The object of research, development or design (in Russian) : Больные хронической обструктивной болезнью легких, цельная кровь, лимфоциты, бронхоальвеолярный лаваж, цитокины

The object of research, development or design (in Kazakh) : Созылмалы обструктивті өкпе ауруы бар науқастар, тұтас қан, лимфоциттер, бронхоальвеолярлы лаваж, цитокиндер

Aim of work (in Russian) : Изучение полиморфизма генов, нарушений иммунного и мукозального гомеостаза дыхательных путей для выявления маркеров ранней диагностики, первичной и вторичной профилактики хронической обструктивной болезни легких, разработка и реализация новых способов диагностики и профилактики болезни.

Aim of work (in Kazakh) : Ген полиморфизмін, тыныс алу жолдарындағы иммундық және мукозальды гомеостаздың бұзылыстарын зерттеу, созылмалы обструктивті өкпе ауруының ерте диагностикасының, бастапқы және екінші реттік алдын алудың маркерлерін анықтау, ауруды диагностикалаудың және алдын алудың жаңа әдістерін әзірлеу және енгізу.

Методы исследования (на русском) : Клинические, иммунологические, молекулярно-генетические. статистические методы. Выделение ДНК из образцов крови, ПЦР в режиме реального времени, проточная цитометрия, Вестерн-блоттинг.

Методы исследования (на казахском) : Клиникалық, иммунологиялық, молекулалық-генетикалық, статистикалық әдістер. Қан үлгілерінен ДНҚ бөліп алу, нақты уақыт режиміндегі ПТР, ағынды цитометрия, Вестерн-блоттинг.

Obtained results and novelty (in Russian) : Установлено, что после пандемии COVID-19 тяжелые формы ХОБЛ стали встречаться чаще, чем до пандемии. Генотипы AA гена IREB2 и сочетание AA+AG гена HHIP увеличивают риск развития умеренной и тяжелой бронхиальной обструкции, тогда как вариант rs7671167 гена FAM13A обладает защитным эффектом. Полиморфизмы генов IREB2 и HHIP ассоциированы с курением. У больных ХОБЛ с пневмонией повышены уровни MUC5B в БАЛ, а уровень MUC5AC зависит от курения и ассоциирован с низким ОФВ1. У больных ХОБЛ в БАЛ обнаружены высокие уровни CD3+CD4+ и CD3+CD8+- лимфоцитов. У больных ХОБЛ чаще выявляется повышенное содержание натуральных киллеров (CD56+CD16+) по сравнению со здоровыми людьми и больными ХОБЛ с сопутствующей пневмонией. В БАЛ больных ХОБЛ в сочетании с пневмонией наблюдается повышение уровня активированных клеток (HLA-DR+) и снижение продукции CD8+-клетками цитокинов TNFα и γINF. Научная новизна исследования заключается в выявлении новых данных о влиянии пандемии COVID-19 на распространенность тяжелых форм ХОБЛ, а также в установлении генетических и молекулярных факторов, связанных с прогрессированием и тяжестью заболевания.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : COVID-19 пандемиясынан кейін СОӨА ауыр формалары пандемияға дейінгі кезеңмен салыстырғанда жиі кездеседі. IREB2 генінің AA генотипі және HHIP генінің AA+AG генотиптерінің үйлесімі орташа және ауыр бронхиалды обструкцияның даму қаупін арттырады, ал FAM13A генінің rs7671167 нұсқасы қорғаныш әсерге ие. IREB2 және HHIP гендерінің полиморфизмдері темекі шегумен байланысты. СОӨА-мен пневмония қосылған науқастарда БАЛ-дағы MUC5B деңгейі жоғары, ал MUC5AC деңгейі темекі шегуге байланысты және төмен FEV1-мен ассоциацияланған. ХОБЛ-мен ауыратын науқастардың БАЛ-ында CD3+CD4+ және CD3+CD8+ лимфоциттерінің жоғары деңгейі анықталды. ХОБЛ-мен ауыратын науқастарда табиғи киллерлердің (CD56+CD16+) жоғары мөлшері сау адамдармен және пневмониямен бірге ХОБЛ-мен ауыратын науқастармен салыстырғанда жиі байқалады. Пневмониямен қатар жүретін ХОБЛ-мен ауыратын науқастардың БАЛ-ында белсендірілген жасушалардың (HLA-DR+) деңгейінің жоғарылауы және CD8+ жасушаларының TNFα және γINF цитокиндерін өндіруінің төмендеуі байқалады. Зерттеудің ғылыми жаңалығы COVID-19 пандемиясының СОӨА ауыр формаларының таралуына әсерін және аурудың прогрессиясы мен ауырлығына байланысты генетикалық және молекулалық факторларды нақтылау бойынша жаңа мәліметтер алуында жатыр.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : • Генетические маркеры риска: установлены генетические варианты, ассоциированные с повышенным риском развития тяжелых форм ХОБЛ (например, генотип АА SNP rs2568494 гена IREB2 и сочетание генотипов AA+AG SNP rs1828591 гена HHIP), а также защитные варианты (rs7671167 гена FAM13A). • Иммунные и мукозальные маркеры: установлены повышенные уровни муцинов (MUC5AC и MUC5B) и изменения в иммунных клетках у пациентов с ХОБЛ, что может быть использовано для оценки степени тяжести и прогноза заболевания. • Иммунный профиль: определены количественные изменения в составе иммунных клеток и уровни экспрессии цитокинов у больных ХОБЛ, что открывает возможности для персонализированного подхода к лечению.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Генетикалық тәуекел маркерлері: ХОБЛ-дың ауыр түрлерінің даму қаупін арттыратын генетикалық нұсқалар анықталды (IREB2 генінің rs2568494 SNP АА генотипі және HHIP генінің rs1828591 SNP AA+AG генотиптерінің үйлесімі), сондай-ақ қорғаныс нұсқалары да бар (FAM13A генінің rs7671167). • Иммундық және мукозальды маркерлер: ХОБЛ-мен ауыратын науқастарда муциндердің (MUC5AC және MUC5B) жоғары деңгейлері және иммундық жасушалардағы өзгерістер анықталды, бұл аурудың ауырлық дәрежесі мен болжамын бағалау үшін пайдаланылуы мүмкін. • Иммундық профиль: ХОБЛ-мен ауыратын науқастардағы иммундық жасушалардың құрамындағы сандық өзгерістер мен цитокиндердің экспрессия деңгейлері анықталды, бұл емдеуге жеке тәсілді қолдануға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) :

Level of implementation (in Kazakh) :

Efficiency (in Russian) :

Efficiency (in Kazakh) :

Field of application (in Russian) : Пульмонология, общая медицина

Field of application (in Kazakh) : Пульмонология, жалпы медицина