The object of research, development or design (in Russian) : работники предприятий, белковые смеси

The object of research, development or design (in Kazakh) : кәсіпорын жұмыскерлері, ақуызды қоспалар.

Aim of work (in Russian) : Разработка технологии снижения воздействия тяжелых металлов на организм работников посредством внедрения сухих композитных смесей на основе кобыльего молока.

Aim of work (in Kazakh) : ауыр металдарды қайта өндеу және өндіріуге байланысты кәсіпорындардағы жұмыскерлердің денсаулығын және өмір сапасын жақсарту технологиясын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : В работе были использованы: физико-химические, органолептические, микробиологические методы, а также методы оценки пищевой и биологической ценности сухих белковых смесей на основе кобыльего молока. Общеклинические и иммунологические исследования анализов крови, методы оценки физической активности, методы оценки познавательных функций.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста физикалық-химиялық, органолептикалық, микробиологиялық әдістер, сонымен қатар бие сүтіне негізделген құрғақ ақуыз қоспаларының тағамдық және биологиялық құндылығын бағалау әдістері қолданылды. Қан анализінің жалпы клиникалық және иммунологиялық зерттеулері, физикалық белсенділікті бағалау әдістері, когнитивті функцияларды бағалау әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : По данным нашего исследования в рацион фактического питания и рацион лечебно-профилактического питания работников был не сбалансированным по пищевым веществам. По данным нашего исследования было выявлено снижение содержания в крови работников общего белка, показателей крови. Наблюдался маловыраженный иммунодефицит. Разработаны рецептуры на сухие композитные смеси на основе кобыльего молока, обогащенные комплексом витаминов, макро-и микроэлементов. Разработаны и согласован стандарт СТ 63096-1910-ТОО-23-2019 и СТ 63096-1910-ТОО-28-2019. Получены свидетельства о государственной регистрации 5 видов сухих композитных смесей на основе кобыльего молока. Разработана система ХАССП. Организован выпуск опытно-промышленных партий сухих смесей в ТОО «FoodExco». До проведения коррекции питания было выявлено признаки напряжения гемопоэтической системы крови. Данные иммунограммы свидетельствовали о напряжении иммунной системы. После приема 5 видов белковых смесей было выявлено существенное увеличение в крови содержания общего белка и альбуминов, снижение содержания ЛПНП, коэффициента атерогенности, улучшение показателей иммунитета.. Учитывая это, разработана эффективная технология улучшения здоровья и качества жизни работников. Научная новизна: Впервые в РК проведена оценка эффективности применения новых сухих белковых смесей на основе кобыльего молока для повышения устойчивости работников вредных предприятий к неблагоприятным факторам производства

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Нәтижелері: Жұмыскерлердің нақты тамақтану рационы және емдік-профилактикалық тамақтану рационы үйлесімді емес екендігі анықталды. Жұмыскерлердің қанында жалпы ақуыздың, қызыл қан көрсеткіштері мөлшерінің төмендеуі анықталған. Иммунограмма мәліметтері иммундық жүйенің ширығуын куәландырады. Кәсіпорындардағы жұмыскерлердің тағамдық макро- және микро- заттектерге жоғары қажеттілігін ескере отырып, дәрумендер мен макро- және микроэлементтер кешенімен, биологиялық белсенді қосылыстармен байытылған бие сүті негізіндегі құрғақ композиттік қоспалардың рецептуралары әзірленді. СТ 63096-1910-ТОО-23-2019 және СТ 63096-1910-ТОО-28-2019 стандарттары әзірленді. Бие сүті негізіндегі құрғақ композиттік қоспалардың 5 түріне Мемлекеттік тіркеу туралы куәліктері алынған. ХАССП жүйесі әзірленген. Тағамды түзетуден бұрын жалпы қандағы көрсеткіштер төмендеген болған. Бие сүті негіздегі ақуыз қоспаларын қолдану нәтижесінде, жалпы қан анализінің көрсеткіштері едәуір жоғарылады. Ақуыз қоспаларының 5 түрін қабылдағаннан кейін қандағы жалпы ақуыз бен альбуминнің мөлшері едәуір жоғарылады, ТТЛП, атерогендік коэффициенті азайды, иммунитеттің көрсеткіштері жоғарлады. Осыны ескере отырып, жұмысшылардың денсаулығы мен өмір сапасын жақсартудың тиімді технологиясы жасалды. Ғылыми жаңалығы: ҚР алғаш рет зиянды кәсіпорындардың жұмысшыларының қолайсыз өндірістік факторларға төзімділігін арттыру үшін бие сүті негіздегі жаңа құрғақ ақуыз қоспаларын қолдану тиімділігін бағалау жүргізілді

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработана эффективная технология улучшения здоровья и качества жизни работников предприятий, связанных с производством и переработкой солей тяжелых металлов

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ауыр металл тұздарын өндірумен айналысатын кәсіпорындар жұмыскерлерінің денсаулығы мен өмір сапасын жақсартудың тиімді технологиясы жасалды.

Level of implementation (in Russian) : Установлены познавательные или эмоциональные нарушения, степень разбалансированности питания у работников, контактирующих с вредными факторами промышленного производства, включая соли тяжелых металлов. Разработаны стандарты и рецептуры на сухие белковые смеси на основе кобыльего молока, которые внедрены в ТОО «FoodExco» в г. Алматы. Доказана клиническая эффективность сухих композитных смесей, разработана технология снижения воздействия вредных производственных факторов на организм работников предприятий, контактирующих с солями тяжелых металлов. Имеются Акты внедрения специализированных продуктов на основе кобыльего молока на предприятиях с вредными условиями труда.

Level of implementation (in Kazakh) : өнеркәсіп өндірісіндегі зиянды факторлармен, ауыр металдардың тұзын қоса, жанасатын жұмыскерлердің танымдық және көңіл-күйге қатысты бұзылыстары, сондай-ақ, тамақтануында үйлесімнің болмауы анықталған. Бие сүті негізіндегі жаңа құрғақ ақуызды қоспалар әзірленген және Алматы қ., «FoodExco» ЖШС аясында енгізілген. Өнеркәсіпте шығаруға стандарттар әзірленген және қоспаларды тіркеу өткізілген Бие сүті негізіндегі құрғақ композициялық қоспаларды рационға енгізу арқылы, жұмысшылар ағзасына ауыр металдардың әсерін азайту әдісі әзірленді. Құрғақ композитті қоспалардың клиникалық тиімділігі дәлелденді, ауыр металдардың тұздарымен байланыста болатын кәсіпорын қызметкерлерінің организіміне зиянды өндірістік факторлардың әсерін азайту технологиясы әзірленді. Зиянды еңбек жағдайларындағы кәсіпорындарда бие сүті негізінде арнайы өнімдерді енгізу актілері бар.

Efficiency (in Russian) : Полученные данные позволят разработать профилактические программы для улучшения когнитивного здоровья и работоспособности работников. Созданы рецептуры и технологии на сухие белковые смеси на основе кобыльего молока, осуществлена выработка лабораторных и опытно-промышленных партий продуктов, оценен их химический состав и показатели безопасности. Опубликовано 14 статей и тезисов, получен патент на полезную модель и патент на изобретение, подана 1 заявка на изобретение. Создана технология снижения воздействия вредных производственных факторов на организм работников предприятий. Разработаны Методические рекомендации «Рекомендации по рационализации питания работников на предприятиях» по применению сухих композитных смесей на основе кобыльего молока и широкому их внедрению на предприятиях, занятых переработкой и производством солей тяжёлых металлов».

Efficiency (in Kazakh) : Алынған мәліметтер жұмысшылардың когнитивті денсаулығы мен жұмыс істеу қабілетін жақсартудың алдын-алу бағдарламаларын жасауға мүмкіндік береді. Бие сүті негіздегі құрғақ ақуыз қоспаларының формулалары мен технологиялары шығарылды, өнімнің зертханалық және тәжірибелік партиялары жасалынды, олардың химиялық құрамы мен қауіпсіздік көрсеткіштері бағаланды. Бұл тақырып бойынша, 14 мақала мен тезистер жариялауға ұсынылды, пайдалы модельге патент және өнертабысқа патент алынды, 1 өнертабысқа өтініш берілді. Компания қызметкерлерінің организміне зиянды өндірістік факторлардың әсерін төмендететін технология жасалды.

Field of application (in Russian) : гигиена питания, клиническая токсикология. Направления: медицина и здравоохранение.

Field of application (in Kazakh) : медицина. Тамақ гигиенасы, еңбек гигиенасы.