The object of research, development or design (in Russian) : Волокнистые частицы, проведение ретроспективного эпидемиологического изучения (лица с мезотелиомой и раком легких).

The object of research, development or design (in Kazakh) : Талшықты бөлшектер, ретроспективті эпидемиологиялық зерттеу жүргізу (мезотелиома және өкпе обыры бар адамдар).

Aim of work (in Russian) : Исследовать содержание волокнистых частиц в окружающей и производственной среде для оценки риска нарушения здоровья населения от асбеста и искусственных минеральных волокон.

Aim of work (in Kazakh) : Асбест пен жасанды минералды талшықтардан халықтың денсаулығының бұзылу қаупін бағалау үшін қоршаған орта мен өндірістік ортадағы талшықты бөлшектердің құрамын зерттеу.

Методы исследования (на русском) : 1. Фазово-контрастная оптическая микроскопия (ФКОМ). 2. Сканирующая электронная микроскопия. 3. Ретроспективный эпидемиологический анализ. 4. Статистические методы исследования.

Методы исследования (на казахском) : 1. Фазалық контрастты оптикалық микроскопия (ФКОМ). 2. Сканерлеуші электронды микроскопия. 3. Ретроспективті эпидемиологиялық талдау. 4. Зерттеудің статистикалық әдістері.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выполнен литературный поиск и отобраны для обзора источники по проблеме исследования волокнистых частиц в воздухе, эпидемиологии мезотелиомы, рака легких с учетом концентрации асбеста в окружающей среде, внутри жилых помещений, на рабочих местах, использования его в строительной, металлообрабатывающей промышленности. Освоена методология отбора проб воздуха и подсчета волокон в см3, их основных характеристик в атмосферном воздухе. Сформирована база данных, внесены данные о пациентах со злокачественными заболеваниями системы дыхания по городам Караганда, Астана, Алматы за 2014-2016 гг. для ретроспективного эпидемиологического анализа. Отобраны точки на картах городов Караганда, Астана Алматы: перекрестки, места строительства, реконструкции старых зданий со сменой шиферной кровли (150 точек); Формируется список зданий и помещений для проведения гигиенических исследований содержания волокон в воздухе жилых помещений, в окружающей среде рядом с ними, на рабочих местах. Проведено первичное обследование восьми промышленных площадок строящихся объектов, семнадцати зданий и сооружений с кровлей из шифера, требующих реконструкции, девятнадцати перекрестков, испытывающих наиболее интенсивное движение автотранспорта включая тяжелую грузовую технику, шести объектов ТЭЦ на границе санитарно-защитных зон.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Ауадағы талшықты бөлшектерді, мезотелиома эпидемиологиясын, қоршаған ортадағы, тұрғын үй ішіндегі, жұмыс орындарындағы асбест концентрациясын, оны құрылыс, металл өңдеу өнеркәсібінде пайдалануды ескере отырып, өкпе обырын зерттеу мәселесі бойынша әдеби іздеу жүргізілді және шолу үшін дереккөздер таңдалды. Ауа сынамаларын алу және см3-тегі талшықтарды санау әдістемесі, олардың атмосфералық ауадағы негізгі сипаттамалары игерілді. Ретроспективті эпидемиологиялық талдау үшін 2014-2016 жылдары Қарағанды, Астана, Алматы қалалары бойынша тыныс алу жүйесінің қатерлі аурулары бар пациенттер туралы деректер енгізілді. Қарағанды, Астана Алматы қалаларының карталарындағы нүктелер іріктелді: қиылыстар, шиферлі шатыр ауыстырумен ескі ғимараттарды салу, реконструкциялау орындары (150 нүкте); тұрғын үй-жайлардың ауасында, олардың жанындағы қоршаған ортада, жұмыс орындарында талшықтардың болуына гигиеналық зерттеулер жүргізу үшін ғимараттар мен үй-жайлардың тізімі қалыптастырылады. Салынып жатқан объектілердің сегіз өнеркәсіптік алаңына, қайта құруды талап ететін шиферден жасалған шатыры бар он жеті ғимарат пен құрылысқа, ауыр жүк техникасын қоса алғанда, автокөліктің неғұрлым қарқынды қозғалысын бастан кешіретін он тоғыз қиылысқа, санитариялық-қорғау аймақтарының шекарасындағы ЖЭО-ның алты объектісіне бастапқы тексеру жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Определены уровни содержания и идентифицированы волокнистые частицы асбеста в производственной среде предприятия по добыче и обогащению хризотила. Создана база данных для последующего ретроспективного эпидемиологического анализа с возможным пополнением и использованием в научно-исследовательских и прикладных работах.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Хризотил өндіру және байыту кәсіпорнының өндірістік ортасында асбесттің талшықты бөлшектері анықталды және анықталды. Ғылыми-зерттеу және қолданбалы жұмыстарда ықтимал толықтырумен және пайдаланумен кейінгі ретроспективті эпидемиологиялық талдау үшін деректер базасы құрылды.

Level of implementation (in Russian) : Не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : Енгізілген жоқ

Efficiency (in Russian) : Социальная

Efficiency (in Kazakh) : Әлеуметтік

Field of application (in Russian) : Специалисты лабораторий экологического и санитарно-гигиенического профиля, промышленные предприятия, использующие асбест, эпидемиологи организаций здравоохранения.

Field of application (in Kazakh) : Экологиялық және санитарлық-гигиеналық бейіндегі зертханалардың мамандары, асбест пайдаланатын өнеркәсіптік кәсіпорындар, денсаулық сақтау ұйымдарының эпидемиологтары.