The object of research, development or design (in Russian) : Cорта граната Казаке-анар, Нардан, Шахризабзс и Акдона, линия Pg 1.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Казаке-анар, Нардан, Шахризабзс ранний және Акдона анар сорттары, Pg 1 линиясы.

Aim of work (in Russian) : Разработать биотехнологические приемы по получению линий граната устойчивых к холоду.

Aim of work (in Kazakh) : Суыққа төзімді анар алу үшін биотехнологиялық әдістерді жасау.

Методы исследования (на русском) : Использованы следующие методы: методы получения каллуса граната из листовых и узловых сегментов, метод получения каллуса граната из листовых сегментов на жидкой питательной среде, метод получения суспензионной культуры граната, метод обработки каллусов мутагеном ЭМС, метод ПЦР, метод определение жирнокислотного состава, метод тестирования на холодоустойчивость, метод определения морозоустойчивости.

Методы исследования (на казахском) : Келесі әдістер қолданылды: Жапырақ және түйін сегменттерінен анар каллусын алу әдістері, сұйық қоректік ортада жапырақ сегменттерінен анардың каллустарын алу әдісі, анар суспензиясын алу әдісі, ЭМС мутагенімен каллусты өңдеу әдісі, ПТР әдісі, май қышқылының құрамын анықтау әдісі, суыққа төзімділікті тексеру әдісі, аязға төзімділікті анықтау әдісі.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате экспериментов подобраны твердые и жидкие питательные среды для получения каллусов из различных эксплантов граната. Полученные каллусы, при определенных условиях индуцировали органогенез. В результате исследований были получены обработанные мутагеном ЭМС каллусы сортов Казаке анар в количестве, Нардан, Шахризабзс ранний, Акдокна и линии Pg 1. В результате регенерации каллусов получены мутантные регенеранты. Индуцировано корнеобразование полученных регенерантов in vitro. Проведена проверка мутантных растений на мутагенную изменчивость ДНК. Для поиска полиморфизма использовали ISSR маркеры. Из 4 праймеров 2 праймера показали полиморфизм мутантных линий граната сорта Акдона. Таким образом наши результаты подвердили данные других исследователей о возможности использования ДНК маркеров для выявления генетической изменчивости ДНК граната. Получено основание предполагать, что изменение жирнокислотного состава в листьях мутантных растений напрямую связано с холодоустойчивостью. Холодоустойчивость мутантных растений in vitro, полученных из обработанных мутагеном каллусов граната увеличивается с увеличением концентрации мутагена. В результате эксперимента получено 154 мутантных регенеранта устойчивых к холоду. Проведено исследование мутантных растений граната на морозоустойчивость. По данным электропроводности выделены 7 линий мутантных растений граната сорт Акдона с минимальной летальностью.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Негізгі нәтижелер: Тәжірибелер нәтижесінде әр түрлі анар экспланттарынан каллус алу үшін қатты және сұйық қоректік орта таңдалды. Алынған каллустар белгілі бір жағдайларда органогенезді қоздырды. Зерттеулер нәтижесінде ЭМС мутагенімен өңдеген каллус сорттары Казаке анар, Нардан, Шахризабзс ранний, Акдона және Pg 1 линиялары алынды. Каллустың регенерациясы нәтижесінде мутантты регенеранттар алынады. Алынған регенеранттардың in vitro түбірінің түзілуі индукцияланған. Мутантты өсімдіктерді ДНҚ мутагендік өзгергіштігіне тексеру жүргізілді. Полиморфизмді іздеу үшін ISSR маркерлері қолданылды. 4 праймердің 2 праймері Акдона сортындағы анардың мутантты линияларының полиморфизмін көрсетті. Осылайша, біздің нәтижелеріміз анардың ДНҚ генетикалық өзгергіштігін анықтау үшін ДНҚ маркерлерін қолдану мүмкіндігі туралы басқа зерттеушілердің мәліметтерін растады. Мутантты өсімдіктердің жапырақтарындағы май қышқылдарының құрамының өзгеруі суыққа төзімділікпен тікелей байланысты деп болжауға негіз алынды. Мутагенмен өңделген анар каллустарынан алынған in vitro мутантты өсімдіктердің суыққа төзімділігі мутаген концентрациясының жоғарылауымен көбейеді. Эксперимент нәтижесінде суыққа төзімді 154 мутантты регенерант алынды. Аязға төзімділік үшін анардың мутантты өсімдіктерін зерттеу жүргізілді. Электр өткізгіштікке сәйкес, ең аз өліммен Акдона сортты анардың мутантты өсімдіктерінің 7 линиясы бөлінді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработана биотехнология получения граната устойчивого к холоду. Получено 154 мутантных регенерантов устойчивых к холоду и 7 морозоустойчивых линий граната с минимальной летальностью.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Суыққа төзімді анар алудың биотехнологиясы жасалды. Анардың суыққа төзімді 154 мутантты регенеранттар және ең аз өліммен мутантты өсімдіктерінің 7 линиясы бөлінді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Область применения: сельское хозяйство и биотехнология.

Field of application (in Kazakh) : Қолдану аймағы: ауыл шаруашылығы және биотехнология.