The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследований являлись овцы дегересской породы и бараны-производители эдильбаевской породы. Исследования реализуются в ТОО «QAZAQ STEPPE SHEEP» ТОО Жамшы. Молекулярно–генетические исследования будут проводиться в «Научно-производственной платформы сельскохозяйственной биотехнологии» и аккредитованной «Совместной Казахстанско-Китайской лаборатории по биологической безопасности» НАО «КазАТИУ им.С.Сейфуллина». Зоотехнический анализ кормов также будет проведен в аккредитованной лаборатории «Зоотехнического анализа кормов».

The object of research, development or design (in Kazakh) : Зерттеу нысаны дегерес тұқымды қойлар мен еділбай асыл тұқымды қошқарлары. Зерттеу «QAZAQ STEPPE SHEEP» ЖШС және «Жамшы» ЖШС жүргізіледі. Молекулярлық-генетикалық зерттеулер және азықтарға зоотехникалық талдаулар «Ауылшаруашылық биотехнологиясының ғылыми-өндіріс платформасы» және «С.Сейфуллин ат.ҚазТЗУ» КеАҚ, аккредиттелген «Биологиялық қауіпсіздік бойынша бірлескен Қазақстан-Қытай зертханасында» зерттеулер жүргізіледі.

Aim of work (in Russian) : Использовать генетический потенциал баранов эдильбаевской породы для совершенствования продуктивных качеств дегересской породы овец.

Aim of work (in Kazakh) : Дегерес тұқымды қошқарларының генетикалық потенциалын жақсарту үшін Еділбай қой тұқымының өнімділік қасиеттерін пайдалану.

Методы исследования (на русском) : Зоотехнический анализ проводили с помощью инфракрасного анализатора FOSS NIRS D2500 с программным обеспечением, изучение экстерьерно - продуктивных качеств овец, определены при помощи циркуля, мерной палки, мерной ленты. Для проведения молекулярных методов были использованы следующие методы: выделения ДНК фенол-хлороформом, постановка ПЦР-теста, электрофарез на 1% агарозном геле, очистка ПЦР-продукта, секвенирование по Сэнгеру. SNP-аллелей анализированы в программном обеспечения Mwsnap. Гомологичное сравнение последовательности генов DGAT1, POU1F1, IGF-1, CAST было проведено с использованием модуля BLAST вNCBI. Морфологический состав мяса определяли по по ГОСТу 7596-81.

Методы исследования (на казахском) : Азықтарға зоотехникалық талдауды жүргізгенде FOSS NIRS D2500 инфрақызыл анализаторының есептеу құрылғысы арқылы анықталды, қойларының сыртқы-өнімділік касиеттері өлшеуіш таяқшасы, циркуль, өлшеуіш лента көмегі арқылы жүргізілді. Молекулалық зерттеулерді жүргізу үшін әдістер қолданылды: ДНҚ фенол-хлороформмен бөліп алу, ПТР-тест, 1% агарозды гельде электроферез, ПТР өнімін тазарту, Сэнгер әдісімен секвенирлеу. SNP аллельдері Mwsnap бағдарламалық құралында сараланды. DGAT1, POU1F1, IGF-1, CAST гендерінің реттілігін гомологиялық салыстыру NCBI-де BLAST модулі арқылы жүзеге асырылды

Obtained results and novelty (in Russian) : Проводятся работы по получению помесного потомства 1 поколения с более высокой живой массой, улучшенной скороспелостью, а также с улучшенной мясной продуктивностью помесей путем промышленного скрещивания. Впервые будут изучены молекулярно-генетические особенности отечественных пород овец по широкому спектру ДНК-маркеров. Проведен зоотехнический анализ кормов. На основе анализа кормов составлены рационы кормления овец в случной и неслучной периоды. Проведены исследования по изучению экстерьерно - продуктивных качеств овец едильбаевской породы и овцематок дегересской породы. Изучена эпизоотическая ситуация в Актогайском районе, эпизотическая ситуация в целом стабильная, опасных и опасных заболеваний не зарегистрировано. Изучены молекулярно-генетические особенности отечественных пород овец по широкому спектру ДНК-маркеров. При проведения исследования на полиморфизм генов получены ПЦР-продукты: ген DGAT1 482 п.н., ген POU1F1 453 п.н., ген IGF-1 426 п.н., ген CAST 354 п.н. Проведена статистическая обработка результатов молекулярных исследовании SNP-аллелей на программном обеспечении Mwsnap. Проведена ветсаноценка сортового и морфологического состава туш овец дегересской породы, изучены качественные показатели и пищевая ценность. Проведена оценка качества спермы и искусственное осеменение овец 1,8 месячного возраста с проявлением лучших генетических качеств овец .

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Дегерес тұқымды қойларын еділбай тұқымды қошқарлардың тұқымымен өнеркәсіптік шағылыстыру арқылы тірі салмағы жоғары мен ет өнімділігі жоғары, жетілуі ерте будандастырылған төл алу бойынша жұмыстар жүргізілуде. Алғаш рет отандық қой тұқымдарының молекулалық-генетикалық сипаттамалары ДНҚ маркерлерінің кең спектрін қолдану арқылы зерттелмек. Мал азығына зоотехникалық талдау жұргізілді. Мал азығын зоотехникалық талдау негізіне ала түра, қойлардың күйлеуге дейінгі және күйлеуден кейіңгі кезеңде азықтандыру рационы құрастырылды. Еділбай тұқымды қошқарларының және дегересс аналық қойларының сыртқы-өнімділік касиеттері, өсу динамикасы мен дене ерекшеліктері зерттелді. Ақтоғай ауданында эпизоотиялық жағдай анықталды, жалпы тұрақты, қауіпті және қауіпті және аса қауіпті аурулар тіркелмеген. Отандық қой тұқымдарының молекулалық-генетикалық сипаттамалары ДНҚ маркерлерінің кең спектрін қолдану арқылы зерттелді. Гендік полиморфизмге зерттеу жүргізу кезінде келесідей ПТР өнімдері алынды: DGAT1 гені 482 ж.н., POU1F1 гені 453 ж.н., IGF-1 гені 426ж.н., CAST гені 354ж.н. SNP аллельдеріне молекулалық зерттеу нәтижелері Mwsnap құралында статистикалық өңдеу жүргізілді. Дегерес асыл тұқымды қойлардың ұшаларының сорттық-морфологиялық құрамына ветсансанитариялық бағалау жүргізілді, сапа көрсеткіштері мен тағамдық құндылығы зерттелді. Өнеркәсіптік будандастыру әдісімен қойларының шәует сапасы бағаланды және 1,8 айлық саулық қойлар ұрықтандырылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Социально-экономический эффект от реализации проекта будет заключаться в использовании потенциала эдильбаевской породы баранов для совершенствования продуктивных качеств овец дегересской породы, что будет способствовать повышению мясной продуктивности, улучшению племенных качеств помесных овец 1-го поколения. Данный проект позволит повысить эффективность использования генетических ресурсов эдильбаевской породы на овцах дегересской породы, что позволит увеличить мясную продуктивность помесей 1 поколения, улучшить воспроизводительную способность, увеличить плодовитость овцематок 1 поколения по сравнению с чистопородными овцами дегересской породы; ожидаемый экономический эффект от производства дополнительной продукции составит 20,0-25,0 тыс. тенге в расчете на одну голову при его реализации.экономический эффект от производства дополнительной продукции составит 20,0-25,0 тыс. тенге в расчете на одну голову при его реализации.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаны іске асырудың әлеуметтік-экономикалық әсері дегерес тұқымды қойларды жетілдіру үшін еділбай тұқымының потенциалын пайдалану, бұл ет өнімділігін арттыруға, бірінші ұрпақ буындарының асыл тұқымдық қасиеттерін жақсартуға ықпал ететін болады. Бұл жоба дегерес қойларында еділбай тұқымының генетикалық ресурстарын пайдалану тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді: 1 ұрпақ будандарының ет өнімділігі дегерес тұқымын таза тұқымды қойларымен салыстырғанда артады; 1 ұрпақ будандарының төлдеу қабілеті жақсарады, дегерес тұқымының таза тұқымды қойларымен салыстырғанда артады; қосымша өнім өндіруден күтілетін экономикалық пайда оны өткізу кезінде бір басына есептегенде 20,0-25,0 мың теңгені құрайды.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство, животноводство

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы, мал шаруашылығы