The object of research, development or design (in Russian) : семейство Cucurbitaceae: тыква, огурец, дыня

The object of research, development or design (in Kazakh) : Cucurbitaceae тұқымдасы: асқабақ, қияр, қауын

Aim of work (in Russian) : Формирование и идентификация по маркерам устойчивости и регуляторам фактора роста коллекции подвоев тыквенных, создание на их основе совместимых тетраплоидных подвойных линий, устойчивых к болезням и абиотическим стрессам, формирующих более высокую продуктивность и качество плодов у привоя

Aim of work (in Kazakh) : Төзімділік маркерлері мен өсу факторының реттегіштері бойынша асқабақ телітушілердің коллекциясын қалыптастыру және сәйкестендіру, олардың негізінде ауруларға және абиотикалық стресстерге төзімді, жоғары өнімділік пен жеміс сапасын қалыптастыратын үйлесімді тетраплоидты телітуші линияларды құру

Методы исследования (на русском) : Для получения тетраплоидных линий тыквы семена обрабатываются 0,05, 0,1, 0,2, 0,3, 0,4 и 0,5% водными растворами колхицина (Sigma-Aldrich) растворенных в 1% ДМСО согласно методу (Luo et al., 2018). Листовые пластинки индуцированных полиплоидных образцов растений лизируются в буфере Гэлбрейта (45 мМ MgCl2, 30 мМ цитрата натрия, 20 мМ 4-морфолинопропансульфоната (MOPS), 0,1% Triton X-100, pH 7,0) для получения клеточных ядер. Раствор фильтруется через нейлоновую сетку с размером пор 30 мкм. Суспензия освобожденных ядер окрашивается 75 мкл йодистого пропидия (10 мг/мл) и 5 мкл РНКазы (1 мг/мл) в течение 15 мин. Окрашенное ядерное ДНК анализируется в проточной цитометрии Cyflow® (Partec, Германия) для определения плоидности образцов согласно работ (Liu et al., 2015; Luo et al., 2018; Hassan et al., 2020).

Методы исследования (на казахском) : Асқабақтың тетраплоидты линияларын алу үшін тұқымдар 0,05, 0,1, 0,2, 0,3, 0,4 және 0,5% колхициннің (Сигма-Олдрих) 1% DMSO ерітіндісінде ерітілген (Луо және т.б., 2018) әдісі бойынша өңделеді. Индукцияланған полиплоидты өсімдік үлгілерінің жапырақ бөлшектері Гэлбрейт буферінде (45 мМ MgCl2, 30 мМ натрий цитраты, 20 мМ 4-морфолинопропансульфонат (MOPS), 0,1% Triton X-100, pH 7,0) ядроларын алу үшін лизистенеді. Ерітінді сүзбе 30 мкм нейлон тор арқылы сүзіледі. Шығарылған ядролардың суспензиясы 75 мкл пропидий йодидімен (10 мг/мл) және 5 мкл RNase (1 мг/мл) 15 минут бойы боялады. Үлгілердің боялған ядролық ДНҚсы плоидтылығын анықтау үшін ағынды цитометрия Cyflow® (Partec, Германия) арқылы аңықталады (Liu және басқалар, 2015; Луо және басқалар, 2018; Хассан және басқалар, 2020).

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведенные работы по оптимизации концентраций водными растворами колхицина на образование тетраплоидных растений тыквы показали, что 0,2% является оптимальной. Выявлены оптимальные способы обработки колхицином корней и семян тыквы. Выделены клеточные ядра и окрашены йодистым пропидием с добавлением РНКазы. Показатель при анализе на проточной цитометрии был в 30% индуци́рованных тетраплоидных растений. Получены спектрограммы, подтверждающие четырехкратный набор хромосом. Получены тетраплоидные линии тыквы. Проведено выявление у тетраплоидных линий подвоев тыквы лучших характеристик по сравнению с диплоидными формами - устойчивость к биотическим и абиотическим факторам молекулярными маркерами.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Тетраплоидты асқабақ өсімдіктерін қалыптастыру үшін колхициннің сулы ерітінділерінің концентрациясын оңтайландыру бойынша жүргізілген жұмыстар 0,2% оңтайлы екенін көрсетті. Асқабақтың тамыры мен тұқымын колхицинмен өңдеудің оңтайлы әдістері анықталды. Жасуша ядролары бөлініп, РНКаза қосылған пропидий йодидімен боялған. Ағындық цитометриямен талданған кезде көрсеткіш индукцияланған тетраплоидты өсімдіктердің 30%-да болды. Хромосомалардың төрт еселенген жиынтығын растайтын спектрограммалар алынды. Асқабақтың тетраплоидты линиялары алынды. Асқабақтың тамыр сабақтарының тетраплоидты линиялары диплоидты формалармен салыстырғанда жақсырақ сипаттамаларға ие екендігі анықталды, молекулярлық маркерлердің көмегімен биотикалық және абиотикалық факторларға төзімділігі көрсетілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : получена 1 тетраплоидная линия тыквы из вида Cucurbita maxima

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Cucurbita maxima түрінен 1 тетраплоидты асқабақ линиясы алынды

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : овощеводство, сельское хозяйство

Field of application (in Kazakh) : көкөніс шаруашылығы, ауыл шаруашылығы