The object of research, development or design (in Russian) : Горнодобывающие предприятия Республики Казахстан

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстан Республикасының тау-кен өндіру кәсіпорындары

Aim of work (in Russian) : Геотехническое мониторирование массивов горных пород, интенсивности оседания земной поверхности геодинамического полигона для обеспечения промышленной надежности при освоении недр длительного функционирования путем разработки методики наблюдений на основе геопространственных данных, процессов геотехники с учетом закономерностей проявления измеряемых величин, способствующего повышению точности, эффективности и научно-практической значимости результатов наблюдений.

Aim of work (in Kazakh) : Бақылау нәтижелерінің дәлдігін, ғылыми-практикалық маңыздылығын арттыруға ықпал ететін өлшенетін шамалардың көріну заңдылықтарын ескере отырып, геокеңістіктік деректер, Геотехника процестері негізінде байқау әдістемесін әзірлеу жолымен ұзақ жұмыс істейтін жер қойнауын игеру кезінде Өнеркәсіптік сенімділікті қамтамасыз ету үшін тау жыныстары массивтерін, геодинамикалық Полигонның жер бетінің шөгу қарқындылығын геотехникалық мониторингтеу

Методы исследования (на русском) : Геопространственной цифрой инженерии, беспилотной аэрофотосъемки, наземных интерферометрических радарных измерении. Геопространственная цифровая инженерия – будут выполнены рекогносцировка местности, закладка наблюдательной станции и повторные циклы инструментальных наблюдений. На пунктах государственной̆ геодезической̆ сети (ГГС) GPS-измерениями, в режиме «статика» сетевым методом будут определены геопространственные данные, в процессе начального, промежуточного и завершающего этапах наблюдений, для получения полных и достоверных данных о направлений смещений на месторождений. Беспилотная аэрофотосъемка – для проектирования геодинамического полигона будут использованы результаты съемок БПЛА для составления ортофотоплана местности служащая основой для графического отображения пунктов наблюдения и профильных линии ГДП. Наземные интерферометрические радарные измерения – будут получены достоверные и точные данные о смещений бортов карьера, для анализа интенсивных участков оседания и смещения по степени их направленности, а также представлению данных о структурных и качественных особенностях месторождения полезных ископаемых, на основе применения георадара.

Методы исследования (на казахском) : Геокеңістіктік цифрлік инженерия, ұшқышсыз аэрофототүсірілім, жердегі интерферометриялық радиолокациялық өлшеу. Геокеңістіктік цифрлік инженерия-жер бедерін барлау, бақылау станциясын салу және аспаптық бақылаулардың қайталанатын циклдары орындалады. Мемлекеттік геодезиялық желі (ГГС) пункттерінде GPS-өлшемдермен, "статика" режимінде желілік әдіспен кен орындарынамещысу бағыттары туралы толық және анық деректерді алу үшін бақылаудың бастапқы, аралық және соңғы кезеңдерінде геокеңістіктік деректер айқындалатын болады. Ұшқышсыз аэрофототүсірілім-геодинамикалық полигонды жобалау үшін бақылау пункттері мен ГДП бейінді желілерін графикалық бейнелеу үшін негіз болатын жергілікті жердің ортофотопланын жасау үшін ҰҰА түсірілімдерінің нәтижелері пайдаланылатын болады. Жер үсті интерферометриялық радиолокациялық өлшеулер - карьер беткейлерінің жылжуы туралы, олардың бағыты бойынша қарқынды шөгу және жылжу учаскелерін талдау үшін, сондай-ақ георадарды қолдану негізінде пайдалы қазбалар кен орнының құрылымдық және сапалық ерекшеліктері туралы деректерді ұсыну үшін сенімді және дәл деректер алынады.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты исследований будут обоснованы и внедрены в горнодобывающую промышленность, а именно: - интегративный мониторинг процессов геотехники и геодинамики, состояния массива горных пород и оседания земной поверхности, методология моделирования и эффективность ее при оценке и прогнозировании промышленной надежности при разработке месторождений; - эффективное управление и контроль за развитием процессов геотехники на месторождении полезных ископаемых, в целях улучшения уровня безопасности при освоении недр на основе интегрированных методов и средств исследования. Научная новизна проекта заключается в разработке интегрированного метода, которая позволит вести эффективный контроль за устойчивостью горных выработок и повысить уровень безопасности освоения недр.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері негізделіп, тау-кен өнеркәсібіне енгізілетін болады, атап айтқанда: - геомеханика және геодинамика процестерінің, тау жыныстары массивінің жай-күйінің және жер бетінің шөгуінің интегративті мониторингі, модельдеу әдістемесі және кен орындарын игеру кезіндегі өнеркәсіптік сенімділікті бағалау және болжау кезіндегі оның тиімділігі; - интеграцияланған зерттеу әдістері мен құралдары негізінде жер қойнауын игеру кезінде қауіпсіздік деңгейін жақсарту мақсатында пайдалы қазбалар кен орнындағы геотехника процестерінің дамуын тиімді басқару және бақылау. Жобаның ғылыми жаңалығы тау-кен қазбаларының тұрақтылығын тиімді бақылауға және жер қойнауын игеру қауіпсіздігінің деңгейін арттыруға мүмкіндік беретін интеграцияланған әдісті әзірлеу болып табылады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проект имеет социальное, экономическое значение. Социальное значение - предупредить техногенные катастрофы, тем самым обеспечить благополучие сотрудникам производства при разработке месторождения. Экономический – своевременные результаты мониторинга по нестабильной ситуации процессов геотехники и геодинамики снизит финансовые расходы горнорудных предприятий. Социальное значение прежде всего, связано, с предотвращением промышленных опасностей, образованных в результате критических процессов геотехники и геодинамики. Результаты мониторирования будут способствовать миновать больших финансовых расходов на преодоление последствий техногенных катастроф при освоении недр.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жоба әлеуметтік, экономикалық маңызы бар. Әлеуметтік маңызы - техногендік апаттардың алдын алу, сол арқылы кен орнын игеру кезінде өндіріс қызметкерлерінің әл-ауқатын қамтамасыз ету. Экономикалық - геотехника мен геодинамика процестерінің тұрақсыз жағдайы бойынша мониторингтің уақтылы нәтижелері тау-кен кәсіпорындарының қаржылық шығындарын төмендетеді. Әлеуметтік маңыздылық, ең алдымен, геотехника мен геодинамиканың маңызды процестерінен туындаған өндірістік қауіптердің алдын алумен байланысты. Мониторинг нәтижелері жер қойнауын игеру кезінде техногендік апаттардың салдарын еңсеруге үлкен қаржылық шығыстарды өтеуге ықпал ететін болады.

Level of implementation (in Russian) : В стадии опытно-промышленных испытаний

Level of implementation (in Kazakh) : Тәжірибелік-өнеркәсіптік сынақтар сатысында

Efficiency (in Russian) : Эффективная методика мониторинга за состоянием горного массива и ОЗП для оценки и прогноза деформационных процессов при освоении недр основанной на проведении интегративных исследований и моделирования НДС массива горных пород, что существенно повлияет на принятия оперативно- управленческих решений и мер по промышленной надежности при разработке месторождений.

Efficiency (in Kazakh) : Тау жыныстары массивінің интегративті зерттеулері мен КДК модельдеуіне негізделген жер қойнауын игеру кезіндегі деформациялық процестерді бағалау және болжау үшін тау жыныстарының және ЖБШ мониторингін жүргізудің тиімді әдістемесі, бұл кен орындарын игеру кезінде жедел-басқару шешімдері мен өнеркәсіптік сенімділік шараларын қабылдауға айтарлықтай әсер етеді.

Field of application (in Russian) : Разработанная по проекту инновационные методы исследования состояния горного массива и оседания земной поверхности будут востребованы при освоение месторождении минеральных ресурсов (при открытых, подземных разработках и разработке углеводородного сырья), для обеспечения безопасной эксплуатации подземных и наземных сооружений, расположенных в зоне взаимного влияния.

Field of application (in Kazakh) : Жоба бойынша әзірленген тау жыныстарының жай-күйін және жер бетінің шөгуін зерттеудің инновациялық әдістері өзара әсер ету аймағында орналасқан жерасты және жерүсті құрылыстарын қауіпсіз пайдалануды қамтамасыз ету үшін кен орнын игеру кезінде (ашық, жерасты қазбалары және көмірсутек шикізатын игеру кезінде) сұранысқа ие болады.