Inventory number IRN Number of state registration
0324РК02074 AP19678091-KC-24 0123РК01113
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 1 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 1
Patents Amount of funding Code of the program
0 24667430 AP19678091
Name of work
Ранний железный век Северной Сарыарки: систематизация данных, новые изыскания и междисциплинарные исследования
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Калменов Мурат Дабылович
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) министерство культуры и информации Ресбулики Казах
Full name of the service recipient
Республиканское государственное казенное предприятие "Национальный музей Республики Казахстан" министерства культуры и спорта Республики Казахстан
Abbreviated name of the service recipient Национальный музей Республики Казахстан
Abstract

Поселенческие комплексы и погребальные памятники раннего железного века Северной Сарыарки

Солтүстік Сарыарқадағы ерте темір дәуірінің қоныстық кешендері мен жерлеу ескерткіштері

Обработать опубликованные к настоящему времени данные о памятниках раннего железного века Северной Сарыарки и сделать новые выводы по теме исследования на основе новых исследований, проведенных с использованием междисциплинарных методов.

Солтүстік Сарыарқаның ерте темір дәуірі ескерткіштеріне қатысты осы уақытқа дейін жарияланған деректерді өңдеп, сонымен қатар пәнаралық әдістерді пайдалана отырып атқарылатын жаңа зерттеулер негізінде зерттеу тақырыбына қатысты тың тұжырымдар жасау.

русском) Был использован метод научного исследования по вопросам систематизации и классификации погребальных памятников раннего железного века. Проводились разведовательные работы для обнаружения новых памятников. При изучении Сарыобинского комплекса были проведены раскопки. Для определения хронологических показателей были проведены радиоуглеродные анализы С14. Были организованы морфологические анализы с целью определения состава и других особенностей керамики, найденной в захоронении.

Ерте темір дәуірінің жерлеу ескерткіштерін жүйелеу, жіктеу мәселелері бойынша ғылыми сараптау әдісі қолданылды. Жаңа ескерткіштерді табу мақсатында барлау-іздеу әдістері пайдаланылды. Сарыоба кешенінін зерттеу барысында қазба әдістері қолданылды. Хронологиялық мәселелерін шешу мақсатында С14 радийкөміртекті талдаулар атқарылды. Жерлеу нысанынан табылған қыш ыдыстардың құрамын және басқа да ерекшеліктерін анықтау мақсатында морфологиялық талдаулар ұйымдастырылды.

Систематизированы материалы 5 поселении РЖВ Северной Сарыарки. Собраны архивные материалы по поселении Кеноткель. Были получены описания 50 памятниках. Обнаружены поселения раннего железного века, такие как Жиенкуль, Байпак, Карабаур, Косшокы, Косшокы-2. В поселение Кеноткель-10 раскопаны 180 кв. м. В ходе раскопок было отобрано 4 пробы С14 и подготовлено к радиоуглеродному анализу. 105 квадратных метров под ритуальный объект в комплексе Сарыоба. На уровне материка в центральной части найден фрагмент кости животного. Изучено 2 кургана ржв Сарыоба-2 и Жукей-3. В Сарыоба-2 могильника артефакты не обнаружены. Из центральной части найдены кость животного. Могильник Жукея-3 разграблены. Артефакты не обнаружены. Радиоуглеродное датирование С14 проведено в Вильнюсе (Литва). В результате поселение Кеноткель было датировано двумя периодами – неолитом и ранним железным веком. Ритуальный курган Сарыоба датируется VI-VII веками нашей эры. Сделаны микрофотографии 10 керамических сосудов. На предметах бронзоывх предметах проведено 5 металлографических исследований. 90% вещей сделаны из меди. Минералогические и трасологические исследования были проведены на 20 каменных орудиях. Статья «Тасмола мәдениетінің Балықты көлі маңындағы жауынгерлік қорымы» были опубликованы «Turkic Studies Journal» и «Warrior» kurgan of tasmola culture at the balykty burial ground» в «Материалах археологии и истории древнего и средневекового Причерноморья» (Q1)

Солтүстік Сарыарқаның 5 қонысы материалдары жүйеленді. Кеңөткел қонысы бойынша архив материалдар жинақталды. 50 ескерткіштің мәліметтері алынды. Жиенқұл, Байпақ, Қарабауыр, Қосшокы, Қосшоқы-2 тәрізді ерте темір дәуірінің қоныстары табылды.Кеңөткел-10 қонысына 180 ш.м. жерге қазба салынды. Қазба барысында 4 дана С14 радиокөміртекті сараптамаларға үлгі алынып, дайындалды. Сарыоба кешеніндегі ғұрыптық нысанға 105 ш.м. жерге қазба салынды. Орталық бөлігінен материк деңгейінен жануар сүйегінің сынығы табылды. 2 дана ерте темір дәуірінің Сарыоба-2 обасы және Жүкей-3 обалары зерттелді. Сарыоба-2 обасынан жерлеу шұңқыры табылмады. Орталық бөлігінен мал сүйегі шықты. Жүкей-3 обасының жерлеу шұңқыры тоналған. Зат жоқ. С14 радиокөміртекті сараптамалары Вильнюс (Литва) қаласында жасалды. Нәтижесінде Кеңөткел қонысы 2 кезең – неолит және ерте темір дәуірімен мерзімделді. Сарыоба ғұрыптық обасы б.з.6-7 ғасырлармен мерзімделді. 10 қыш ыдысқа микрофотография жасалды. Балықты қорымының заттарына 5 металлографиялық сараптама жасалды. Заттардың 90 %-і мыс құрап отыр. Қоныстан табылған 20 тас құралға минералогиялық және трассологиялық зерттеулер жасалды. «Turkic Studies Journal» журналының №1 санына Тасмола мәдениетінің Балықты көлі маңындағы жауынгерлік қорымы» атты мақала және «Материалы по археологии и истории античного и средневекового Причерноморья» журналына (Q1) «Warrior» kurgan of tasmola culture at the balykty burial ground» атты мақала жарияланды.

После завершения исследовательских работ возможно достижение экономических показателей за счет привлечения туристов в регион путем превращения его в туристические объекты.

Зерттеу жұмыстары аяқталған соң туристтік нысандарға айналдыру арқылы аймаққа туристтер тартып экономикалық жағынан көрсеткіштерге жетуге болады

Если Северо-Сарыаркинский район возьмет на себя задачу превращения исторических памятников в музей под открытым небом, это принесет пользу с точки зрения истории и туризма.

Солтүстік Сарыарқа жері тарихи ескерткіштерді тамашалау жағынан ашық аспан астындағы музейге айналдыру ісін қолға алса, тарихи және туризм жағынан тиімді болмақ.

Материалы исследования могут быть использованы историками, археологами, этнографами, краеведами. Также студенты вузов страны могут использовать научные результаты в своих целях

Зерттеу материалдары тарихшылар, археологтар, этнографтар, өлкетанушылар қолдануға болады. Сондай-ақ, еліміздің ЖОО студенттері ғылыми нәтижелерді өз мақсатына пайдалануға болады

UDC indices
902/903 (574:3)
International classifier codes
03.41.00;
Key words in Russian
Археология; Сарыарка; Центральный Казахстан; Бронзовый век; Железный век; поселение; каменное орудие;
Key words in Kazakh
Археология; Сарыарқа; Орталық Қазақстан; Қола дәуірі; Темір дәуірі; қоныс; тас құрал;
Head of the organization Берік Әбдіғалиұлы кандидат политический наук /
Head of work Калменов Мурат Дабылович Кандидат исторических наук / нет