Inventory number IRN Number of state registration
0324РК01363 AP23489736-KC-24 0124РК00723
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 7
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 30000000 AP23489736
Name of work
Сбор казахских имен на цифровую платформу и их адаптация к новым технологиям
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Әбдуәлиұлы Бекжан
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Евразийский Национальный университет имени Л.Н. Гумилева"
Abbreviated name of the service recipient НАО "ЕНУ им.Л.Н.Гумилева"
Abstract

Проект подготовлен в рамках реализации перспективной стратегии развития Республики Казахстан, в частности, на основе идей Президента Республики Казахстан К.Токаева относительно системы цифровизации. Он нацелен решить проблемы формирования цифровой платформы казахских имен и обеспечения их цифровыми технологиями. Сбор национальных имен и обеспечение их новыми технологиями служит централизации и унификации казахов мировых стран. В соответствии с задачами его реализации в содержание проекта включены проблемы формирования лексического фонда, традиционного строя, языковой нормы и современных образцов национальных имен.

Жоба Қазақстан Республикасының алдағы даму стратегияларын жүзеге асыру міндеттері аясында, соның ішінде атап айтқанда ҚР Президенті Қ.Тоқаевтың цифрландыру жүйесіне қатысты идеяларын негізге ала отырып дайындалды. Қазақ есімдерінің цифрлық платформасын қалыптастыру, цифрлық технологиямен қамтамасыз ету мәселелерін шешуді көздейді. Ұлттық есімдердің жинақталып, жаңа технологиялармен қаматамасыз етілуі әлем елдеріндегі қазақтардың орталықтануы мен бірегейленуіне қызмет етеді. Оны жүзеге асыру міндеттеріне сәйкес жобаның мазмұны ұлттық есімдердің лексикалық қорын, дәстүрлі жүйесін, тілдік нормасын, жаңа заманға сай үлгілерін қалыптастыру мәселелерін қамтиды.

Формирование единого фонда казахских имен, предложение новых технологий адаптации к современным потребностям, определение путей взаимного согласования орфографических норм и требований правовых и нормативных документов, формирование позиции нации как консолидирующего фактора на международном уровне через интеграцию в цифровое пространство.

Қазақ есімдерінің біртұтас қорын жинақтау, қазіргі уақыт сұранысына бейімдеудің жаңаша технологияларын ұсыну, орфографиялық норма мен құқықтық-нормативтік құжат талаптарын өзара үйлестіру жолдарын анықтау, цифрлық кеңістікке ықпалдастыру арқылы халықаралық дәрежеде ұлтты ұйыстырушы фактор ретіндегі орнын қалыптастыру.

Сбор, сортировка и создание единого антропонимического фонда имен, используемых казахами, проживающими в Казахстане и за рубежом; формирование комплексных научно-методических основ изучения имен людей на стыке лингвистических, историко-культурных, социальных, правовых и др. аспектов.

Қазақстанда және шетелде тұратын қазақтардың қолданысындағы есімдерді жинақтау, сұрыптау және біртұтас антропонимдік қорын құру; кісі есімдерін лингвистикалық, тарихи-мәдени, әлеуметтік, құқықтық т.б. аспектілер тоғысында зерттеудің кешенді ғылыми-әдістемелік негіздерін қалыптастыру.

В 2024 году в сборниках международных конференций опубликуются 2 статьи; будет организован международный семинар на тему «Эпоха глобализации и тюркские имена: история и практика», опубликуется электронный сборник семинара. В ходе выполнения проекта пройдет большой отбор по фонду казахских имен, в результате чего будет собран фонд имен, созданный казахами с древнейших времен до современности, в стране и за рубежом, и будут предложены электронные технологии в новой трансформации. Определитcя виды и статистики казахских имен в Казахстане и за рубежом, выявится их особенности и признаки унификации.

2024 жылы халықаралық конференциялар жинағында 2 мақала жарияланады; «Жаһандану дәуірі және түркі есімдері: тарихы және тәжірибелері» атты халықаралық семинар өткізіледі, электрондық жинағы шығарылады. Жобаны орындау барысында қазақ есімдерінің қоры үлкен сұрыптаулардан өтеді, нәтижесінде көне дәуірлерден бүгінге дейін қалыптасқан, елдегі және шетелдегі қазақтар қойған есімдер қоры жинақталып, оларды жаңаша түрлендірудің электрондық технологиялары ұсынылады. Қазақстандағы және Қазақстаннан тыс жерлердегі қазақ есімдерінің түрлері мен статистикасы жасалады, ерекшеліктері мен біртұтастық белгілері анықталады.

не предусмотрено

қарастырылмаған

не предусмотрено

қарастырылмаған

Поскольку ожидаемые от реализации проекта результаты в основном состоят из гуманитарных ценностей, его основные измерения определяются с точки зрения связи имен с историей, культурологией, гражданским правом и общественными отношениями, что показывает эффективность проекта.

Жобаны жүзеге асырудан күтілетін нәтижелер негізінен гуманитарлық құндылықтарды құрайтын болғандықтан, оның басты өлшемдері де кісі аттарының тарихпен, мәдениеттанумен, азаматтық құқықпен, әлеуметтік қатынастармен байланысы тұрғысынан анықталады, бұл жобаның тиімді екенін көрсетеді.

Полученные результаты позволят комплексно удовлетворить потребности представителей казахской нации в странах мира и широкой общественности, желающих узнать о казахских именах, путем включения в электронный сайт данных о стране рождения, месте, языке, истории, анализ культурного качества личных имен и норм регистрации.

Алынған нәтижелер туған ел, жер, тіл, тарих туралы деректерді, кісі есімдерінің мәдени сапасы туралы талдауларды, жазылу нормаларын қамти отырып, электрондық сайтқа енгізілу арқылы әлем елдеріндегі қазақ ұлты өкілдерінің және қазақ есімдері туралы білгісі келетін барша көпшіліктің қажеттілігін жан-жақты қамтамасыз етеді.

UDC indices
81-24
International classifier codes
16.21.47; 16.01.00;
Key words in Russian
языкознание; лексикология; ономастика; терминология; антропонимика; транскрипция; транслитерация; трансонимизация;
Key words in Kazakh
тіл білімі; лексикология; ономастика; терминология; антропонимика; транскрипция; транслитерация; трансонимдену;
Head of the organization Сыдыков Ерлан Батташевич доктор исторических наук / Профессор
Head of work Әбдуәлиұлы Бекжан Доктор филологических наук / жок