The object of research, development or design (in Russian) : Лежалые хвосты хвостохранилище Жезказганской обогатительной фабрики Боргезсай и Старое

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жезқазған байыту фабрикасының Боргезсай және Старое қалдық қоймасының шөгінді қалдықтары

Aim of work (in Russian) : Цель работы - является определение оптимальных параметров при биовыщелачивании железоокисляющими бактериями лежалых медных хвостов.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың мақсаты-мыс қалдықтарын темірді татықтыратын бактериялармен биологиялық шаймалау кезінде оңтайлы параметрлерін анықтау.

Методы исследования (на русском) : Медные тонкоизмельченные флотационные лежалые хвосты могут эффективно переработаны интенсивным сернокислотным выщелачиванием с использованием железоокисляющих бактерий при предварительной оптимальной механоактивации сырья. Механоактивация обеспечивает доступ выщелачивающих биоагентов к минералам меди. Это позволит разработать рентабельную технологию переработки медных флотационных хвостов. Основную часть задач – исследование влияния крупности и механоактивации на биовыщелачивание и исследование непосредственно процесса биовыщелачивания в условиях аэрации смеси выщелачивающего раствора и медьсодержащего сырья, исследованием взаимодействие бактерий, воздуха и выщелачивание меди, а также влияние ингибиторов на процесс выщелачивания.

Методы исследования (на казахском) : Ұсақ ұнтақталған мыс флотациялық қалдықтарды шикізатты алдын ала оңтайлы механикалық белсендіру арқылы темір тотықтырғыш бактерияларды пайдалана отырып, қарқынды күкірт қышқылымен шаймалау арқылы тиімді өңдеуге болады. Механикалық белсендіру биоагенттерді мыс минералдарына шаймалауға қолжетімділікті қамтамасыз етеді. Бұл флотациялық мыс қалдықтарын өңдеудің үнемді технологиясын жасауға мүмкіндік береді. Тапсырмалардың негізгі бөлігі бөлшектердің мөлшері мен механикалық активтендірудің биошаймалауға әсерін зерттеу және шаймаландыру ерітіндісі мен құрамында мыс бар шикізат қоспасының аэрация жағдайында биошаймалау процесін тікелей зерттеу, бактериялардың, ауаның және мыстың өзара әрекеттесуін зерттеу. шаймалау, сондай-ақ шаймалау процесіне ингибиторлардың әсері.

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках проекта закуплены реагенты для выращивания биомассы. Контроль pH и ОВП биораствора осуществлялся на аппарате СТ-6821. Проведен анализ состава хвостов, ситовой анализ и теоретическая оценка воздействия на минералы. Выявлена взаимосвязь состава хвостов, минералогии и крупности частиц. Определены зависимости технологических параметров биовыщелачивания от характеристик растворов (содержание меди и др.). Установлены зависимости эффективности процесса от питательных добавок. Эксперименты проводились в биореакторе Minifors 2 Infors. Подана статья по выщелачиванию металлургических отходов. Научная новизна проекта Разработка теоретического обоснования сернокислотного биовыщелачивания флотационных медных лежалых хвостов с низким содержанием меди, в условиях взаимодействия с железом и другими металлами. Исследование физико-химических и биологических процессов взаимодействия железоокисляющих бактерий с медьсодержащими минералами медью и минералами хвостов, воздухом, и выщелачивающими агентами (серная кислота и дополнительные химические реагенты, повышающие селективную растворимость меди).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жоба аясында биомассаны өсіруге арналған реагенттер сатып алынды. Биологиялық ерітіндінің рН және ORP көрсеткіштері ST-6821 аппаратының көмегімен бақыланды. Қалдықтардың құрамын талдау, елеуіштік талдау және пайдалы қазбаларға әсерін теориялық бағалау жүргізілді. Қалдықтардың құрамы, минералогиясы және бөлшектердің мөлшері арасындағы байланыс анықталды. Ерітінділердің сипаттамаларына (мыс құрамы және т.б.) биосілтілеудің технологиялық параметрлерінің тәуелділігі анықталды. Процестің тиімділігінің тағамдық қоспаларға тәуелділігі анықталды. Тәжірибелер Minifors 2 Infors биореакторында жүргізілді. Металлургиялық қалдықтарды сілтісіздендіру бойынша ұсынылған қағаз. Жобаның ғылыми жаңалығы Темір және басқа металдармен әрекеттесу жағдайында құрамында аз мыс бар флотациялық мыс қалдықтарын күкірт қышқылымен биошаймалаудың теориялық негіздерін жасау. Механикалық активтендіруді қолдану арқылы темір тотықтырғыш бактериялардың құрамында мыс бар минералдармен, мыс және қалдық минералдармен, ауамен және шаймалау агенттерімен (күкірт қышқылы және мыстың таңдамалы ерігіштігін арттыратын қосымша химиялық реагенттер) әрекеттесуінің физика-химиялық және биологиялық процестерін зерттеу.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Реализация проекта повлияет на научно-исследовательские работы в области переработки флотационных медных хвостов которых скопилось в Казахстане свыше 2 млрд тонн стоимость который в ценах на медь можно оценить до от 30 до 40 млрд долларов США. Проект имеет как экологическую направленность, так и коммерческую составляющую. Экологическая направленность связана с наличием токсичной меди в хвостах что в случае утечки растворенной меди может вызвать заражение окружающей среды.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаны жүзеге асыру Қазақстанда 2 млрд тоннадан астам жинақталған флотациялық мыс қалдықтарын өңдеу саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарына әсер етеді, оның құны мыс бағасы бойынша 30-дан 40 млрд АҚШ долларына дейін бағалануы мүмкін. Жобаның экологиялық және коммерциялық құрамдас бөлігі де бар. Экологиялық фокусы қалдық қоймасында улы мыс болуы еріген мыстың ағуы кезінде қоршаған ортаның ластануын тудыруы мүмкін.

Level of implementation (in Russian) : Материалы исследований будут представлять значительный интерес для компаний АО Казахмыс, АО Казминералс, АО Актюбинская медная компания и другие медные компании, получающие медный концентрат флотационным методом.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу материалдары «Қазақмыс» АҚ, «Қазминералс» АҚ, «Ақтөбе мыс компаниясы» АҚ және флотациялық әдіспен мыс концентратын алатын басқа да мыс компаниялары үшін маңызды болады.

Efficiency (in Russian) : Разработка методов биовыщелачивания для тонкоизмельченных флотационных медных руд повлияет на использование технологии других видом металлов, включая никель, уран, РЗМ, золото, марганец, хром и т.д.

Efficiency (in Kazakh) : Ұсақ ұнтақталған флотациялық мыс кендерін биошаймалау әдістерін дамыту металдардың басқа түрлерін, соның ішінде никель, уран, сирек жер металдары, алтын, марганец, хром және т.б. үшін технологияны пайдалануға әсер етеді.

Field of application (in Russian) : Металлургия. Производство цветных металлов и сплавов

Field of application (in Kazakh) : Металлургия. Түсті металдар мен қорытпаларды өндіру