The object of research, development or design (in Russian) : Контейнеры долговременного хранения отработавшего ядерного топлива.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Пайдаланылған ядролық отынды ұзақ мерзімді сақтау контейнерлері.

Aim of work (in Russian) : Разработка аппаратурно-методического обеспечения исследований гамма-полей на площадке хранения ОЯТ реактора БН-350.

Aim of work (in Kazakh) : БН-350 реакторындағы ПЯО сақтау алаңында гамма-өрісті аппаратуралық-әдістемелік қамтамасыз етуді әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Для установления состояния ОЯТ внутри контейнеров и дальнейшего его мониторинга разработан комплекс оборудования. Основой комплекса является сцинтилляционный гамма-спектрометр на основе бромида лантана (ORTEC) и портативный компьютер. Определены первоначальные условия, необходимые для начала работ по разработке методики контроля состояния ОЯТ (время экспозиции, сеть обследования).

Методы исследования (на казахском) : Контейнерлердің ішіндегі ПЯО жай-күйін анықтау үшін және оны одан әрі қарай мониторингілеу үшін жабдықтар кешені әзірленді. Кешеннің негізі лантан бромиді негізіндегі (ORTEC) сцинтилляционды гамма-спектрометр мен портативті компьютер болып табылады. ПЯО жай-күйін бақылау әдістемесін әзірлеу бойынша жұмыстардың басталуы үшін қажет бастапқы жағдайлары анықталды (экспозициялау уақыты, зерттеу желісі).

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен анализ имеющихся данных в области долговременного хранения ОЯТ. Показано, что метод сухого хранения, выбранный для хранения ОЯТ БН-350, не предусматривает в своей системе контроля установления характера процессов, происходящих внутри контейнеров и прогнозирование его дальнейшего состояния. В связи с чем, предложено разработать комплекс оборудования для решения данной проблемы. Разработан и апробирован в лабораторных условиях и на площадке ДКХОЯТ гамма-спектрометрический комплекс для исследований гамма-полей. Определены первоначальные условия, необходимые для начала работ по разработке методики контроля состояния ОЯТ (время экспозиции, сеть обследования, необходимость коллимирования). Проведена работа по определению дозовых нагрузок на территории площадки. Определены радиационные параметры на территории площадки ДКХОЯТ. Значения по МЭД составили от 0,2 до 40 мкЗв/ч, для бета- и альфа-излучения все значения находятся ниже предела обнаружения аппаратуры. Полученные данные будут положены в основу методики расчетной оценки состояния ОЯТ в режиме долго-временного хранения.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : ПЯО ұзақ мерзімді сақтау саласындағы қолда бар деректерге талдау жүргізілді. Таңдап алынған БН-350 ПЯО ұзақ мерзімді құрғақтай сақтау әдісі контейнерлердің ішінде болып жатқан процестердің сипатын белгілеуді бақылауды өз жүйесінде қарастырмайды және оның одан кейінгі жай-күйін болжамайтыны көрсетілген. Осыған байланысты, бұл мәселені шешу үшін жабдықтар кешенін әзірлеу ұсынылды. Зертханалық жағдайда және ПЯОҰКС алаңында гамма-өрістерді зерттеу үшін гамма-спектрометриялық кешен әзірленді және қолданылып көрді. ПЯО жай-күйін бақылау әдісін әзірлеу бойынша жұмыстардың басталуы үшін қажет бастапқы шарттар (экспозициялау уақыты, зерттеу желісі, коллимирлеу қажеттілігі) анықталды. Алаңның аумағындағы дозалық жүктемелерді анықтау бойынша жұмыстар жүргізілді. ПЯОҰКС алаңының аумағындағы радиациялық параметрлер анықталды. ЭДҚ бойынша мәні 0,2 бастап 40 мкЗв/сағ дейін, бета- және альфа-сәуле шығару үшін барлық мәндер аппаратураның анықтау шегінен төмегі деңгейде орын алған. Алынған деректер ұзақ мерзімді сақтау режимінде ПЯО жай-күйін есептік бақылау әдісінің негізіне алынады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Реализация данной программы позволит оценить состояния ОЯТ реактора БН-350, содержащего плутоний и обогащённый уран, в режиме долговременного сухого хранения, что безусловно важно для обеспечения радиационной и экологической безопасности атомной отрасли. Так же результаты работы будут применены для прогнозирования состояния ОЯТ, в режиме долговременного сухого хранения, при конструировании новых хранилищ.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Аталған бағдарламаны іске асыру арқылы БН-350 реакторының, құрамында плутоний және байытылған уран бар, ұзақмерзім бойы құрғақ сақтау режиміндегі ПЯО жай-күйін бақылауға мүмкіндік береді, бұл сөзсіз атом саласындағы радиациялық және экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін маңызды. Сонымен бірге жұмыс нәтижелері, жаңа қоймаларды құрастыру барысында ұзақмерзімді құрғақтай сақтау режимінде ПЯО жай-күйін болжау үшін қолданылатын болады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Исследование дозовых полей для мониторинга состояния ОЯТ реактора БН-350 позволяет разработать рекомендации по контролю состояния ОЯТ в режиме долговременного сухого хранения. Результаты данной работы могут быть применены для оценки уже существующих долговременных хранилищ, а в связи с бурным развитием атомной промышленности в Республике Казахстан будут также полезны для проектирования будущих хранилищ.

Field of application (in Kazakh) : БН-350 реакторының ПЯО жай-күйін мониторингілеу үшін дозалық өрістердерді зерттеу ұзақмерзім бойы құрғақ сақтау режимінде ПЯО жай-күйін бақылау бойынша ұсыныстарды әзірлеуге мүмкіндік береді. Аталған жұмыстардың нәтижелері қолданыстағы ұзақмерзімді сақтау қоймаларын бағалау үшін қолданылуы мүмкін, ал Қазақстан Республикасында атом өнеркәсібінің қарқынды дамуына байланысты болашақта қоймаларды жобаландыру үшін де пайдалы болады.