The object of research, development or design (in Russian) : Задача 1: (WP1, 1-2 год выполнения проекта) Ввести dox-индуцируемую систему для активации факторов OSKM(L) в фибробласты, полученные от доноров разного возраста, чтобы определить динамику омоложения признаков старения в молодых (< 30 лет), старых (~60 лет) и очень старых (> 80 лет) фибробластах. Задача 2: (WP2, 2-3 год выполнения проекта) Определить динамику омоложения признаков старения в молодых (< 30 лет), старых (~60 лет) и очень старых (> 80 лет) фибробластах.

The object of research, development or design (in Kazakh) : 1-мақсат: (WP1, 1-2 жылдары) Докс-индукцияланатын OSKM(L) жүйесін енгізу арқылы жас (< 30 жас), кәрі (~60 жас) және өте кәрі (>80 жас) фибробласттардың қартаю белгілерінің жасару динамикасын анықтау. 2-мақсат: (WP2, 2-3 жылдары) Жас (80 жас) фибробласттардың қартаю белгілерінің жасару динамикасын анықтау.

Aim of work (in Russian) : Целью этого проекта - ответить в конкретных молекулярно-биологических и цитологических терминах на вопрос: "Влияет ли возраст клетки, подвергающейся перепрограммированию, на динамику омоложения основных признаков старения?".

Aim of work (in Kazakh) : Біздің мақсатымыз: «Жасты қайта бағдарламалаудан өткен жасушаның жасы қартаю белгілерінің жасару динамикасына әсер ете ме?» деген сұраққа нақты молекулалық және жасушалық тұрғыдан жауап беру.

Методы исследования (на русском) : Секвенирование CHIP с использованием: (i) антигистон H3K9me3; (ii) антигистон H4K20me3; (iii) антигистон H3K27me3; (iv) антитело против 5-метилцитозина (5-mC); (i) (v) Полногеномное бисульфитное секвенирование (GWBS). Анти-фосфо-гистоновое антитело H2A.X (Ser139). Вестерн-блоттинг с использованием (i) антитела р62; (ii) Антитела LC3-I/II. (i) Потенциал митохондриальной мембраны (ММП) будет измеряться с использованием красителя TMRM, (ii) Активные формы кислорода (АФК) будут измеряться с использованием MitoSOX Red, (iii) Митохондриальную массу (ММ) будут измерять с помощью MitoTracker Green FM. Вестерн-блоттинг с использованием антител против p16, p21, p53.

Методы исследования (на казахском) : (i) антигистон H3K9me3; (іі) антигистон H4K20me3; (iii) антигистон H3K27me3; (iv) анти-5-метилцитозинге қарсы антидене (5-мС); (i) (v) Геном бойынша бисульфитті секвенирлеу (GWBS). Антифосфо-гистон антиденесі H2A.X (Ser139). Вестерн-блотингті қолдану (i) p62 антиденелері; (ii) LC3-I/II антиденелер. (i) Митохондриялық мембрана потенциалы (MMP) TMRM бояуы арқылы өлшенеді, (ii) Реактивті оттегі түрлері (ROS) MitoSOX Red көмегімен өлшенеді, (iii) Митохондриялық масса (MM) MitoTracker Green FM көмегімен өлшенеді. p16, p21, p53 қарсы антиденелерді қолдану арқылы вестерн блотинг.

Obtained results and novelty (in Russian) : На 2024 год: Реагенты и расходные материалы для проекта были заказаны. Был написан и отправлен на рассмотрение обзор по теме эпигенетического перепрограммирования возраста. Были созданы клеточные линии фибробластов от молодых (80 лет) доноров.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2024 жылға: Жобаға арналған реагенттер мен шығын материалдарына тапсырыс берілді. Эпигенетикалық жасты қайта бағдарламалау тақырыбына шолу жазылды және жіберілді. Жас (80 жас) донорлардан фибробласт жасушаларының линиялары құрылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Наши исследования важны для медицины, особенно в контексте трансдифференцировки клеток. Возможность легкой трансдифференцировки клеток способствует продвижению как исследований в области моделирования болезней, так и поиска лекарств, а также помогает разработать новые терапевтические подходы для регенеративной медицины.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Біздің зерттеуіміз жасушалардың трансдифференциациясы аясында медицина үшін маңызы зор болып табылады. Жасушаларды оңай трансдифференциациялау мүмкіндігі дерттерді модельдеу саласындағы зерттеулерді, дәрі-дәрмектерді іздестіруді ілгерілеуге ықпал етеді, сонымен қатар регенеративті медицинаның жаңа терапевтік тәсілдерін жасауға көмектеседі.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено.

Level of implementation (in Kazakh) : Жүзеге асырылмаған.

Efficiency (in Russian) : В связи с фактическим недавним началом финансирования проекта, эффективности пока не наблюдалось.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаны қаржыландырудың жақында басталуына байланысты, әзірде тиімділік байқалған жоқ.

Field of application (in Russian) : Медицина и здравоохранение

Field of application (in Kazakh) : Медицина және денсаулық сақтау бөлімі