The object of research, development or design (in Russian) : Почвенные полезные бактерии, сельскохозяйственные культуры, биоудобрения.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Топырақ пайдалы бактериялары, ауылшаруашылық дақылдар, биотыңайтқыштар.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является выделение, идентификация, характеристика и применение пестицидоразлагающих бактерий с потенциалом стимулирования роста растений. Полученные результаты расширят коллекцию полезных бактерий для использования в сельскохозяйственных системах, предоставив эффективные решения для очистки загрязненных почв и стимулирования роста растений в сельском хозяйстве Казахстана.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеу мақсаты өсімдіктердің өсуін ынталандыруға потенциалы бар пестицид-ыдырататын бактерияларды оқшалау, анықтау, сипаттау және қолдану болып табылады. Алынған нәтижелер Қазақстанның ауыл шаруашылығында ластанған топырақтарды тазарту және өсімдіктердің өсуін ынтыландыру үшін тиімді шешімдермен қамтамасыз етіп, ауылшаруашылық жүйелерде қолданылатын пайдалы бактериялардың жинақтамасын кеңейтіледі.

Методы исследования (на русском) : Методы сельскохозяйственной микробиологии, аналитической химии, молекулярной биологии, агрономии и биостатистики

Методы исследования (на казахском) : Ауылшаруашылық микробиология, аналитикалық химия, молекулалық биология, агрономия және биостатистика әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Была выращена рассада районированных сортов пшеницы, ячменя и томатов на почвогрунте с добавлением пестицидов. Были выделены глифосат-разрушающие бактериальные штаммы из рассады сельскохозяйственных культур. Были отобраны 15 растительных и почвенных образцов с сельскохозяйственных полей Акмолинской и Алматинской областях. Были выделены эндемичные глифосат-разрушающие штаммы из отобранных почвенных и растительных образцов. На основе 16S рРНК были идентифированы 65 выделенных изолятов и отобраны непатогенные штаммы. Был исследован потенциал отобранных штаммов для биодеградации гербицида сплошного действия – гербицида. Были исследованы и оптимизированы экофизиологические условия биоразложения глифосата, такие как 2.0-8.0 pH питательной среды, 25 и 37 °С температуры инкубации, 0.1, 0.5 и 1.0 г/л концентрации глифосата, 1-7 дней период инкубации и 105, 106 и 107 колониеобразующих единиц (КОЕ/мл) как изначальные концентрации инокулята. Оптимизация также была проведена с помощью методология поверхности отклика на языке программирования R для универсальных статистических анализов. Были отобраны 12 непатогенных штаммов с наивысшим потенцилом биодреградации глифосата.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ауыл шаруашылық дақылдардың аудандастырылған сорттарының бидай, арпа және қызанақ көшеттері пестицидтер енгізілген топырақта өсірілді. Ауыл шаруашылық дақылдар көшеттерінен глифосатты ыдырататын бактерия штамдары оқшауланды. Ақмола және Алматы облыстарында ауыл шаруашылық алқаптарынан 15 өсімдік және топырақ үлгі жиналды. Жиналған топырақ және өсімдік үлгілерінен эндемиялық глифосат-ыдырататын штаммдар оқшауланды. 16S рРНҚ негізінде 65 изолят идентификацияланды және патогенді емес штаммдар таңдап алынды. Таңдалған штаммдардың жаппай әсер ететін гербицид – глифосатты биодеградациялау потенциалы зерттелді. Глифосаттың биоыдырауының экофизиологиялық жағдайлары зерттелді және оңтайландырылды: қоректік ортаның рН 2.0-8.0, инкубация температурасы 25 және 37 °C, глифосат концентрациялары 0.1, 0.5 және 1.0 г/л, инкубация кезеңі 1-7 күн, және 105, 106 және 107 колония құраушы бірліктер (КҚЕ/мл) ретінде инокуляттың бастапқы концентрациялары. Сондай-ақ, оңтайландыру әмбебап статистикалық талдаулар үшін R бағдарламалау тілінде жауап бетінің әдістемесі арқылы жүргізілді. Глифосатты биоыдырататын ең жоғары потенциалы бар 12 патогенді емес штамм таңдалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Выращена рассада сельскохозяйственных культур и отобраны 8 растительных и 7 почвенных образцов с сельскохозяйственных полей. Выделены 65 бактериальных изолятов с потенциалом биодеградации гербицида сплошного действия глифосата. Все выделенные изоляты были идентифированы молекулярно-генетическими анализами и выбраны только непатогенные штаммы. Были оптимизированы экофизиологические условия биодеградации глифосата с применением методологии поверхности отклика на языке программирования R. Были отобраны 12 непатогенных штаммов с наивысшем потенциалом для биодеградации глифосата.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ауыл шаруашылық дақылдардың көшеттері өсіріліді және ауыл шаруашылық егіс алқаптарынан 8 өсімдік және 7 топырақ үлгі алынды. Глифосат жаппай әсер ететін гербицидінің биодеградация потенциалы бар 65 бактериалды изолят оқшауланды. Барлық алынған изоляттар молекулярлық-генетикалық талдаулар арқылы идентификацияланды және тек патоген емес штаммдар таңдалды. Глифосаттың биодеградациясы үшін R бағдарламалау тілінде жауап беті әдістемесі қолдана отырып экологиялық-физиологиялық жағдайлар оңдайландырылды. Глифосаттың биодеградациясы үшін ең жоғары потенциалға ие 12 патоген емес штамм таңдалды.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Жүзеге асырылмады.

Efficiency (in Russian) : Выделенные из различных источников эндемичные бактериальные штаммы с потенциалом для биодеградации гербицида сплошного действия – глифосата имеют перспективы в сфере биоремедиации по очистки загрязненных данным пестицидом сельскохозяйственных полей. Проведенная оптимизация эко-физиологических условий для биодеградации глифосата позволит улучшить эффективность применения данных штаммов для биоремедиации.

Efficiency (in Kazakh) : Әртүрлі үлгілерден алынған жаппай әсер ететін гербицид – глифосат-ыдырататын потенциалы бар эндемиялық бактериялық штаммдар осы пестицидпен ластанған ауыл шаруашылық егіс алқаптарын тазарту үшін биоремедиация саласында болашақта перспективаларға ие. Глифосаттың биодеградациясы үшін экологиялық-физиологиялық жағдайларды жүргізілген оңтайландыру бұл штаммдардың биоремедиацияда тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы.