The object of research, development or design (in Russian) : Звездные скопления

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жұлдызды шоғырлар

Aim of work (in Russian) : Построение численной модели для изучения различных режимов эволюции рассеянных и компактных звездных скоплений и для оценки частоты событий излучения гравитационных волн, порождаемых в результате аккреции звезд центрального скопления в нашей Галактике на сверхмассивную черную дыру.

Aim of work (in Kazakh) : Шашыраңқы және шағын жұлдызды шоғырлар эволюцияларының әртүрлі режимін зерттеу үшін және аса ауыр қара құрдымға біздің Галактикадағы орталық шоғырдағы жұлдыздар аккрециясы нәтижесінде пайда болатын гравитациялық толқындардың сәулелену оқиғалар жиілігін бағалау үшін сандық үлгіні құру.

Методы исследования (на русском) : Численное моделирование

Методы исследования (на казахском) : Сандық модельдеу

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен анализ вероятности выживания кластеров после выдувания молекулярного газа под влиянием приливного поля галактики. Для этого мы провели численное моделирование ранней эволюции звездных скоплений после выдувания газа и при наличии приливного поля галактики. Найдено, что режим бурной релаксации длится не более 20 миллионов лет, причем длительность слабо зависит от начальной плотности скопления. Выяснено, что потеря массы скоплением после выдувания газа практически не зависит от приливного поля галактики, однако это поле определяет потерю массы на более поздних этапах эволюции. Найдено, что эффективность звездообразования должна быть не менее 0.15 для того, чтобы после выдувания газа типичное скопление не разрушилось. Также проведен анализ того, как присутствие сверхмассивной черной дыры в центре компактного звездного скопления влияет на определенные аспекты динамики этого скопления. А именно, мы изучили популяцию двойных, в которых обе компоненты — белые карлики, и которые могут служить источником гравитационных волн в результате слияния (мёрджеры). Мы показали, что 7% всех таких систем являются кандидатами в мёрджеры. Полученная частота мерджеров в центре Млечного Пути значительно превышает соответствующее значение в других областях, что является непосредственным эффектом присутствия черной дыры. Таким образом, для центральной области Галактики есть вероятность одновременного детектирования гравитационных волн и сигнала в электромагнитном диапазоне от одного источника.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Галактиканың толысу өрісінің әсерінен кластерлерден молекулалық газдың үрленгеннен кейінгі өмір сүру ықтималдылығына талдау жүргізілді. Осы үшін біз газ үрленгеннен кейінгі және галактиканың толысу өрісін ескере отырып жұлдызды шоғырдың ерте эволюциясына сандық модельдеу жүргіздік. Қарғанды релаксация режимі 20 миллион жылдан аспайтыны, сонымен қатар ұзақтылығы бастапқы жинақталған тығыздықтан айтарлықтай тәуелді еместігі анықталды. Шоғырдың газ үрленгеннен кейінгі массасын жоғалтуы галактиканың толысу өрісіне тәуелді емес екендігі анықталды, алайда бұл өріс кейінгі эволюция кезеңдеріндегі массаны жоғалтуды анықтайды. Жұлдыздардың пайда болу тиімділігі газды үрлегеннен кейін әдеттегі кластер бұзылып кетпеуі үшін кем дегенде 0.15 болуы керек екендігі анықталды. Сондай-ақ, ықшам жұлдызды шоғырының ортасында аса массалы қара құрдымның болуы осы кластер динамикасының белгілі бір аспектілеріне қалай әсер ететініне талдау жасалды. Атап айтқанда, біз екі құрамдас бөлігі ақ ергежейлі болып табылатын және бірігу(мёрджер) нәтижесінде гравитациялық толқындардың көзі бола алатын қос жұлдыздар популяциясын зерттедік. Біз барлық осындай жүйелердің 7% - ы мерджерге үміткерлер екенін көрсеттік. Құс жолының орталыңынан алынған мерджерлердің жиілігі басқа аудандардағы тиісті мәннен едәуір көп, бұл қара құрдымның тікелей әсері. Сонымен, Галактиканың орталық аймағында бір көзден бір уақытта электромагниттік диапазонда сигнал мен гравитациялық толқындар анықтау мүмкіндігі бар.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Вычислительная астрофизика, модели звездных скоплений

Field of application (in Kazakh) : Есептеуіш астрофизика, жұлдыздар шоғыры модельдері