The object of research, development or design (in Russian) : Геолого-геофизические характеристики участков недр в местах размещения объектов атомной отрасли и опасных техногенные изменений

The object of research, development or design (in Kazakh) : Атом саласының объектілері орналасу жерлерінде жер қойнауының геология-геофизикалық сипаттамалары

Aim of work (in Russian) : Формирование стартовых геолого-геофизических технологий мониторинга и моделирования экологически значимых техногенных изменений недр в местах расположения объектов атомной отрасли.

Aim of work (in Kazakh) : Атом саласының объектілері орналасу жерлерінде мониторингтің және жер қойнауының экологиялық маңызды өзгерілуін модельдеудің бастапқы геология-геофизикалық технологияларын қалыптастыру

Методы исследования (на русском) : Аналитический обзор научно-технической информации, методические исследования; полевые и лабораторные эксперименты

Методы исследования (на казахском) : әдістемелік зерттеулер, аппаратуралық және программалық әзірмелер, далалық және лабораториялық эксперименитттер

Obtained results and novelty (in Russian) : Выполнено полевое геофизическое доизучение района площадок КИР «Байкал-1» (НЯЦ РК) и ВВР-К (ИЯФ), на основе которого создана стартовая система геофизического мониторинга для КИР «Байкал-1» с целью контроля за увлажненностью грунтов (по электрическому сопротивлению и поляризуемости) и за деформирующим геодинамическим воздействием (по сейсмическому полю и непосредственному измерению колебаний грунта). Построена стартовая модель с использованной программы эмиссионной томографии источников сейсмического шума для КИР «Байкал-1» в обеспечение последующего мониторинга. Усовершенствованы макеты экспериментального образца геоэлектроразведочной системы с расширенными функциональными возможностями для мониторинга геоэкологической обстановки на объектах повышенной опасности и гидродеформографа для непосредственного измерения колебаний грунта. впервые построена модель источников сейсмического шума для КИР «Байкал-1» в обеспечение последующего мониторинга безопасности, заложены основы томографического моделирования, в результате новых технических решений для геоэлектроразведочной системы достигнуто существенное увеличение помехозащищенности.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : КИР «Байкал-1» (ҚР ҰЯО) және ВВР-К (ЯФИ) алаңдары ауданын далалық геофизикалық толық зерделеуі орындалған, оның негізінде КИР «Байкал-1» үшін грунттар сулалуына бақылау (электерлік кедергісі мен үйектілімдігі бойынша) және деформациялайтын геодинамикалық әсеріне бақылау (сейсмикалық өрісі және грунт тербелісін тікелей өлшеу бойынша) геофизикалық мониторингтің бастапқы жүйесі жасалған. КИР «Байкал-1» үшін келесідегі мониторнгті қамтамасыз етуіне сейсмикалық шудың көздерін эмиссиялық томографиясы программасын пайдаланып бастапқы моделі салынған. Жоғары қауіпті объектілерде геоэколлогиялық мониторингі үшін және кеңейтілген фунционалды мүмкіншіліктерімн геоэлектрлік жүйенің және грунт тербелістерін тікелеей өлшеу үшін гидродеформографтың эспериментті үлгілерінің макеттері жетілдірілген. қауіпсіздіктің келесідегі мониторингісін қамтамасыз етуіне КИР «Байкал-1» үшін сейсмикалық шулары көздерінің моделі бастапқы рет жасалған, томографиялық модельдеудің негіздері салынған, жаңа техникалық шешімдері нәтижесінде геоэлектрлік жүйесі үшін бөгеуілден қорғанушылығын елеулі арттыруына қол жеткізілген.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Усовершенствованы и апробированы алгоритмы и соответствующие программы газовой то-мографии. Отработана технология 2D моделирования динамики обводненности и деформаци-онных свойств грунтов во времени в геоэлектрических и скоростных параметрах на примере комплекса Байкал-1, составлена стартовая модель деформированности и обводненности грунтов по геофизическим данным по линии 1 профиля Для геоэлектроразведочной системы с расширенными функциональными возможно-стями для мониторинга геоэкологической обстановки на объектах повышенной опасности разработаны принципиальные схемы узлов, откорректированы управляющие программы геоэлектроразведочной системы, расширена линейка рабочих частот.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Газ томографиясының алгоритмдері мен тиісті бағдарламалары жетілдірілді және апробацияланды. Байкал-1 кешенінің мысалында геоэлектрикалық және жеделдік параметрлердегі уақыттарда топырақтың деформациялық қасиеттері мен суланғандығының динамикасын моделдеудің 2D технологиясы іс жүзінде қолданылды, 1 профиль бағытының геофизикалық деректері бойынша топырақтың суланғандығының және деформациялануының бастапқы моделі жасалды. Жоғары қауіпті объектілердегі геоэкологиялық жағдайдың мониторингі, функционалдық міндеттері кеңейтілген геоэлектрбарлау жүйесі үшін тораптардың принципті сұлбалары әзірденді, геоэлектрбарлау жүйесінің басқару бағдарламалары түзетілді, жұмыс жиіліктерінің сызғышы кеңейтілді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Защищенные патентом на изобретение (2018 г.) технические решения внедрены в макет геоэлектроразведочной системы, что позволило повысить качество измерений; разработанный гидродеформограф использован на экспериментальном полигоне при проведении мониторинговых исследований.

Efficiency (in Kazakh) : өнертабсқа патентпен (2018 ж.) қорғалған техникалық шешімдер геоэлектрлік жүйенің макетіне енгізілген, бұл өлшеулердің сапасын арттыруына мүмкіншілік берген; әзірленеген гидродеформорграф эксперименталдық полигонында мониторнгтік зерттеулерін жүргізуінде пайдаланылған

Field of application (in Russian) : Организация локальных сетей мониторинга на действующих объектах атомной отрасли в РК для повышения их геоэкологической безопасности.

Field of application (in Kazakh) : ҚР атом саласының істегі объектілерінде олардың геоэкологиялық қауіпсіздігін арттыру үшін мониторингтің жергілікті желілерін ұйымдастыру.