The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования является каллусные линии и суспензионная культура клеток цистанхе (C. deserticola).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны - цистанхе (C.deserticola) жасушаларының каллустық линиялары және суспензиялық культурасы.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является введение в культуру in vitro цистанхе пустынной (Cistanche deserticola) и создание суспензионной культуры с целью получения веществ с биологической активностью.

Aim of work (in Kazakh) : Жоба мақсаты - шөлдік цистанхе (Cistanche deserticola) өсімдігін in vitro культурасына енгізу және биологиялық белсенді заттар алу мақсатымен суспензия культурасын жасау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : В работе применены методы культивирования изолированных тканей и клеток растений in vitro.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыста in vitro жасушалары өсіндісінің әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна: впервые цистанхе пустынная (Cistanche deserticola) из пустыни Казахстана введена в культуру in vitro. Впервые изучено действие различных концентраций экзогенных гормонов на морфологические параметры клеток каллусной и суспензионной культуры цистанхе пустынной. Полученные результаты: Отработаны параметры культивирования каллусной ткани, как при поверхностном выращивании, так и при глубинном культивировании. Определены условия роста каллусной массы и отобраны популяции клеток по изменению интенсивности цвета каллусной ткани. При этом жизнеспособность клеточных линий, оцененная по тесту с метиленовым синим, составила более 70%. Выявлена разница пролиферативной активности клеточных линий, где наиболее высокие значения индекса роста исследуемых культур достигались при начальной массе инокулюма равной 20-30 г/л. Кроме того, оптимизированы условия роста клеточной суспензии и разработаны протоколы, где интенсивный прирост рост инокулята отмечается уже на втором пассаже.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жаңашылдығы: алғаш рет шөлдік цистанхе (Cistanche deserticola) Қазақстанның шөл аймағынан in vitro культурасына енгізілді. Шөлдік цистанхенің каллус жасушаларына және суспензия культурасының морфологиялық параметрлеріне экзогенді гормондардың әртүрлі мөлшерінің әсері алғаш рет зерттелді. Алынған нәтижелер: Каллус ұлпаларын беттік және терең өсіру параметрлері пайдаланылды. Каллус массасының өсу жағдайлары анықталды және каллус ұлпасының түс қарқындылығын өзгерту бойынша жасушалардың популяциялары іріктелді. Метилен көгімен тест бойынша бағаланған жасушалық линиялардың өміршеңдігі 70%-дан жоғары болды. Жасушалық линиялардың пролиферативті белсенділігінің айырмашылығы анықталды, онда зерттелетін дақылдардың өсу индексінің ең жоғары мәндері инокулюмнің бастапқы салмағы 20-30 г/л тең болғанда жетті. Бұдан басқа, инокуляттың қарқынды өсуі екінші пассажда байқалатын жасушалық суспензияның өсу шарттары оңтайландырылды және хаттамалар әзірленді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Основные технологические и технико-экономические показатели результатов заключается в создании суспензионной культуры цистанхе с целью получения веществ с биологической активностью.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттеулердің негізгі технологиялық және техникалық пайдалану сипаттары – биологиялық белсенді заттар алу мақсатымен цистанхе өсімдігінің суспензия культурасын жасауда.

Level of implementation (in Russian) : Степень внедрения – результаты исследования, в частности, суспензионная культура цистанхе может быть внедрена в качестве источника фармакологически активных соединений, альтернативно традиционно используемому природному сырью.

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізу дәрежесі – цистанхе өсімдігінің суспензия культурасы фармакологиялық белсенді қосылыстар көзі ретінде қолданыстағы табиғи шикізатқа балама ретінде енгізілу мүмкіндігі бар.

Efficiency (in Russian) : Прогнозные предложения о развитии объекта исследований - выполнение данного проекта позволит создать платформу для разработки технологии создания возобновляемого источника ценных фармакологически активных соединений.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеулер нысанының дамуы туралы болжам ұсыныстар - жобаны орындау жаңартылатын құнды фармакологиялық белсенді қосылыстарды жасаудың технологиясын жетілдіру арқылы платформа жасауға мүмкіндік туғызады.

Field of application (in Russian) : биотехнология

Field of application (in Kazakh) : биотехнология