Inventory number IRN Number of state registration
0324РК01350 AP22683924-KC-24 0124РК00214
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 0 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 9999673.1 AP22683924
Name of work
Исследование параметров широких атмосферных ливней с детекторами высокого временного разрешения
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Бақтораз Алия Есімханқызы
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

Исследование фронта широких атмосферных ливней, вызванных высокоэнергетическими космическими лучами

Жоғары энергетикалық ғарыштық сәулелерден туындаған кең атмосфералық нөсерлердің фронтын зерттеу

Создание макета и установка системы детекторов с высоким временным разрешением на высокогорной научной станции

Биік таулы ғылыми станцияда жоғары уақыттық ажырату детекторлар жүйесінің макетін жасау және орнату

Экспериментальный подход в исследовании угла падения ливней и запаздывающих частиц основан на регистрации заряженных частиц широких атмосферных ливней. Использование детекторов с высоким временным разрешением позволяет точно определять направления прихода ливней, а также время запаздывания их фронтов. Для этого в качестве сцинтилляторов используются оптические стекла. Метод основан на измерении временных задержек частиц широких атмосферных ливней в двух парах детекторов, расположенных на определённых расстояниях друг от друга.

Нөсер мен кешіккен бөлшектердің түсу бұрышын зерттеудегі эксперименттік тәсіл кең атмосфералық нөсердің зарядталған бөлшектерін тіркеуге негізделген. Жоғары уақыттық ажырату детекторларын пайдалану нөсердің келу бағыттарын, сондай-ақ олардың фронттарының кешігу уақытын дәл анықтауға мүмкіндік береді. Ол үшін оптикалық әйнектер сцинтиллятор ретінде қолданылады. Бұл әдіс бір-бірінен белгілі бір қашықтықта орналасқан екі жұп детектордағы кең атмосфералық нөсер бөлшектерінің уақыттық кешігуін өлшеуге негізделген.

Был создан макет детектора с высоким временным разрешением. Был выбран сцинтилляционный детектор со сцинтиллятором из оптического стекла К8 в качестве детектора с высоким временным разрешением. Были установлены системы детекторов на базе Тянь-Шаньской высокогорной научной станции на высоте 3340 м н.у.м.

Жоғары уақыттық ажырату детекторлары макеті жасалды. Жоғары уақыттық ажырату детекторлары ретінде K8 оптикалық шыны сцинтилляторы бар сцинтилляциялық детектор таңдалды. Тянь-Шань биік таулы ғылыми станциясының базасында 3340 м теңіз деңгейінен биіктікте детекторлар жүйесі орнатылды.

Предложенные в рамках проекта технические решения окажут значительное влияние на развитие научных и технических областей, включая астрофизику и физику космических лучей

Жоба аясында ұсынылған техникалық шешімдер астрофизика мен ғарыштық сәулелер физикасын қоса алғанда, ғылыми және техникалық салалардың дамуына айтарлықтай әсер етеді

-

-

Эффективность заключается в значительном воздействии предложенных технических решений на развитие научных и технических областей, в частности астрофизики и физики космических лучей.

Тиімділік ұсынылған техникалық шешімдердің ғылыми және техникалық салаларды, атап айтқанда астрофизика мен ғарыштық сәулелер физикасын дамытуға айтарлықтай әсер етуінен тұрады.

Физика космических лучей и астрофизика

Ғарыштық сәулелер физикасы және астрофизика

UDC indices
53.087, 539.1.074, 539.1.076
International classifier codes
29.15.33;
Key words in Russian
космические лучи; широкие атмосферные ливни; детекторы высокого временного разрешения; запаздывающие частицы; фронт ливня;
Key words in Kazakh
ғарыштық сәулелер; кең атмосфералық нөсерлер; жоғары уақыттық ажырату детекторлары; кешіккен бөлшектер; нөсер фронты;
Head of the organization Айтжанова Жамила Нурматовна Доктор экономических наук / ассоциированный профессор (доцент)
Head of work Бақтораз Алия Есімханқызы PhD / нет