Inventory number IRN Number of state registration
0324РК01900 AP19679140-KC-24 0123РК00682
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 3
International publications: 1 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 23110548 AP19679140
Name of work
Сравнительное изучение лингвокогнитивных основ и процессов терминизации "тюркского мира" в казахском и турецком языках
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Бисенғали Ақмарал Зинол-Ғабденқызы
0
0
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного пользования "Институт языкознания имени А.Байтурсынова"
Abbreviated name of the service recipient РГП на ПХВ "ИЯ им. А.Байтурсынова" КН МОН РК
Abstract

новые слова и новые употребления, вошедшие в современный казахский и турецкий языки в период независимости, а именно в 1991-2021 гг.

1991-2021 жылдарда қазіргі қазақ және түрік тілдеріне енген жаңа сөздер мен жаңа қолданыстар

были изучены лингвокогнитивные основы новых слов, вошедших в современный казахский и турецкий языки в период независимости, а именно в 1991-2021 гг., определины их общие черты и различия на основе закономерностей специфики каждого языка. В результате в следующем году будут предложены способы и механизмы терминообразования, способствующие формированию общего терминологического фонда тюркских языков.

тәуелсіздік кезеңінде, атап айтқанда 1991-2021 жылдарда қазіргі қазақ және түрік тілдеріне енген жаңа сөздердің лингвокогнитивтік негіздері, терминдену үдерістері өзара салыстырылып зерттелді, ортақтығы мен айырмашылықтары әр тілге тән заңдылықтар негізінде анықталды. Соның нәтижесінде келесі жылы түркі тілдеріне ортақ терминологиялық қор қалыптастыруға үлес қосатын терминжасам тәсілдері мен тетіктерін ұсынылады.

При реализации проекта были использованы методы сбора, систематизации, сравнения, лингвокультурологический, лексико-семантический анализ, когнитивная интерпретация, концептуальный анализ, сравнительно-исторический анализ.

Жобаны жүзеге асыру барысында жинақтау, жүйелеу, салыстыру, лингвомәдени, лексика-семантикалық талдау, когнитивтік интерпретация, концептуалдық талдау, салыстырмалы-тарихи талдау әдістері пайдаланылды.

- сопоставлены и изучены лингвокогнитивные основы новых слов в современном казахском и турецком языках; - дифференцированы и проанализированы лингвистические (терминообразующие) сходства и различия процессов терминизации в современном казахском и турецком языках; - выявлены лингвистические и экстралингвистические факторы закрепления или не закрепления терминов в современном казахском и турецком языках; - определены лингвокультурные, лингвосоциальные, лингвопрагматические основы процессов терминизации в современном казахском и турецком языках.

- қазіргі қазақ және түрік тілдеріндегі жаңа сөздердің лингвокогнитивтік негіздері өзара салыстыра зерттелді; - қазіргі қазақ және түрік тілдеріндегі терминдену үдерістерінің лингвистикалық (терминжасамдық) ортақтығы мен айырмашылықтары сараланып, талданды; - қазіргі қазақ және түрік тілдеріндегі терминдердің тілде орнығу немесе орнықпауының лингвистикалық және экстралингвистикалық факторлары анықталды; - қазіргі қазақ және түрік тілдеріндегі терминдену үдерістерінің лингвомәдени, лингвоәлеуметтік, лингвопрагматикалық негіздері айқындалды.

не предусмотрено

қарастырылмаған

не предусмотрено

қарастырылмаған

Результаты исследования могут быть использованы в расширении практики повседневного общественно-социального использования, формировании общего для тюркских языков терминологического фонда и Национального корпуса казахского языка, при составлении сравнительных, терминологических, лингвокультурных и др. словарей тюркских языков, в сфере образования и др.

Жобадан алынатын нәтижелерді тілдің күнделікті қоғамдық-әлеуметтік қолданыс тәжірибесін кеңейтуде, туыстас екі ел арасындағы әлеуметтік-экономикалық қатынастарды күшейтуде, түркі тілдеріне ортақ терминологиялық қор құру мен қазақ тілінің ұлттық корпусын түзуде, түркі тілдерінің салыстырмалы, терминологиялық, лингвомәдени және т.б. сөздіктерін құрастыру барысында, білім беру саласында және т.б. пайдалануға болады.

результаты исследования вносят реальный вклад в научно-теоретическое совершенствование неологии, неографии, терминологии, терминографии, лексикологии, лексикографии, словообразования, терминообразования, тюркологии, переводоведения и прагмалингвистики, социолингвистики, когнитивной лингвистики и др. областей науки и, в конечном счете, в формирование «тюркского мира» через язык.

зерттеуден алынған нәтижелер неология, неография, терминология, терминография, лексикология, лексикография, сөзжасам, терминжасам, түркітану, аударматану және прагмалингвистика, әлеуметтік лингвистика, когнитивтік лингвистика т.б. ғылым салаларын ғылыми-теориялық жақтан жетілдіруге, сайып келгенде, «түркі әлемін» тіл арқылы қалыптастыруға нақты үлес қосады.

UDC indices
811.512.122
International classifier codes
16.21.47;
Key words in Russian
термин; казахский язык; турецкий язык; процесс терминации; когнитивный анализ; лингвокультурный анализ; тюркский мир; общий терминологический фонд;
Key words in Kazakh
термин; қазақ тілі; түрік тілі; терминдену үдерісі; когнитивтік талдау; лингвомәдени талдау; түркі әлемі; ортақ терминологиялық қор;
Head of the organization Фазылжанова Анар Муратовна Кандидат филологических наук / нет
Head of work Бисенғали Ақмарал Зинол-Ғабденқызы PhD in Linguistics / нет