The object of research, development or design (in Russian) : Социальные практики, социальные институты и социальная этика казахов в дискурсивном и практическом режиме Российской империи

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ресей империясының дискурсивті және іс-тәжірибелік тәртібіндегі қазақтардың әлеуметтік іс-тәжірибелері, әлеуметтік институттары мен әлеуметтік этикасы

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является определить на основе «казахских источников», насколько эффективными оказались мероприятия царского правительства изменить практики скотоводства, гомогенизировать социальное пространство путем изменения дизайна казахского общества, внутренних механизмов поддержания стабильности и социального порядка, а также внедрения надклановых органов власти и трансформации форм общественного сознания кочевников.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты «қазақ дереккөздері» негізінде патша үкіметінің мал шаруашылығы іс-тәжірибелерін, әлеуметтік кеңістікті біртектілендіру жолында қазақ қоғамының сипатын өзгертуде, тұрақтылық пен әлеуметтік тәртіпті сақтаудың ішкі тетіктерін, рулық басқару жүйесінен тыс ресейлік жаңа басқару органдарын енгізу және көшпенділердің қоғамдық санасын түрлендіруде қаншалықты нәтижелі болғанын анықтау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : Методология структурализма, феноменологический подход с использованием методов герменевтики и дискурс анализа.

Методы исследования (на казахском) : Структурализм әдістемесі, герменевтика әдістерін қолданумен феноменологиялық әдіс және талдау дискурсы.

Obtained results and novelty (in Russian) : Были созданы источниковая и историографическая базы исследования по вопросу внедрения имперских ветеринарных практик в казахское скотоводство. Был проведен анализ комплекса делопроизводственных документов, материалов статистических и исследовательских экспедиций второй половины ХIX века, ряд научно-публицистических работ, и научных трудов представителей административных органов управления, созданных и использованных в служебных нуждах. Новизной отличается корпус применяемых источников: это не только письменные тексты, созданные казахами или царской администрацией, но и изменившиеся практики скотоводства. Была создана теоретическая база и определены методологические подходы исследования. Было проведено изучение современной западной историографии в области новой имперской истории, знакомство с новыми теориями в области социальных наук, антропологии, истории окружающей среды, экономической истории, этнографической фотография, организации хаджа из Российской империи. Новизной отличаются и методы анализа. Впервые был выбран метод дискурс анализа и будет применен для различения внутреннего казахского и внешнего российского взгляда на социальную организацию казахов. В целях распространения результатов научно-исследовательского проекта среди потенциальных пользователей, ученых, и широкой общественности была создана специальная веб-страница проекта в сети Интернет, а также информация о проекте и исполнителях была размещена на официальной веб-странице КазНУ им. аль-Фараби.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақ мал шаруашылығына империялық ветеринариялық іс-тәжірибені енгізу бойынша зерттеулердің деректік және тарихнамалық қоры жасақталды. XIX ғасырдың екінші жартысындағы іс-жүргізу құжаттары, статистикалық және ғылыми-зерттеу экспедицияларының материалдары, бірқатар ғылыми-публицистикалық еңбектер мен әкімшілік билік өкілдерінің қызметтік қажеттіліктері үшін жасалып, пайдаланылған ғылыми еңбектерінің жиынтығына талдау жасалды. Пайдаланылған дереккөздердің жиынтығы жаңашылдығымен ерекшеленеді: бұл қазақтар немесе патшалық әкімшілік биліктің жасаған жазба мәтіндері ғана емес, сонымен бірге мал шаруашылығының өзгерген іс-тәжірибесі. Жобаның тұжырымдамалық негізі қалыптастырылып, әдіснамалық тәсілдері анықталды. Жаңа империялық тарих бағытындағы заманауи батыс тарихнамасын зерттеумен қатар, әлеуметтік ғылымдар, антропология, қоршаған орта тарихы, экономикалық тарихы, этнографиялық фотосурет, Ресей империясының қажылықты ұйымдастыруына қатысты жаңа тұжырымдарына зертеу жүргізілді. Талдау әдістері де жаңалығымен ерекшеленді. Алғаш рет дискурс талдау әдісі таңдалып, қазақтардың әлеуметтік құрылымына ішкі қазақ және сыртқы орыс көзқарастарын ажырату үшін қолданылатын болады. Ғылыми зерттеу жобасы туралы және оның нәтижелерін әлеуетті пайдаланушылар, ғалымдар, білім беру қауымдастығы және қалың жұртшылық арасында тарату үшін интернет желісінде арнайы жобаның веб-парақшасы құрылып, Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ сайтының ресми парақшасында да жоба мен орындаушылар жайлы ақпарат енгізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : -

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : -

Level of implementation (in Russian) : Выбранный современный аналитический инструментарий, принцип релятивизма, эпистемологическая платформа субъективизма, а не объективизма и конструктивизма как это было принято ранее, понимание мира как совокупности материального и идеального, эмический подход позволил включиться в международную дискуссию о колониальной окраине и ее роли в распаде империи.

Level of implementation (in Kazakh) : Жобаны зерттеу аясында таңдалған қазіргі заманғы аналитикалық құралдар мен релятивизм принципі, субъективизмнің гносеологиялық платформасы, объективизм мен конструктивизм емес, бұрын қабылданғандай әлемді материалдық және идеалды жиынтық ретінде түсіну емес, эмикалық тәсіл - отарлы шеткі аймақтар мен оның империяның ыдырауындағы рөлі туралы халықаралық пікірталасқа қатысуға мүмкіндік берді.

Efficiency (in Russian) : Появление новой теоретической и методологической основы изучения истории Казахстана, как колониальной окраины и ее роли в распаде империи, включение в глобальный контекст, обогатил отечественную науку новым взглядом на колониальный период. Взглядом, основанного не на чувстве угнетенности и зависимости, а на признании социальной множественности и различий, объединив при этом интерналистский и экстерналистский характер проблем.

Efficiency (in Kazakh) : Ұлттық ауқымда еуроцентристік идеяларға негізделмеген, бірақ сонымен бірге жаһандық контекстке енгізілген Қазақстан тарихын отарлы шет мемлекеті ретінде зерттеудің жаңа теориялық-әдістемелік негіздерінің пайда болуы отандық ғылымды отаршылдық кезеңге жаңа көзқараспен байытты. Езгі мен тәуелділік сезіміне емес, әлеуметтік түрлілік пен айырмашылықтарды тануға негізделген көзқарас, сонымен бірге проблемалардың интерналистік және экстерналистік сипатын біріктіруге мүмкіндік берді.

Field of application (in Russian) : Теоретическая основа исследования были основой организации научных семинаров для докторантов и Совета молодых ученых (СМО) факультета истории, КазНУ имени аль-Фараби. Интеграция в мировое образовательное и научное пространство является результатом отправки научного доклада на конференции «Животные и эпоха империй: локальная история и мировые тенденции», которая состоится 4 апреля 2025 года в Университете Сёдертёрна (Стокгольм, Швеция), при поддержке Центра балтийских и восточноевропейских исследований Университета Сёдертёрна (Стокгольм, Швеция) и Фондом балтийских и восточноевропейских исследований (Östersjöstiftelsen).

Field of application (in Kazakh) : Зерттеудің теориялық негізі әл-Фараби атындағы ҚазҰУ тарих факультетінің докторанттары мен Жас ғалымдар кеңесінің (ЖҒК) ғылыми семинарларын ұйымдастыруға негіз болды. Әлемдік білім беру және ғылыми кеңістікке интеграциялануының нәтижесі ретінде Содерторн университеті (Стокгольм, Швеция), Содертёрн университетіндегі Балтық және Шығыс Еуропа зерттеулері орталығының (Стокгольм, Швеция) және Балтық және Шығыс Еуропаны зерттеу қорының (Östersjöstiftelsen) қолдауымен 2025 жылдың 4 сәуірінде өтетін «Жануарлар және империялар дәуірі: өлкетану және жаһандық тенденциялар» атты конференциясына ғылыми баяндаманың қабылдануы деп атап көрсетуге болады.