The object of research, development or design (in Russian) : съедобные и лекарственные базидиомицеты (Lentinula edodes)

The object of research, development or design (in Kazakh) : жеуге жарамды және дәрілік базидиомицеттер (Lentinula edodes)

Aim of work (in Russian) : разработать технологию эффективного использования экстрактов грибов Lentinula edodes и отработанных субстратов Lentinula edodes, как средство защиты картофеля от вирусных и грибных патогенов с изготовлением кормовой добавки

Aim of work (in Kazakh) : жемдік қоспаны өндіру арқылы картопты вирустық және саңырауқұлақ ауру қоздырғыштарынан қорғау құралы ретінде тағамдық және дәрілік ксилотрофты саңырауқұлақтардың Lentinula edodes саңырауқұлақ сығындылары мен Lentinula edodes қалдық субстраттарын тиімді пайдалану технологиясын әзірлеу болып табылады

Методы исследования (на русском) : экспериментальные (молекулярно-генетические, иммунобиологические, фитопатологические), описательные (визуальная диагностика, биологическое тестирования, фенологические, биометрические) корреляционные (математические) методы исследования

Методы исследования (на казахском) : эксперименттік (молекулярлық-генетикалық, иммунобиологиялық, фитопатологиялық), сипаттамалық (визуалды диагностика, биологиялық тестілеу, фенологиялық, биометриялық) корреляциялық (математикалық) зерттеу әдістері

Obtained results and novelty (in Russian) : проведена оптимизация питательных сред, получен и размножен маточный мицелий культуры шиитаке (Lentinula edodes). Оптимизирован состав питательного субстрата для культивирования посевного мицелия изучаемого базидиомицета с использованием растительных органических отходов и биодобавок. Разработан рабочий прототип системы на основе микроконтроллера PIC. Была разработана система автоматизированного контроля и управления (SCADA) с использованием интерактивной мнемосхемы, позволяющей оператору наблюдать и управлять параметрами климат-контроля через интернет. Проведена экстракция жиров и протеинов из Lentinula edodes. Полученные экстракты испытаны на выделенных чистых культурах возбудителей фузариоза и альтернариоза, фитофтороза а также на растениях картофеля, моноинфицированных вирусами: PVY, PVX, PVM. Научная новизна и значимость проекта заключается в защите растений картофеля натуральными, безопасными для окружающей среды биологическими веществами, полученными экстракцией из культивируемых грибов. Отработанные грибные блоки, обработанные путем экструдирования применяются в качестве кормовой добавки РК впервые.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : шиитаке аналық мицелийі (Lentinula edodes) алынған және көбейтілген қоректік ортаны оңтайландыру жүргізілді. Өсімдіктердің органикалық қалдықтары мен биоқоспаларды пайдалана отырып, зерттелетін базидиомицет тұқымының мицелийін өсіруге арналған қоректік субстраттың құрамы оңтайландырылды. APIC микроконтроллеріне негізделген жүйенің жұмыс прототипі жасалды. Операторға интернет арқылы климаттық бақылау параметрлерін бақылауға және басқаруға мүмкіндік беретін интерактивті мнемотехниканы қолдана отырып, автоматтандырылған бақылау және басқару жүйесі (SCADA) жасалды. Lentinula edodes саңырауқұлақтан майлар мен ақуыздарды алу жүргізілді. Алынған сығындылар Fusarium және Alternaria қоздырғыштарының оқшауланған таза дақылдарында, сондай-ақ вирустармен моноинфекцияланған (PVY, PVX, PVM) картоп өсімдіктерінде сыналды.Lentinula edodes пайдаланылған саңырауқұлақ блоктарынан экструдталған шикізат дайындалды. Осы шикізат негізінде шиитаке саңырауқұлағының пайдаланылған субстратының 30% - құрайтын жемшөп қоспаларының рецептурасы жасалды. Жобаның ғылыми жаңалығы мен маңыздылығы картоп өсімдіктерін өсірілген саңырауқұлақтардан алынған табиғи, қоршаған ортаға зиянсыз биологиялық заттармен қорғау болып табылады. Экструдтау жолымен өңделген пайдаланылған саңырауқұлақ блоктары алғаш рет ҚР-да жемшөп қоспасы ретінде қолданылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : диаметр обрастания среды/зернового субстрата мицелием Lentinula edodes, прирост биомассы мицелия в динамике. Степень зарастания питательной среды, среднее количество зерновых и субстратных блоков с мицелием, время появления примордиев, скорость и количество образования плодовых тел, выход биомаccы.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : орта/дәндік субстраттың Lentinula edodes мицелиймен ластануының диаметрі, мицелий биомассасының уақыт өте келе ұлғаюы болып табылады. Қоректік ортаның шамадан тыс өсу дәрежесі, мицелиймен дәнді және субстрат блоктарының орташа саны, примордиялардың пайда болу уақыты, жеміс денелерінің қалыптасу жылдамдығы мен мөлшері, биомасса шығымы.

Level of implementation (in Russian) : ведется экспериментальная часть, внедрение планируется после завершения исследований

Level of implementation (in Kazakh) : эксперименттік бөлім жүргізіледі, зерттеу аяқталғаннан кейін енгізу жоспарлануда

Efficiency (in Russian) : экологически чистая картофельная и грибная продукция будет способствовать здоровому питанию, снижению химической нагрузки и повышению экологической безопасности страны и иммунитета населения

Efficiency (in Kazakh) : экологиялық таза картоп пен саңырауқұлақ өнімдері дұрыс тамақтануға, химиялық жүктемені азайтуға және елдің экологиялық қауіпсіздігі мен халықтың иммунитетін арттыруға ықпал етеді

Field of application (in Russian) : ксилотрофное грибоводство и защита картофеля

Field of application (in Kazakh) : ксилотрофты саңырауқұлақтарды өсіру және картопты қорғау