The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследования являются многолетние злаковые и бобовые травы и их травосмеси, естественные пастбища, участки коренного улучшения, пастбища и залежь.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысандары көпжылдық астық және бұршақ тұқымдас шөптер, олардың қоспалары, табиғи жайылымдар, түбегейлі жақсартылатын жерлер, жайылымдар мен егістіктен шығарылған тыңайған жерлер болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Разработать способы управления сукцессионными процессами фитоценозов на сенокосах и пастбищах с повышением устойчивости их продуктивности.

Aim of work (in Kazakh) : Шабындықтар мен жайылымдардағы фитоценоздардың сукцессиялық үрдістерін, олардың өнімділігінің тұрақтылығын жоғарылата отырып, басқару әдістерін әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Научные исследования проводились в соответствии с общепринятыми в агрономии методологиями.

Методы исследования (на казахском) : Ғылыми зерттеу жұмыстары агрономиядағы жалпы қабылданған әдіснамаларға сәйкес жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Анализ проективного покрытия травостоя и пастбищной массы указывают на низкий уровень на залежных участках (71,4% - 87,1% и 1,32 - 1,92 т/га соответственно), высокие – на участках коренного улучшения (88,9%-89,9% и 2,42 - 2,94 т/га соответственно), при этом наименьшие показатели отмечены в 2020 году, наивысшие – в 2019 году. Житняк гребневидный определен основным доминантом травостоя на участке коренного улучшения в течение трех лет - 86,8-97,0%; на залежи в 2020 году овсяница занимала половину травостоя (55,2%), на пастбище преобладал канареечник тростниковидный (82,3). Максимальной питательностью, не зависимо от погодных условий, обладали травосмеси - житняк + люцерна, люцерна + кострец безостый, люцерна +кострец безостый +волоснец ситниковый, при этом, при внесении N45 и N60, показатель кормовых единиц был одинаков, и составил 1,9 и 2,2 корм.ед.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Шөп оттылығының жобалы жабындысы мен жайылымдық массаны талдау егістіктен шығарылған тыңайған жерлердің деңгейлерінің төмендігін (тиісінше 71,4% - 87,1% және 1,32 - 1,92 т/га), ал жоғарғысы - түбегейлі жақсартылған жерлерде (тиісінше 88,9% - 89,9% және 2,42 - 2,94 т/га) екенін көрсетеді, сонымен қатар, анағұрлым төмен көрсеткіштер 2020 жылы, ал ең жоғарғысы 2019 жылы белгіленді. Үш жыл бой бақылаудың барысында түбегейлі жақсартылған жерлердің шөп оттылығында тарақша еркекшөптің басым болатыны анықталды - 86,8-97,0%; 2020 жылы егістіктен шығарылған тыңайған жерлерде бетеге шөп оттылығының жартысын алып жатты (55,2%), жайылымдық жерлерде қамысты субидайық басым болды (82,3). Ауа-райы жағдайларына қарамастан, ең жоғарғы азықтық құндылығымен еркекшөп + жоңышқа, жоңышқа + қылтықсыз арпабас, жоңышқа + қылтықсыз арпабас + ситник қияғы сияқты шөп қоспалары ерекшеленді, сонымен қатар, N45 және N60 мөлшерлерімен азот тыңайтқыштарын енгізгенде азықтық өлшем көрсеткіштері бірдей болды және олар 1, 9, 2,2 азықтық өлшемді көрсетті.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Эффективность способа создания агрофитоценозов путем регулирования сукцессией указывает на получение высокого условного чистого дохода в разных сочетаниях травосмесей (3,6-10,6 тыс. тг/га) и рентабельности (от 12,8 до 43,1%), суммарный выход ОЭ в сумме за 3 года был на уровне 56,4 ГДж/га при среднегодовом показателе 20 ГДж/га, что в 2,8 раза выше, чем на естественных травостоях.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Сукцессиялық үрдістерді реттеу жолымен агрофитоценоз құру әдісінің тиімділігі әр түрлі шөп қоспаларында жоғары шартты таза кірісті (3,6-10,6 мың т/га) және рентабельділікті (12-ден 43,1%-ға дейін) көрсетті. АЭ-ның орташа жылдық көрсеткіші 20 ГДж/га тең болғандағы аталған көрсеткіштің 3 жыл ішіндегі жалпы шығымы 56,4 ГДж/га деңгейінде болды, бұл табиғи шөп оттылығымен салыстырғанда 2,8 есе жоғары.

Level of implementation (in Russian) : На основании данных проведенных исследований создан способ управления сукцессиями, выдан патент на изобретение РК, заключено лицензионное соглашение, что указывает на заинтересованность представителей производства в разработанной технологии.

Level of implementation (in Kazakh) : Жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижелері негізінде сукцессиялық үрдістердің басқару әдісі құрылды, Қазақстан Республикасының өнертабысына патент берілді, дайындалған технологияға өндіріс өкілдерінің қызығушылығын білдіретін лицензиялық келісім жасалды.

Efficiency (in Russian) : Определены наиболее эффективные способы управления сукцессионными процессами - посев травосмесей - житняк + люцерна и люцерна +кострец безостый +волоснец ситниковый, урожайность которых на третий год жизни составила 15,8 и 17,8 т/га соответственно.

Efficiency (in Kazakh) : Сукцессиялық үрдістерді басқарудың ең тиімді әдістері– өнімділігі тіршілігінің үшінші жылында тиісінше 15,8 және 17,8 т / га құраған келесідей шөп қоспаларын себу - еркекшөп + жоңышқа және жоңышқа + қылтықсыз арпабас + ситник қияғында анықталды.

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы