The object of research, development or design (in Russian) : Теория байесовских сетей

The object of research, development or design (in Kazakh) : Байестік желілер теориясы

Aim of work (in Russian) : Разработка теории построения оптимальных решений в байесовских сетях при линейных ограничениях и для линейных функционалов. Разработка алгоритмов, реализующих данную теорию. Реализация построенных алгоритмов в программном коде

Aim of work (in Kazakh) : Сызықтық шектеулер мен сызықтық функционалдар үшін Байес желілерінде оңтайлы шешімдерді құру теориясын құру. Осы теорияны жүзеге асыратын алгоритмдерді әзірлеу. Бағдарламалық кодта құрылған алгоритмдерді іске асыру

Методы исследования (на русском) : При работе над данным проектом были исследованы основные проблемы при работе с графическими вероятностными моделями: марковские сети, другие модели, отображаемые неориентированными графами (модель Изинга и др.), байесовские сети. Были изучены взаимосвязи между теорией графов и теорией вероятностей по вопросам независимости событий и условной независимости событий и пр. Проведен анализ предлагаемых современных методов по данным вопросам. Изучены основные алгоритмы вывода в байесовских сетях: алгоритм удаления переменных, алгоритмы вывода в односвязных графах, в частности в деревьях. Изучены другие алгоритмы. Проведен анализ данных алгоритмов. Проведено исследование и анализ корректности использования идей Маркова при работе с байесовскими сетями, позволяющими существенно сократить время работы алгоритмов вывода.

Методы исследования (на казахском) : Бұл жобада жұмыс істеу кезінде графикалық ықтималдық модельдерімен жұмыс істеудің негізгі мәселелері зерттелді: Марков желілері, бағдарланбаған графтармен көрсетілген басқа модельдер (Изинг моделі және т.б.), Байес желілері. Оқиғалардың тәуелсіздігі мен оқиғалардың шартты тәуелсіздігі және т. б. мәселелері бойынша графтар теориясы мен ықтималдықтар теориясы арасындағы қатынастар зерттелді. Осы мәселелер бойынша ұсынылған заманауи әдістерге талдау жүргізілді. Байес желілеріндегі негізгі шығыс алгоритмдері зерттелді: айнымалыларды жою алгоритмі, бір-бірімен байланысқан графтар, атап айтқанда ағаштардағы шығыс алгоритмдері. Басқа алгоритмдер зерттелді. Осы алгоритмдерге талдау жүргізілді. Қорытынды алгоритмдерінің жұмыс уақытын едәуір қысқартуға мүмкіндік беретін Байес желілерімен жұмыс істеу кезінде Марков идеяларын қолданудың дұрыстығын зерттеу және талдау жүргізілді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Анализ современного состояния теории байесовских сетей показывает что основные направления работ – исследование и анализ существующих проблем, поиск узких мест исследуемой проблемы, оценка эффективности принятия решений. К сожалению отсутствует важное направление – управление исследуемым процессом: что нужно сделать, чтобы получить желаемый результат. Более сложная задача - поиск оптимальных решений (в смысле линейного программирования) также была затронута нами. Были определены основные подходы к решению данной проблемы.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Байес желілері теориясының қазіргі жағдайын талдау жұмыстың негізгі бағыттары бар мәселелерді зерттеу және талдау, зерттелетін мәселенің қиындықтарын іздеу, шешім қабылдаудың тиімділігін бағалау екенін көрсетеді. Өкінішке орай, маңызды бағыт жоқ-зерттелетін процесті басқару: қажетті нәтижеге жету үшін не істеу керек. Неғұрлым күрделі міндет - оңтайлы шешімдерді табу да (сызықтық бағдарламалау мағынасында) қарастырылды. Бұл мәселені шешудің негізгі тәсілдері анықталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : 1. Разработка алгоритмов и программного обеспечения для описания постановки задач, в исследуемой проблеме. Позволяет эффективно оценить существующие проблемы проекта и наметить пути реализации возникающих задач. 2. Разработка алгоритмов и программного обеспечения для описания процесса управления в исследуемой проблеме. Представляет механизмы управления в исследуемой задаче. 3. Разработка алгоритмов и программного обеспечения для внедрения аппарата линейного программирования в теорию байесовских сетей. Представляет механизмы поиска оптимального решения внутри байесовских сетей.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 1. Зерттелетін мәселеде тапсырма қойылымын сипаттау үшін алгоритмдер мен бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу. Жобаның бар мәселелерін тиімді бағалауға және туындайтын міндеттерді іске асыру жолдарын анықтауға мүмкіндік береді. 2. Зерттелетін мәселеде басқару процесін сипаттау үшін алгоритмдер мен бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу. Зерттелетін тапсырмадағы басқару механизмдерін ұсынады. 3. Байес желілерінің теориясына сызықтық бағдарламалау аппаратын енгізу үшін алгоритмдер мен бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу. Байес желілерінде оңтайлы шешімді табу механизмдерін ұсынады.

Level of implementation (in Russian) : Проект на стадии проектирования и разработки программы

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба бағдарламаны жобалау және әзірлеу деңгейінде

Efficiency (in Russian) : Проект направлен на разработку инновационных алгоритмов оптимизации, учитывающих вероятностные зависимости между переменными в условиях неопределенности. При использовании методов линейного программирования и других техник оптимизации, проект стремится повысить эффективность принятия решений в комплексных моделях. Результаты данного исследования могут применяться в различных областях, включая управление ресурсами, финансовую аналитику и техническое проектирование, повышая точность и оптимальность принимаемых бизнес-решений.

Efficiency (in Kazakh) : Жоба белгісіздік жағдайында айнымалылар арасындағы ықтималдық тәуелділіктерді ескеретін инновациялық оңтайландыру алгоритмдерін әзірлеуге бағытталған. Сызықтық бағдарламалауды және басқа оңтайландыру әдістерін қолдана отырып, жоба күрделі модельдерде шешім қабылдаудың тиімділігін арттыруға ұмтылады. Бұл зерттеудің нәтижелері ресурстарды басқару, қаржылық талдау және инженерлік жобалауда, басқа да салаларда, бизнес шешімдерінің дәлдігі мен оңтайлылығын арттыруда қолданылуы мүмкін.

Field of application (in Russian) : Разработанный программный продукт может быть использован при исследовании широкого круга различных проблем, описываемых байесовскими сетями и требующими поиска некоторого оптимального решения.

Field of application (in Kazakh) : Әзірленген бағдарламалық өнімді Байес желілері сипаттайтын және кейбір оңтайлы шешімді табуды қажет ететін әртүрлі мәселелердің кең ауқымын зерттеуде пайдалануға болады.