Inventory number IRN Number of state registration
0219РК00728 BR06349612-OT-19 0118РК01386
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Промежуточный At a negotiated price Number of implementation: 0
Implemented
Publications
Native publications: 4
International publications: 3 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Number of books Appendicies Sources
1 8 82
Total number of pages Patents Illustrations
353 0 32
Amount of funding Code of the program Table
150000000 О.0908 19
Code of the program's task under which the job is done
01
Name of work
Проблемы орошаемых засоленных почв Туркестанской области и их решение на основе применения инновационной технологии повышения плодородия почв и урожайности
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied Карты
Report authors
Сапаров Абдулла , Пачикин Константин Михайлович , Пошанов Максат Нурбаевич , Ибраева Мария Аменовна , Ерохина Ольга Глебовна , алтынбекова нагима анесовна , Омирзакова Алия , Ершибулов Азамат Кайратович , Адамин Габит Кайратович , Сонгулов Ерсултан Ержанович , Еланцева Наталья Владимировна , Вырахманова Асем Сабиткановна , Дүйсеков Сәкен Нұржанұлы , Сулейменова Алтынай Изтелеуовна , Нурсейтова Тойгул Набижановна , Токсейтов Нурлан Мухтарович , Сулейменов Бейбут Уалиханович ,
0
0
0
0
Customer МСХ РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МСХ РК
Full name of the service recipient
Товарищество с ограниченной ответственностью "Казахский научно-исследовательский институт почвоведения и агрохимии им.У.У.Успанова"
Abbreviated name of the service recipient КазНИИПиА им У.У. Успанова
Abstract

Объект исследования: почвы правобережной части Шаульдерского массива орошения, преобладают лугово-сероземные засоленные (солончаковые, местами солончаковатые) почвы.

Зерттеу нысаны: Шәуілдір суару алқабының оң жақ жағалау бөлігінің топырағы шалғынды-қара сортаңды (сор, кей жерлерде сортаңды) болып келеді.

Цель исследования: решение проблем орошаемых засоленных почв Туркестанской области путем применения инновационной технологии повышения плодородия почв и урожайности сельскохозяйственных культур.

Зерттеу мақсаты: топырақтың құнарлылығын және ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімділігін арттырудың инновациялық технологиясын қолдану арқылы Түркістан облысының суармалы тұздалған топырақтарының мәселелерін шешу.

Методы исследования: полевые и лабораторные общепринятые методы почвенных и агрохимических исследований; применение геоинформационных технологий картографирования; дистанционного (космического) исследования почв; рутинные микробиологические и молекулярно-биологические.

Зерттеу әдістері: топырақ және агрохимиялық зерттеудің жалпы қабылданған далалық және зертханалық әдістері; географиялық ақпараттық карта жасау технологияларын қолдану; топырақты қашықтықтан (ғарыштық) зерттеу; күнделікті микробиологиялық және молекулалық биологиялық.

На площадь 15,47 га проведена космическая съемка и наземная съемка (М1:1000), сформирована БД проекта. Составлены карты засоленности и солонцеватости почв. Проведена почвенно-агрохимическая съемка, по результатам которой почва истощена по гумуса, легкогидролизуему азоту, фосфор и калий имеет очень пестрое содержание и требует выравнивания фона. Дана оценка биологического метода рассоления засоленных почв с помощью солодки голой (Glycyrrhiza glabra L) высаженной вегетативным способом, на площади 600 м2 (по 200 м2 каждый участок). Составлены почвенная карта, карта деградации почв и карта баллов бонитета, М: 1:100000, на площади 35,4 тыс. га. Изучены морфологические, химические, физические и физико-химические свойства почв. Базе данных 120 разрезов по 600 горизонтам. На площади 500 га в крестьянских хозяйств Шаульдерского массива орошения проведена крупномасштабная (М 1:10000) солевая съемка и почвенно-агрохимическая съемка. По результатам солевой съемки установлено, что с глубиной увеличиваются площади засоленных почв. По результатам агрохимической съемки - почвы имеют очень низкое содержание гумуса и, легкогидролизуемого азота, или 99,1%, «пестрое» по фосфору и калию (от низкого до высокого содержания). Проведен анализ микробного сообщества исследуемых почв, выделены и описаны доминирующие формы микроорганизмов. Из очень сильно засолённой почвы выделены 4 штамма, которые могут расти только на засолённых средах.

Көлемі 15,47 га ғарыш және жер үсті түсірілімдер (М 1:1000) жүргізілді, ДБ қалыптастырылды. Топырақтың тұздану және сортаңдану картасы жасалынды. Агрохимиялық түсірілім жүргізілді, нәтижесінде топырақта гумус пен жеңіл гидр. азот төмендеген, фосфор мен калийде өте ала-құла, сондықтан ұсынылған тыңайтқыштар мөлшерін енгізумен фонды теңестіруді талап етеді. 600 м2 аумақта (әрбір учаске 200 м2) вегетативтік тәсілмен отырғызылған жалаң мия (Glycyrrhiza glabra L) тұзданған топырақты биологиялық әдісімен тұзсыздандырып, оларға баға берілді. Ауданы 35,4 мың га М 1:100000 топырақ картасы, топырақ деградациясының және бал бонитетінің картасы жасалынды. Топырақтың морфологиялық, химиялық, физикалық және физикалық-химиялық қасиеттері зерттелді. Топырақ деректер базасында 120 кескін 600 белдем (жиек) бар. Шәуілдір суару алқабының шаруа қожалықтарында 500 га ірі масштабты (М 1:10000) тұзды түсіру және топырақ-агрохимиялық түсіру жұмыстары жүргізілді. Тұзды топырақ түсірілімдердің нәтижелері бойынша тұзданған топырақтың ауданы тереңдеген сайын артады. Агрохимиялық түсірілім бойынша – топырақта гумус пен жеңіл гидролизденетін азот мөлшері өте төмен немесе 99,1%, топырақта фосфор мен калий болса ала-құла (төменнен жоғары деңгейге дейін) деңгейде. Зерттеу аймағында топырақтарда микроб қауымдастығына талдау жүргізілді және микроорганизмдердің басым түрлеріне сипаттама жасалынды. Өте қатты сортаңданған топырақтан 4 штамм бөлінді, олар тек сортаңданған ортада өсе алтындығы анықталды.

Предложенная инновационная технология Института в условиях Шаульдерского массива орошения в разной степени засоленных почвах позволяет получить прибыль от 61,8 до 336,0 тыс. тенге с 1 га.

Шәуілдір суармалы массив жағдайында Институттың ұсынған инновациялық технологиясы әр түрлі деңгейде тұзданған топырақтарда 1 га-дан 61,8-ден 336,0 мың теңгеге дейін пайда табуға мүмкіндік берді.

На площади 500 га проведено внедрение технологии Института по повышению плодородия засоленных почв и урожайности кукурузы на зерно.

500 га алқапта институт тұзды топырақтың құнарлығын және дәнді жүгері өнімділігін арттыру технологиясы енгізілді.

Экономическая эффективность внедрения технологии при выращивании кукурузы на зерно по сравнению с существующей технологей варьировала на засоленных почвах от 162,6 тыс. тенге/га до 29,4 тыс. тенге/га.

Дәнді жүгері өсіруге енгізілген технологияның экономикалық тиімділігі қолданыстағы технологиямен салыстырғанда тұзданған топырақтарда 162,6 мың теңгеден 29,4 мың теңге/га-ға дейін өзгерді.

Область применения - сельское хозяйство

Қолдану саласы - ауыл шаруашылығы

UDC indices
631.45
International classifier codes
68.05.01; 68.05.29; 68.05.45; 68.29.17;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
Засоленные почвы; космические снимки; дешифровка космических снимков; биологический метод рассоления почв; карта засоленности почв; агрохимические картограммы; почвенные карты; карта деградации почв; карта баллов бонитета; геоинформационные технологии; база почвенных данных; урожайность;
Key words in Kazakh
Тұзданған топырақ; ғарыштық түсірілім; ғарыштық түсірілімдерді дешифрлеу; биологиялық әдәспен топырақты тұзсыздандыру; топырақтың тұздану картасы; агрохимиялық картограммалар; топырақ картасы; топырақтың тозуы картасы; топырақ бал бонитетінің картасы; геоақпараттық жүйелер; топырақ деректерінің базасы; өнімділік;
Head of the organization Сапаров Абдулла Доктор сельскохозяйственных наук / профессор
Head of work Сапаров Абдулла Доктор сельскохозяйственных наук, профессор, академик АСХН РК и член-корреспондент НАН РК
Native executive in charge Пачикин Константин Михайлович Нет