The object of research, development or design (in Russian) : Программные продукты для работы с байесовскими сетями. Разработка аналогичного собственного русскоязычного программного продукта, ориентированного на использование при разработке прикладных задач.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Байестік желілермен жұмыс істеуге арналған программалық өнім. Қолданбалы тапсырмаларды әзірлеуде пайдаланылатын, орыс тіліндегі ұқсас бағдарламалық өнімді әзірлеу.

Aim of work (in Russian) : Разработать пакет прикладных программ для работы с байесовскими сетями, ориентированный на исследователя в области прикладных наук. Работа с пакетом не должна требовать от пользователя особых навыков в программировании и знаний в математике. Работа пользователя с пакетом должна вестись в интерактивном режиме и должна минимально использоваться специфичная терминология из математики и программирования.

Aim of work (in Kazakh) : Қолданбалы ғылым саласын зерттеушіге бағытталған байестік желілермен жұмыс істеуге арналған қолданбалы бағдарламалар пакетін құру. Пакетпен жұмыс қолданушыдан бағдарламалау мен математикадан ерекше дағдыны қажет етпеу керек. Қолданушының пакетпен жұмысы интерактивті режимде жүруі және математика мен бағдарламалаудағы ерекше терминалогия минималды қолданылуы керек.

Методы исследования (на русском) : Исследование рынка программных продуктов для работы с байесовскими сетями. Определение наиболее интересных идей в программных комплексах, которые должны быть реализованы в разрабатываемом комплексе. Понравилась, например, графические способы построения байесовской сети. Выяснить, чего, на наш взгляд, не хватает в существующих программах, например, нет схемы работы с задачами, содержащими несколько достаточно независимых БС. Было сделано. Разработана идеология программного комплекса, внешний вид, структура баз данных. Разработаны алгоритмы. Алгоритмы реализованы в программном коде.

Методы исследования (на казахском) : Байес желілерімен жұмыс істеуге арналған нарықтағы бағдарламалық өнімдерге зерттеу жүргізілді. Құрылатын бағдарламалық пакетте қолданылатын қызықты деген идеялар анықталды. Мысалы, Байес желісін құрудың графикалық тәсілдері ұнады. Қолданыстағы бағдарламаларда не жетіспейтінін анықтап, мысалы, бірнеше тәуелсіз БЖ тұратын тапсырмалармен жұмыс істеудің сызбасы жоқ. Сол нәрсе жасалды. Бағдарламалық кешеннің идеологиясы, деректер қорының құрылымы мен сыртқы түрі құрылды. Алгоритмдер жасалды. Алгоритмдер бағдарлама кодында жүзеге асырылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Разработан программный продукт для работы с байесовскими сетями. Впервые программный продукт ориентирован на русскоязычных пользователей. В дальнейшем предполагается адаптация программы на английский язык. Программный продукт ориентирован на задачи, графовые модели которых могут содержать несколько байесовских сетей. В процессе разработки проекта издано три книги по работе с байесовскими сетями, написано ряд статей. Новизна: Программный комплекс для работы с БС реализован на русском языке. Появилась возможность работать одновременно с несколькими БС. По новому организована работа с таблицей условных вероятностей. По новому организовано хранение БС.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Байес желілерімен жұмыс жасау үшін бағдарламалық өнім жасалды. Бағдарламалық өнім алғаш рет орыс тілді қолданушыларға бағытталған. Болашақта бағдарламаны ағылшын тіліне бейімдеу жоспарланып отыр. Бағдарламалық өнім графикалық модельдері бірнеше Байес желілерін қамтуы мүмкін тапсырмаларға бағытталған. Жобаны әзірлеу барысында Байес желілерімен жұмыс туралы үш кітап жарық көрді, бірқатар мақалалар жазылды. Жаңалығы: Байес жеілсімен жұмыс істеуге арналған бағдарламалық жасақтама орыс тілінде жүзеге асырылады. Енді бірнеше БЖ-мен бір уақытта жұмыс істеуге болады. Шартты ықтималдықтар кестесімен жұмыс жаңаша ұйымдастырылған. БЖ сақтау жаңа тәсілмен ұйымдастырылған.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Впервые разработан русскоязычный программный продукт для работы с байесовскими сетями. Программный продукт ориентирован на задачи с несколькими байесовскими сетями.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Впервые разработан русскоязычный программный продукт для работы с байесовскими сетями. Программный продукт ориентирован на задачи с несколькими байесовскими сетями.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Разрабатываемый программный продукт будет общедоступен для различных исследователей в области искусственного интеллекта, где используются механизмы байесовских сетей. В частности, в области проблем принятия решений.

Efficiency (in Kazakh) : Құрылатын программалық өнім байестік желілер механизмін қолданатын жасанды интеллект саласындағы әртүрлі зерттеушілерге қол жетімді жүзеге асады. Әсіресе, шешім қабылдау мәселелерінде.

Field of application (in Russian) : Программный продукт ориентирован на русскоязычных пользователей и предназначен для решения задач, модели которых являются графовыми моделями, которые могут содержать несколько независимых байесовских сетей.

Field of application (in Kazakh) : Бағдарламалық жасақтама орыс тілді қолданушыларға бағытталған және модельдері бірнеше тәуелсіз Байес желілерін қамтуы мүмкін графикалық модельдер болып табылатын мәселелерді шешуге арналған.