The object of research, development or design (in Russian) : тонкие пленки для солнечной энергетики на основе халькогенидов, перовскиты, оксид титана, тонкие пленки оксида олова и цинка, фотокаталитические материалы

The object of research, development or design (in Kazakh) : халькогенид негізіндегі алынған күн энергетикасына арналған жұқа қабықшалар, перовскиттер, титан оксиді, қалайы және мырыш оксиді жұқа қабықшалары, фотокаталитикалық материалдар

Aim of work (in Russian) : разработка научных основ синтеза новых материалов и способов их анализа, пригодных для создания фотоэлементов, газочувствительных сенсоров и фотокатализаторов

Aim of work (in Kazakh) : фотоэлементтер, газ сезімтал сенсорлар мен фотокатализаторларды жасау үшін жарамды жаңа материалдарды өңдеудің ғылыми негіздерін және оларды талдау тәсілдерін әзірлеу

Методы исследования (на русском) : электронная микроскопия, атомно-силовая микроскопия,фотолюминесценция, эллипсометрия, оптическая микроскопия, энергодисперсионный анализ, спектроскопия комбинацинного рассеяния, ретгеноструктурный анализ, измерения ЭПР, электрические измерения

Методы исследования (на казахском) : электрондық микроскопия, атомдық-күштік микроскопия, фотолюминесценция, эллипсометрия, оптикалық микроскопия, энергодисперсиялық талдау, комбинациналық шашыраудың спектроскопиясы, ретгеноқұрылымды талдау, ЭПР өлшеу, электрлік өлшеулер

Obtained results and novelty (in Russian) : В процессе исследований изучены характеристики создаваемых тонких пленок оксида титана, перовскитных пленок, пленок диоксида олова и цинка, селенидов сурьмы на стеклянных подложках. Установлена взаимосвязь параметров синтезированных образцов, изменения свойств материалов при термическом отжиге и обработке в плазме, оптимизировались параметры получаемых образцов. Отработан гидротермальный синтез высокодисперсных порошков оксида цинка и гидроксокарбоната кобальта, который при термическом отжиге на воздухе при ~300оС и выше переходит в фазу оксида кобальта, датчики на основе такого материала демонстрируют высокую чувствительность к водороду при комнатной температуре. Отработана методика комплексного накопления спектра для анализа слабых сигналов, проведено тестирование метода на основе порошков диоксида олова.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу барысында титан оксидінің жұқа қабықшаларының, перовскитті қабықшалардың, қалайы мен мырыш диоксидінің қабықшаларының, сурьма селенидтерінің шыны және кремнийлі төселердегі сипаттамалары зерттелді. Өңдірілген үлгілер параметрлерінің өзара байланысы, термиялық сығу және плазмада өңдеу кезінде материалдар қасиеттерінің өзгеруі анықталды, алынатын үлгілердің параметрлері оңтайландырылды. Жоғары дисперсті мырыш оксидінің ұнтақтары мен кобальт гидроксокарбонатының гидротермалды синтезі пысықталды, ол ауада ~300оС және одан да жоғары термиялық сығу кезінде кобальт оксидінің фазасына өтеді, мұндай материал негізіндегі қабылдағыштар бөлме температурасында сутек газына жоғары сезімталдығын көрсетеді. Әлсіз сигналдарды талдау үшін спектрді кешенді жинақтау әдістемесі пысықталды, қалайы диоксидінің ұнтақтары негізінде әдістің тестілеуі жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Технология увеличения чувствительности ЭПР спектроскопии для исследования наноразмерных структур будет пригодна для полноценного вывода на рынок по окончанию программы. Солнечные элементы, фотокатализаторы и газовые сенсоры по окончанию программы будут нуждаться в конструкторской доработке, поскольку ставится задача по усовершенствованию качества тонких пленок.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Наномөлшерді құрылымдарды зерттеу үшін ЭПР спектроскопияның сезімталдығын арттыру технологиясы бағдарлама аяқталған соң толық нарыққа шығару үшін жарамды болады. Күн элементтері, фотокаталдағыштар және газ сенсорлары бағдарлама соңында конструкторлық жетілдіруің қажет етеді, өйткені жұқа қабықшалардың сапасын жетілдіру міндетті түрде алдымен қойылады.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : солнечная энергетика; ЭПР-спектроскопия; фотокаталитические материалы для разложения органических веществ, материалы для газовых сенсоров

Field of application (in Kazakh) : күн энергетикасы; ЭПР-спектроскопия; органикалық заттарды ыдыратуға арналған фотокаталитикалық материалдар, газ сенсорларына арналған материалдар