теориясының әдістерін байланыстырып зерттеу арқылы фольклорлық мәтіндердегі тілдік бірліктердің концептуалдық, дүниетанымдық маңызы айқындалды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты Проекта: 46 публикаций, из них: на базе Scopus – 2; на базе РИНЦ – 4; в журналах КОКСОН МОН РК – 14; в сборниках научных конференций – 27 статей. Подготовлены научные кадры: защищены 12 дипломных работ, 13 магистерских диссертаций, 1 докторская диссертация. Проведена международная конференция «Актуальные проблемы казахской лингвофольклористики», изданы: уччебно-методическое пособие «Казахская лингвофольклористика (текстоведческая позиция)», монография «Казахская лингвофольклористика: языково-жанровое исследование» Новизна результатов Проекта: - благодаря выявлению факторов языка фольклора в качестве национального кода, определена его функция в духовном возрождении казахстанского общества; - в систематизации фольклорных жанров впервые учтены языковые факторы; - фольклорные жанры анализированы с интралингвистической, паралингвистической позиций; - разработан образец лингвистического анализа фольклорного текста; - под влиянием теории текста раскрыты глубинные смыслы в текстах фольклорных жанров; - определены опорные слова, определяющие жанр фольклора.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жұмыс нәтижелері: 46 жарияланым жарық көрді, соның ішінде Scopus базасындағы шетелдік ғылыми басылымда – 2; ҚР БҒМ БҒСБК ұсынған тізімге кіретін журналдарда - 14; РИНЦ базасында – 4; ғылыми конференция материалдарында – 27 ғылыми мақала жарияланды. Жоба бойынша жас ғылыми кадрлар әзірленіп, 12 дипломдық жұмыс, 13 магистрлік диссертация, 1 докторлық диссертация қорғалды. «Қазақ лингвофольклортануының өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция өткізіліп, бағдарламасы, жинағы шығарылды. «Қазақ лингвофольклортануы (мәтінтүзімдік тұрғы)» оқу-әдістемелік құралы, «Қазақ лингвофольклортануы: тілдік-жанрлық зерттеу» ұжымдық монографиясын жарияланды. Нәтижелерінің жаңалықтары: - фольклор тілінің ұлттық код ретіндегі айғақтары алға тартылып, Қазақстан қоғамының рухани жаңғыру жолындағы қызметі көрсетілді; - фольклор жанрларын жүйелеуде бірінші рет тілдік айғақтар есепке алынды; - фольклор жанрларының әр түрі интралингвистикалық, паралингвистикалық тұрғылардан талданды; - фольклорлық мәтінді лингвистикалық талдаудың үлгілері жасалды; - фольклор жанрларының мәтін типтеріне қатысы ашылды; - фольклор жанрларының мәтіндеріндегі терең мәндер ашылды; - фольклорлық жанрға тірек болар сөздер анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Для гуманитарных наук не обязательны конструктивные и технико-экономические показатели

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Гуманитарлық ғылымдар үшін конструктивтік және техникалық-экономикалық көрсеткіштер міндетті емес

Level of implementation (in Russian) : По специальностям "Филология", ""Казахский язык и литература", "Литературоведение" внедрена учебная дисциплина "Казахская лингвофольклористика"

Level of implementation (in Kazakh) : "Филология", "Қазақ тілі мен әдебиеті", "Әдебиетттану" мамандықтарына "Қазақ лингвофольклортануы" пәні енгізілді

Efficiency (in Russian) : Результаты Проекта способствует развитию лингвистики и фольклористики

Efficiency (in Kazakh) : Жоба нәтижелері тіл ғылымы мен фольклор ғылымының дамуына ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Продукцию проекта можно эффективно использовать в качестве разработки новой дисциплины для студентов, магистрантов и докторантов факультетов и кафедр в целях подготовки к специальностям гуманитарного направления в вузах; в качестве дидактических материалов для учителей казахского языка и литературы средних школ; могут быть использованы в разработке текстотеки для дисциплин литературного цикла, цикла искусств, в издательском деле, в текстологии.

Field of application (in Kazakh) : Жоба өнімдерін жоғары оқу орындарының гуманитарлық бағыттағы мамандыққа даярлайтын факультеттері мен кафедраларының студенттері, магистранттары мен докторанттары үшін жаңа пәннің әзірлемесі ретінде тиімді пайдалануға болады. Сондай-ақ орта мектептегі қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімдері үшін дидактикалық құрал ретінде қолданылады. Әдебиет, өнер цикліндегі пәндер үшін мәтіндеме жасауда көмек көрсетеді, баспа ісінде редакциялауда, текстологияда пайдаланылады.