The object of research, development or design (in Russian) : подсолнечник

The object of research, development or design (in Kazakh) : күнбағыс

Aim of work (in Russian) : создать новые гибриды и продолжить изучение селекционных образцов подсолнечника по хозяйственно-ценным признакам, провести отбор лучших по показателям производительности, качества, однородности и различия семян

Aim of work (in Kazakh) : күнбағыстың жоғары өнімді буданын өндірумен қатар селекциялық үлгілерінің құнды белгілері бойынша зерттеу жұмыстарын жүргізу, өнімділік, сапа, біркелкілік бойынша ең жақсы тұқым іріктеп алу

Методы исследования (на русском) : полевой – для проведения фенологических наблюдений, биометрических измерений; лабораторный – для определения биохимических показателей; математически-статистический – для оценки достоверности полученных результатов

Методы исследования (на казахском) : далалық - фенологиялық бақылаулар, биометриялық өлшеулер жүргізу үшін; зертханалық – биохимиялық көрсеткіштерді анықтау үшін; алынған математикалық-статистикалық нәтижелердің дұрыстығын бағалау үшін

Obtained results and novelty (in Russian) : За три года (2018-2020 гг.) изучено 13 000 селекционных номеров подсолнечника. Получено 800 новых гибридных комбинаций. Создано 29 новых гомозиготных линии по генам восстановления фертильности пыльцы –Rf, закреплению стерильности, ЦМС-РЕТ1, генам устойчивости к ложной мучнистой росе, генам устойчивости к заразихе (Or) -самоопыленных материнских и отцовских линий. На цитоплазматическую мужскую стерильность (ЦМС) цитоплазма (Helianthus petiolaris) переведено 19 линий. Внедрен метод маркирования в отбор селекционных линий, устойчивых к ложной мучнистой росе (подбор эффективных маркеров, разработка условий ПЦР, оценка чистоты 24 инцухт линий), определен уровень гибридности семян 8 коммерческих и перспективных гибридов по белковым и ДНК маркерам. Получен селекционный материал для создания отцовских и материнских линий подсолнечника, устойчивых к гербицидам группы сульфонилмочевины - Экспресс, Гран стар. Создан селекционный материал для получения отцовских линий подсолнечника, устойчивых к гербицидам группы имидозолинонов. Получены 3 линии подсолнечника, устойчивые к гербицидам группы сульфонилмочевины - Экспресс, Гран стар. Созданы и переданы на государственное сортоиспытание 3 гибрида подсолнечника классической селекции и 2 гербицидоустойчивых гибрида подсолнечника. Опубликованы 4 научных статьи. Обучение проходят 1 бакалавр и 3 магистранта. Гибриды подсолнечника за три года внедрены на площади 220 тыс.га.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2018-2020 жылдар аралығында 13 000-ға жуық селекциялық үлгілері зерттелді. 800 жаңа гибридті комбинациялар алынды. Тозаңды қалпына келтіру Rf –гендері бойынша, стерильдікті бекіту, ЦМС-РЕТ1, Plasmopara heliahti Novot жалған ұн шығына төзімді гендері, Orobanche cumana wallr (Or) төзімді өзін-өзі тозаңданған аналық және әкелік тұрақтылық 29 жаңа гомозиготты желі құрылды. Цитоплазманың (Helianthuspetiolaris) цитоплазмалық стерильділігіне 19 желі ауыстырылды. Ұнтақты зеңге Plasmopara halstedii төзімді селекциялық желілерді іріктеуге таңбалау әдісі (тиімді маркерлерді іріктеу, ПТР шарттарын әзірлеу, 8 инцухт желілерінің тазалығын бағалау), ақуызды және ДНК маркерлері бойынша 4 коммерциялық және перспективалы будандардың тұқымдарының гибридтік деңгейі енгізілді. Сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді аталық және аналық желіліері құрастырылды. Имидазолинон тобының гербицидтеріне төзімділігі бар үлгілер алынды. Сульфонилмочевина тобының гербицидтеріне төзімді 3 аналық күнбағыс желісі алынды. Есептік жылдар аралығында 3 классикалық будан және гербицидке төзімді 2 будан құрылып, мемлекеттік сорттық сынаққа жіберілді. 4 ғылыми мақала жарияланды. Бір бакалавр және 3 магистрант оқуларын жалғастыруда Шаруашылықта жалпы көлемі 220 га құрайтын күнбағыстың будандары енгізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Созданы и переданы на государственное сортоиспытание 3 гибрида подсолнечника классической селекции и 2 гербицидоустойчивых гибрида подсолнечника.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Есептік жылдар аралығында 3 классикалық будан және гербицидке төзімді 2 будан құрылып, мемлекеттік сорттық сынаққа жіберілді

Level of implementation (in Russian) : Гибриды подсолнечника за три года внедрены на площади 220 тыс.га.

Level of implementation (in Kazakh) : Шаруашылықта жалпы көлемі 220 га құрайтын күнбағыстың будандары енгізілді.

Efficiency (in Russian) : прибыль от внедрения нового гибрида в производстве составит 305 500 тг/га

Efficiency (in Kazakh) : өндірісте жаңа буданы енгізуден түсетін пайда 305 500 тг/га құрайды

Field of application (in Russian) : сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : ауыл шаруашылығы