The object of research, development or design (in Russian) : Катаклизмические переменные с разными темпами аккреции.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Әр түрлі аккреция қарқындылығына ие катаклизмдік айнымалылар.

Aim of work (in Russian) : Изучение физики переноса вещества в тесных двойных системах на основе анализа аккреционных потоков в катаклизмических переменных с разными темпамим массопереноса.

Aim of work (in Kazakh) : Әр түрлі аккреция қарқындылығына ие катаклизмдік айнымалылардың аккреция ағынын зерттеу негізінде тығыз қос жұлдызды жүйелердегі масса алмасу физикасын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : Фотометрические и спектральные наблюдения; Анализ фотометрических и спектральных особенностей выбранных объектов исследования. Моделирование методом сглаженных частиц SPH. Моделирование кривых блеска.

Методы исследования (на казахском) : Фотометриялық және спектрлік бақылаулар; Таңдап алынған зерттеу объектілерінің фотометриялық және спектрлік ерекшеліктерін талдау. SPH тегістелген бөлшектер әдісімен модельдеу. Жалтырау қисықтарын модельдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Были собраны и обработаны временно разрешенные фотометрические и спектральные данные катаклизмических переменных звезд, что позволило расширить каталог объектов и провести детальный анализ процессов массообмена. Наблюдения, проведенные в обсерваториях Казахстана, Мексики, США и с космической обсерватории TESS. С применением моделирования кривых блеска в «CVLab» и использования программы MESA были определены фундаментальные параметры системы и оценен эволюционный статус объектов. В процессе моделирования были учтены физические эффекты аккреционного диска, такие как эффект затемнения и горячая пятно, что позволило уточнить динамические характеристики системы и процесс массообмена. Интеграция результатов вычислений гидродинамики сглаженных частиц (SPH) в программу «CVLab» выполнен путем переноса проекций отдельных частиц на поверхность.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Катаклизмдік айнымалы жұлдыздардың уақыт бойынша ажыратылған фотометриялық және спектрлік деректері жиналып, өңделді, бұл объектілер каталогын кеңейтуге және масса алмасу процестерін егжей-тегжейлі талдауға мүмкіндік берді. Бақылаулар Қазақстан, Мексика, АҚШ обсерваторияларында жүргізілді және TESS ғарыштық обсерваториясының мәліметтері пайдаланылды. «CVLab»-та жалтырау қисығын модельдеу және MESA бағдарламасын қолдану арқылы жүйелердің негізгі параметрлері анықталып, объектілердің эволюциялық мәртебесі тұжырымдалды. Модельдеу процесінде аккрециялық дискінің физикалық әсерлері, мысалы, көлеңкелеу әсері мен ыстық дақ ескеріліп, жүйенің динамикалық сипаттамалары мен масса алмасу процесі нақтыланды. Гидродинамикалық тегістелген бөлшектер (SPH) есептеулерінің нәтижелерін «CVLab» бағдарламасына интеграциялау жеке бөлшектердің проекциялары дискінің бетіне көшіру арқылы жүзеге асырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Надежность системы вычисления и общая безопасность серверов повышена путем ввода в систему электропитания бесперебойных он-лайн источников переменного тока со стабильным напряжением и батарейным блоком, для обеспечения бесперебойной работы в случае кратковременных сбоев в системе электропитания серверного кластера. Увеличена вычислительная мощность кластера путем ввода дополнительного процессора, планок оперативной памяти, а также систем хранения путем установки дополнительных жестких дисков. Так как модернизация кластера привела к повышению общей температуры вычислительных узлов и снижению эффективности элементов воздушного охлаждения, дополнительно установлена система кондиционирования воздуха повышенной мощности в серверном помещении. Переработана система удаленного доступа к серверам а также повышена стабильность сетевого, беспроводного соединения путем модернизации используемого оборудования из потребительского сегмента в узлы корпоративного класса, в частности это коснулось внешнего маршрутизатора мобильной сети.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Есептеу жүйесінің тұрақтылығы және серверлердің жалпы қауіпсіздігі электр тоғымен жабдықтау жүйесінде қысқа мерзімді ақаулар кезінде үзіліссіз жұмыс істеуді қамтамасыз ету үшін тұрақты кернеу беретін, және аккумулятор жинағы бар үздіксіз желілік айнымалы ток көзін енгізу арқылы арттырылды. Қосымша процессорды, жедел жады жолақтарын және сақтау жүйелеріне қосымша қатты дискілерді орнату арқылы кластердің есептеу қуаты арттырылды. Кластерді дамыту - есептеу түйіндерінің жалпы температурасының жоғарылауына және ауаны салқындату элементтерінің тиімділігінің төмендеуіне әкелгендіктен, серверлік бөлмеде қосымша қуатты ауа баптау жүйесі орнатылды. Серверлерге қашықтан қол жеткізу жүйесі қайта жасақталды және желі және сымсыз қосылымның тұрақтылығы тұтынушылық сегменттен кәсіпорындық деңгейдегі түйіндерге ауыстырылды. Атап айтқанда, бұл ұялы желінің сыртқы маршрутизаторына қатысты жасалды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) : Результаты анализа объекта исследования подготовлены к публикации в виде статьи в специализированное издание (в журнал квартиля Q1 по базе Web of Science), а также подготовлено учебно-методическое пособие “ДОПЛЕРОВСКАЯ ТОМОГРАФИЯ И ОСНОВЫ СПЕКТРАЛЬНОГО АНАЛИЗА”.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеу нысанын талдау нәтижелері жариялауға арналған мақала түрінде мамандандырылған басылымға (Web of Science базасы бойынша Q1 квартиль журналында) дайындалды, сондай-ақ “ДОПЛЕРОВСКАЯ ТОМОГРАФИЯ И ОСНОВЫ СПЕКТРАЛЬНОГО АНАЛИЗА” атты оқу-әдістемелік құралы әзірленді.

Field of application (in Russian) : Астрофизика.

Field of application (in Kazakh) : Астрофизика.