The object of research, development or design (in Russian) : Лабораторные белые крысы, массой 200±20 г.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Салмақтары 200±20 г, лабораториялық ақ егеуқұйрықтар.

Aim of work (in Russian) : Исследование изменений в иммунитете и обменных процессах иммунокомпетентных органах, вызванных совместным воздействием (через 49 часов) эмоционального стресса с высокодозного ионизирующего излучения в ближайшем периоде и при совместном воздействии этих двух факторов (в разное время стресса и в отдаленном периоде радиации). Проведение микроядерных тестов при сочетанном воздействии двух факторов.

Aim of work (in Kazakh) : Жоғары дозалы иондаушы-сәуленің жақын мерзімдегі залалымен эмоциалық күйзеліс әсерінің (49 сағаттан соң) бірлесе әсеріндегі және осы екі фактордың бірлесе әсерінен (күйзелістің түрлі уақыттағы және радиацияның кейінгі мерзіміндегі) туындаған иммунитеттегі және иммунокомпетентті ағзалардың алмасу үдерістеріндегі өзгерістерін зерттеу. Қос фактордың әсері кезіндегі микроядролық тест жүргізу.

Методы исследования (на русском) : Иммунологические методы (лейкоциты, лимфоциты, CD3+, CD4+, CD8+, CD19+, иммунорегуляторный индекс (ИРИ), РТМЛ; циркулирующие иммунные комплексы (ЦИК), Ig A,M,G; фагоцитарная активность, фагоцитарное число, нитросиний тетразолий-тест. Биохимические методы (энергетический обмен; обмен пуриновых нуклеотидов; продукты перекисного окисления липидов; ферменты антиоксиданой системы), микроядерный тест и статистические.

Методы исследования (на казахском) : Иммунологиялық әдістер (лейкоциттер, лимфоциттер, CD3+, CD4+, CD8+, CD19+, иммундыреттейтін индекс (ИРИ), лейкоциттердің мирациясын тежейтін реакциясы (ЛМТР); айналыстағы иммунды комплекстер (АИК), Ig A,M,G; фагоцитоздың белсенділігі, фагоцитарлық саны, нитрокөк тетразолий-тестісі) жүргізілді. Биохимиялық әдістер (липидтердің асқын тотығы өнімдері, антиоксидантты жүйенің ферменттері, энергиялық алмасуы, пуринді нуклеотидтерінің алмасуы ферменттері), микроядролық тест жүргізілді және статистикалық әдістері арқылы өңдеу жасалынды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Дана комплексная оценка показателей патологического процесса, вызванных совместным воздействием гамма-излучения в дозе 6 Гр (ближайший срок) и эмоционального стресса (через 49 ч), имеется дефицит Т - и В-систем иммунной системы. В биохимических показателях зафиксировано снижение активности ферментов в антиоксидантной системе и увеличение продуктов перекиси липидов. Отмечается снижение показателей иммунитета и биохимических показателей в отдаленном периоде после радиации и через 1 час после стресса. При совместном воздействии двух факторов (через 25 ч) сохраняется снижение полученных иммунологических и биохимических показателей. А при совместном воздействии двух факторов, через 49 ч после стресса выявлено снижение Т-лимфоцитов в иммунной системе, в том числе Т-хелпера. Было обнаружено, что происходит угнетение активности ферментов АОС и наблюдались высокие уровние продуктов перекисного окисление липидов. Наметилась тенденция восстановления активности ферментов в процессе энергетического и пуринового обмена, хотя и не во всех. Установлено, что результат микроядерного теста был значительно выше при совместном действии высоких доз гамма-излучения и эмоционального стресса (через 1 час).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 6 Гр дозадағы гамма-сәуле (жақын мерзімі) мен эмоциялық күйзелістің (49 сағаттан соң) бірлесе әсерінен болған патологиялық үдерістің көрсеткіштеріне кешенді түрде баға берілді, иммунитеттің Т- және В-жүйесінде жеткіліксіздік сақталған. Биохимиялық тұрғыдағы көрсеткіштерінде антиоксидантты жүйедегі ферменттер белсенділігінің тежелгені және липидтердің асқын тотығы өнімдері артқаны тіркелді. Радиацияның кейінгі мерзімі және күйзелістен 1 сағ кейін иммунитеттің барлық көрсеткіштерінде тежелуі және биохимиялық көрсеткіштердің төмендегені анықталды. Екі фактордың бірлесе әсердегі (25 сағаттан соң) зерттеуде алынған иммунологиялық және биохимиялық көрсеткіштердің тежелуі сақталған. Ал, қос фактордың (49 сағаттан соң) бірлесе әсеріндегі зерттеуінде иммундық жүйедегі Т-лимфоциттердің, оның ішінде Т-хелпердің төмендегені анықталды. АОЖ ферменттер белсенділігінің тежелуі болғаны және ЛАТ өнімдерінің жоғары деңгейінде сақталғаны тіркелді. Энергиялық және пуриндік алмасу процесіндегі ферменттердің белсенділігі барлығында болмаса да қалпына келу тенденциясы байқалды. Жоғары дозадағы гамма-сәуленің кейінгі мерзімі мен эмоциялық күйзелістің (1 сағат соң) бірлесе әсері кезіндегі микроядролық тест көрсеткіші нақты түрде жоғары болғаны анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : н/п

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : н/п

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Патологическая физиология

Field of application (in Kazakh) : Патологиялық физиология.