The object of research, development or design (in Russian) : Объектами исследований являются – технология скважинной добычи урана в сложных горно-геологических условиях на месторождениях Сырдарьинской урановой провинции.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері – Сырдария уран провинциясының кен орындарында күрделі тау-геологиялық жағдайларда уранды ұңғымалық өндіру технологиясы.

Aim of work (in Russian) : Целью работы – повышение эффективности скважинной добычи урана в сложных горно-геологических условиях за счет разработки новой технологии, основанной на интенсификации геотехнологических процессов подземного выщелачивания урана, селективного воздействия нового комплекса химических реагентов на совокупность минералогического и гранулометрического состава рудовмещающих пород продуктивного горизонта.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыс мақсаты – Уранды жерасты шаймалаудың геотехнологиялық процестерін қарқындатуға негізделген жаңа технологияны әзірлеу, өнімді горизонттың кен сыйымды жыныстарының минералогиялық және гранулометриялық құрамының жиынтығына химиялық реагенттердің жаңа кешенінің селективті әсер етуі есебінен күрделі тау-кен геологиялық жағдайларында уранды ұңғымалық өндірудің тиімділігін арттыру.

Методы исследования (на русском) : Методы или методология проведения работы – при проведении настоящих исследований использованы: метод сравнительного анализа эффективности, теоритические и экспериментальные исследования. При проведении экспериментальных исследований были произведены опытные работы на действующих геотехнологических скважинах месторождений урана «Ирколь» и «Северный Харасан» с применением комплекса химических реагентов синергетического действия. Произведен сравнительный анализ геотехнологических параметров скважин до и после проведения экспериментальных работ и определение экономической и экологической эффективности.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыс жүргізу әдістері немесе әдіснамасы-осы зерттеулерді жүргізу кезінде: тиімділікті салыстырмалы талдау әдісі, теориялық және эксперименттік зерттеулер. Эксперименттік зерттеулер жүргізу кезінде синергетикалық әсер ететін химиялық реагенттер кешенін қолдана отырып, "Ирколь" және "Солтүстік Харасан" уран кен орындарының қолданыстағы геотехнологиялық ұңғымаларында тәжірибелік жұмыстар жүргізілді. Тәжірибелік жұмыстарды жүргізгенге дейін және одан кейін ұңғымалардың геотехнологиялық параметрлеріне салыстырмалы талдау жүргізілді және экономикалық және экологиялық тиімділік анықталды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Научная новизна полученных результатов заключается в том, что выбранные на основе установленных закономерностей воздействия на вмещающие породы химические реагенты синергетического действия повышают содержание урана в ПР и извлечение урана в сложных горно-геологических условиях, а их применение повышает период бесперебойной работы скважин на 20-30 % и снижает эксплуатационные расходы при разработке инфильтрационных месторождений урана.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алынған нәтижелердің ғылыми жаңалығы-тау жыныстарына әсер етудің белгіленген заңдылықтары негізінде таңдалған синергетикалық әсер ететін химиялық реагенттер ПР-дағы уранның құрамын және күрделі тау-кен геологиялық жағдайларда уранды алуды арттырады, ал оларды қолдану ұңғымалардың үздіксіз жұмыс істеу кезеңін 20-30% - ға арттырады және уранның инфильтрациялық кен орындарын игеру кезінде пайдалану шығыстарын азайтады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные конструктивные, технологические и технико-эксплуатационные характеристики. По результатам исследований было установлено: эффективные параметры применения комплекса химических реагентов синергетического действия при интенсификации геотехнологических процессов выщелачивания урана; содержание урана в ПР увеличилось с 148 до 250 мг/л, производительность технологических скважин повысилась с 3,5 до 6 м3/ч, расчетное извлечение увеличилось на 30 %, период бесперебойной работы технологических скважин повысился с 25 до 85 суток.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Негізгі құрылымдық, технологиялық және техникалық-пайдалану сипаттамалары. Зерттеу нәтижелері бойынша: уранды шаймалаудың геотехнологиялық процестерін қарқындату кезінде синергетикалық әсер ететін химиялық реагенттер кешенін қолданудың тиімді параметрлері; ПР-дағы уранның құрамы 148-ден 250 мг/л-ге дейін ұлғайды, технологиялық ұңғымалардың өнімділігі 3,5-тен 6 м3/сағ-қа дейін артты, есептік алу 30% - ға ұлғайды, технологиялық ұңғымалардың үздіксіз жұмыс істеу кезеңі 25-тен 85 тәулікке дейін артты.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения – разработанная технология по интенсификации скважинной добычи урана с применением комплекса химических реагентов синергетического действия на стадии внедрения. Показаны эффективные параметры применения в сложных горно-геологических условиях на участках с низкими фильтрационными характеристиками продуктивного горизонта на уранодобывающих месторождениях с высоким содержанием карбонатных и глинистых минералов.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізу дәрежесі – енгізу сатысында синергетикалық әсер ететін химиялық реагенттер кешенін қолдана отырып, ұңғымалық уран өндіруді қарқындату бойынша әзірленген технология. Карбонатты және сазды минералдардың жоғары құрамы бар уран өндіруші кен орындарындағы өнімді горизонттың сүзгі сипаттамалары төмен учаскелерде күрделі тау-геологиялық жағдайларда қолданудың тиімді параметрлері көрсетілген.

Efficiency (in Russian) : Экономическая эффективность или значимость работы – Изучены количественно-качественные параметры осадкообразований при скважиной добычи урана, произведены гранулометрические и минералогические исследования керновых материалов и установлены причины снижения эффективности скважинной добычи урана. Произведены опыты по выщелачиванию урана в трубках с применением подобранных химические реагентов синергетического действия. Произведены опытно-полевые испытания по интенсификации скважиной добычи урана с применением комплекса химических реагентов синергетического действия. Разработаны практические рекомендации применения комплекса химических реагентов синергетического действия на основе проведения опытов по интенсификации скважиной добычи урана. Применение разработанных рекомендаций повышения эффективности подземного выщелачивания урана позволит повысить интенсивность извлечения урана из недр в сложных горно-геологических условиях, сократить эксплуатационные расходы на добычу урана.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың экономикалық тиімділігі немесе маңыздылығы – Уран өндіру ұңғымасы кезінде шөгінділер түзілуінің сандық-сапалық параметрлері зерделенді, Керн материалдарына гранулометриялық және минералогиялық зерттеулер жүргізілді және уранды ұңғымалық өндіру тиімділігінің төмендеу себептері анықталды. Таңдалған синергетикалық химиялық реагенттерді қолдана отырып, түтіктерде уранды шаймалау бойынша тәжірибелер жүргізілді. Синергетикалық әсер ететін химиялық реагенттер кешенін қолдана отырып, уран өндіру ұңғымасын қарқындату бойынша тәжірибелік-далалық сынақтар жүргізілді. Уран өндіру ұңғымасын қарқындату бойынша тәжірибелер жүргізу негізінде синергетикалық әсер ететін химиялық реагенттер кешенін қолданудың практикалық ұсынымдары әзірленді. Уранды жерасты шаймалаудың тиімділігін арттырудың әзірленген ұсынымдарын қолдану күрделі тау-кен геологиялық жағдайларда жер қойнауынан уран алудың қарқындылығын арттыруға, уран өндіруге арналған пайдалану шығыстарын қысқартуға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Область применения: совершенствование геотехнологических способов разработки месторождений полезных ископаемых, в том числе урана.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану саласы: пайдалы қазбалар кен орындарын, оның ішінде уранды игерудің геотехнологиялық тәсілдерін жетілдіру.