The object of research, development or design (in Russian) : Гибриды, селекционные семьи семечковых, косточковых, ягодных культур и винограда.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Будан, дәнді дақылдарының селекциялық тобы, сүйекті дақылдары, жидек дақылдары болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Создание конкурентоспособных сортов плодовых, ягодных культур и винограда с комплексом ценных качеств для высокопродуктивных насаждений интенсивного типа с совершенствованием биотехнологического регламента клональногомикроразмножения на основе программного обеспечения.

Aim of work (in Kazakh) : Бағдарламалық қамтамасыз ету негізінде клоналдық микрокөбейту биотехнологиялық реттеуді жетілдіру арқылы қарқынды түрдегі жоғары өнімді екпелер үшін бағалы қасиетті жиынтығы бар жеміс-жидек дақылдары мен жүзімнің бәсекеге қабілетті сорттарын құру.

Методы исследования (на русском) : Изучение гибридного фонда плодовых, ягодных культур и винограда проводится согласно общепринятой в странах СНГ «Методике селекции плодовых и ягодных культур» (г. Орел, 1999г.), «Изучение сортов винограда»(Лазаревский А.И.,1963), «Методические указания по селекции винограда»(Ереван,1974). Математическая обработка данных проводились по «Методике полевого опыта» (Доспехов Б.А., 1985).

Методы исследования (на казахском) : Жеміс - жидек және жүзім буданы қорларын зерттеу, әдетте, ТМД елдерінде жалпы қабылданған «Жеміс және жидек дақылдарын зерттеу әдістері» ( Орел қ, 1999ж.), «Жүзім сорттарын зерттеу» (Лазаревский А.И.,1963), «Жүзімнің селекциясын зерттеу әдістері көрсетілімі» (Ереван,1974) әдістемелердің қолдануымен жүргізілді. Математикалық өңдеулер «Дала тәжірибелер әдістемелері» (Доспехов Б.А., 1985) әдістемесі бойынша жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : В 2019 году проведено 48 комбинаций скрещивания: по яблоне 8 комбинаций, получены 2147 штук семян; по груше 9 комбинаций, получены 1124 штук семян; по косточковым культурам 9 комбинациям скрещиваний, получены 1500 штук семян; по ягодным 8 комбинаций скрещиваний, получены 3550 штук семян и винограду 14 комбинаций скрещивания, получены 3750 штук семян, на основе которых будет создан гибридный фонд. В результате исследования изучения гибридного фонда в первичное сортоизучение передано 14 элитных гибридов 5 гибридов яблони (09-3-5, 09-6-10, 09-6-31, 10-4-53, 10-4-42), 2 гибрида груши (1-12-24, 1-12-32), 2 гибрида косточковых культур (1-38, 85-1/75), 3 гибрида ягодных культур: 1 малина(4-33); 2 черной смородины (15-1-37, 15-1-41) и 2 винограда KV-6/46, П-10/66. Подготовлены документы и переданы на Государственное сортоиспытание 2 сорта плодовых, ягодных культур: яблоня Нурсат (Селекционный номер 94-4-112), смородина Раяна (Селекционный номер 12-2-57) и 1 сорт винограда Лидок (Селекционный номер КV-6/46). Для проведения экспериментов по разработке питательной среды для размножения винограда invitro с применением IT технологий, в частности программного обеспечения Design–Expert®, подготовлены 10 сортов винограда (по 90-120 шт). Заложен селекционный сад яблони на площади 0,1га и виноградник на площади 0,2 га.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2019 жылы будандастырудың 48 комбинациясы жүргізілді: соның ішінде алманың 8 буданы, 2148 дана дән; алмұрттың 9 буданы, 1124 дана дән; сүйекті дақылдардың 9 будандық қиылысуы, 1500 дана дән; жидек дақылдары бойынша 8 будан, 3550 дана дән және жүзімнің 14 қиылыстыру комбинациясы жүргізілді (11 асханалық, 3 техникалық бағытта), 3750 дана дән алынды, олардың негізінде гибридті қор құрылатын болады. Гибридті қорды зерттеу нәтижесінде алғашқы сортты зерттеуге 14 элиталық будандары берілді: алманың 5 буданы – 09-3-5, 09-6-10, 09-6-31, 10-4-53, 10-4-42, 2 алмұрт будандары-1-12-24, 1-12-32, сүйекті дақылдардың 2 будандары: алхоры - 1-38, шие - 85-1/75, 3 жидек дақылдарының будандары: таңқурай – 4-33; қарақат – 15-1-37, 15-1-41 және 2 жүзімнің KV-6/46, П-10/66. Мемлекеттік сорт зерттеу мекемесіне жеміс және жидек дақылдарының 3 сорттары: алманың Нурсат (Селекционный номер 94-4-112), қарақаттың Раяна (Селекционный номер12-2-57) және жүзімнің Лидок (Селекционный номер КV-6/46) сорттарының құжаттары дайындалды және өткізілді. IT технологияларды, атап айтқанда Design–Expert бағдарламалық қамтамасыз етуді қолдана отырып, in vitro жүзімін көбейту үшін қоректік ортаны әзірлеу бойынша эксперименттер жүргізу үшін жүзімнің 9 сорты (90-120 данадан) дайындалды. Көлемі 0,1 га алма ағашының селекциялық бағы және 0,2 га аумағында жүзімдік отырғызылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Заложен селекционный сад яблони на площади 0,1га и виноградник на площади 0,2 га.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Көлемі 0,1 га алма ағашының селекциялық бағы және 0,2 га аумағында жүзімдік отырғызылды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : плодоводство, виноградарство, биотехнология.

Field of application (in Kazakh) : жеміс, жүзім шарушылығы, биотехнология.