The object of research, development or design (in Russian) : Объекты исследования. Объектами исследований служили 7 сортов картофеля отечественной и зарубежной селекции.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу объектілері. Зерттеу объектілері ретінде картоптың отандық және шетел селекциясының 7 сорты алынды.

Aim of work (in Russian) : Цель работы –Усовершенствовать технологию массового получения безвирусных микроклубней картофеля с использованием биореактора временного погружения.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыс мақсаты – Уақытша толтыру биореакторын пайдалану арқылы картоптың вируссыз микротүйнектерін жаппай алу технологиясын жетілдіру.

Методы исследования (на русском) : Методы. Термотерапия, химиотерапия, криотерапия, электротерапия, культура апикальной меристемы, иммуноферментный анализ (ИФА), выделение РНК из растений, реакция обратной транскрипции выделенных РНК.

Методы исследования (на казахском) : Әдістері. Термотерапия, химиотерапия, криотерапия, электротерапия, апикальды меристема культурасы, иммуноферменттік талдау (ИФТ), өсімдіктерден РНҚ-ны бөліп алу, бөлінген РНҚ-ның кері транскрипция реакциясы.

Obtained results and novelty (in Russian) : Установлено, что при использовании четырех терапий, наиболее эффективной является химиотерапия с концентрацией рибавирина 40 мг/л. Наиболее оптимальной для получения растений in vitro из апикальных меристем, была среда MS с содержанием кинетина 2 мг/л. Был проведен мониторинг на основные вирусы PVM, PVS, PVX и PVY, где наиболее эффективным стала химиотерапия 40 мг/л. Было установлено, что концентрация сахарозы 3% с добавлением фитогормона кинетин и ГК в концентрации 2 и 0,5 мг/л увеличивают длину побега и корня, а также количество междоузлий. В результате оптимизации условий получения микроклубней в биореакторе, оптимальным вариантом стало добавление сахарозы 9% и кинетин в концентрации 2 мг/л. Был проведен мониторинг через 6 месяцев, после получения микроклубней, результаты анализа показали отсутствие вирусных болезней. Оптимальным условием для получения из микроклубней миниклубней в контролируемых условиях, стало выращивание в климатической камере. Для получения из микроклубней миниклубней в открытом грунте, было проведение адаптационных работ перед посадкой, а также соблюдение агрономических мероприятий. В результате мониторинга на основные вирусы, результаты показали отсутствие вирусных болезней. Получен оптимизированный протокол, который позволит стабильно получать безвирусные растения in vitro и семенной материал картофеля.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : ҚҚолданылған төрт терапияның ішінде, рибавириннің 40 мг/л концентрациясы қолданылған химиотерапия ең тиімді екені анықталды. In vitro жағдайында апикальды меристемалардан картоп өсімдіктерін алу үшін ең оңтайлы қоректік орта ретінде, құрамында макро және микротұздардың толық құрамы мен 2 мг/л кинетин фитогормоны бар MS ортасы болды. Картоптың негізгі PVM, PVS, PVX пен PVY вирустарына мониторинг жүргізілді, тиімдісі 40 мг/л химиотерапия болды. 3% концентрациядағы сахароза және 2 және 0,5 мг/л кинетин мен ГК фитогормондары қосылған ортада өсінді мен тамыр ұзындығын, сондай-ақ түйін аралықтарының санын едәуір арттыратыны анықталды. Биореакторда микротүйнектерді алу жағдайларын оңтайландыру нәтижесінде ең оңтайлы нұсқасы - 9% сахароза мен 2 мг/л концентрациясында кинетин фитогормоның қосу болып табылды. Микротүйнектерді алғаннан кейін, 6 айдан соң, жүргізілген мониторинг нәтижесінде өсімдіктер вирустан таза екенін көрсетті. Бақыланатын жағдайда микроклубтардан шағын түйнектерді алудың оңтайлы шарты климаттық камерада өсіру анықталды. Ашық топырақ жағдайында микротүйнектерден шағын түйнектер алу үшін, топыраққа отырғызар алдында бейімделуді жүргізу және агрономиялық шараларды сақтау міндетті шарт болды. Жүргізілген мониторинг нәтижесі – вирустан таза екенін көрсетті. In vitro жағдайында тұрақты түрде картоптың апикальды меристемасынан вируссыз өсімдіктер мен картоптың егінді материалын алуға мүмкіндік беретін оңтайландырылған хаттамасы жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство и биотехнология

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы және биотехнология