The object of research, development or design (in Russian) : Объектом исследования проекта является разработка и синтез нового композитного покрытия ZrCN методом высокоскоростного кислородно-топливного напыления (HVOF) для повышения износостойкости и коррозионной стойкости пильных полотен при переработке хлопка.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жобаның зерттеу объектісі мақта өңдеуде ара дискілерінің тозуға төзімділігі мен коррозияға төзімділігін жақсарту үшін жоғары жылдамдықты оттегі-отын бүрку (HVOF) әдісімен жаңа ZrCN композициялық жабынын әзірлеуге және синтездеуге бағытталған.

Aim of work (in Russian) : Разработка технологий получения высокопрочных наноструктурных покрытий ZrCN изпользуя метод HVOF, позволяющий получать материалы с повышенным уровнем физико-механических и эксплуатационных характеристик для сталей У8Г и 65Г широкого спектра применения.

Aim of work (in Kazakh) : У8Г және 65Г кең ауқымды стальдар үшін физика-механикалық және пайдалану сипаттамаларының жоғары деңгейі бар материалдарды алуға мүмкіндік беретін HVOF әдісін қолдана отырып, ZrCN жоғары беріктігі бар наноқұрылымдық жабындарды алу технологияларын әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Метод HVOF применяется с целью получения качественного покрытия, устойчивого к износу и коррозии. Для исследования морфологии и микроструктуры, фазового состава, коррозионной и износостойкости, микротвердости покрытий применяются следующие методы: - Сканирующая электронная микроскопия; - Металлографический анализ; - Рентгеноструктурный фазовый анализ; - Коррозионные испытания образцов электрохимическим методом; - Испытание образцов на абразивный износ по ГОСТ 23.208-79; - Трибологические испытания на износостойкость образцов по схеме «шарик-диск»; - Измерение микротвердости по ГОСТ-9450-76.

Методы исследования (на казахском) : Тозуға және коррозияға төзімді жоғары сапалы жабын алу мақсатында HVOF әдісі қолданылады. Жабындардың морфологиясы мен микроқұрылымын, фазалық құрамын, коррозия мен тозуға төзімділігін және микроқаттылығын зерттеу мақсатында төмендегідей әдістер пайдаланылады: - Сканерлеуші электрондық микроскопия; - Металлографиялық талдау; - Рентгендік құрылымдық фазалық талдау; - Үлгілерді электрохимиялық әдіспен коррозияға сынау; - ГОСТ 23.208-79 бойынша абразивті тозуға арналған үлгілерді сынау; - «Шар-диск» схемасы бойынша үлгілердің тозуға төзімділігіне арналған трибологиялық сынақтар; - ГОСТ-9450-76 сәйкес микроқаттылықты өлшеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : - Впервые будет исследовано полученное методом HVOF покрытие на основе ZrCN высокой прочности для пильных дисков хлопкоочистительных машин (стали У8Г, 65Г). - Новые фундаментальные данные о тонких структурах и свойствах покрытий ZrCN, полученные методом HVOF в натурных условиях испытаний.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - Мақта тазалау машиналарының ара дискілеріне (У8Г, 65Г болаттары) HVOF әдісімен жоғары беріктігі бар ZrCN негізіндегі алынған жабын алғаш рет зерттелетін болады. - Табиғи сынақ жағдайында HVOF әдісімен алынған ZrCN жабындарының жұқа құрылымдары мен қасиеттері туралы жаңа іргелі деректер алынады.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Разработка технологии нанесения покрытий ZrCN на пильные диски хлопкоочистительных машин методом HVOF при переработке хлопка.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Шитті мақтаны өңдеу бойынша, мақта тазалағыш машиналарының ара дискілеріне HVOF әдісімен ZrCN жабындарын жағу технологиясын әзірлеу.

Level of implementation (in Russian) : Планируется разработать технологию высококачественного покрытия для стальных деталей на основе ZrCN, что будет способствовать коммерциализации в машиностроительной отрасли Казахстана.

Level of implementation (in Kazakh) : Қазақстанның машина жасау саласында коммерцияландыруға ықпал ететін болаттан жасалған бөлшектерге жоғары сапалы ZrCN негізінде жабын алу технологиясын әзірлеу жоспарлануда.

Efficiency (in Russian) : Разработанные покрытии будут многократно использоватся в сфере агропромышленного комплекса, а также в развитии рыночных перспектив для получения новых видов покрытий, используемых в мировом развитии материаловедения.

Efficiency (in Kazakh) : Әзірленіп жатқан жабындардың агроөнеркәсіптік кешен саласында бірнеше рет қолданылуы, сондай-ақ материалтану ғылымының әлемдік дамуында пайдаланылатын жабындардың жаңа түрлерін алудың нарықтық перспективаларын дамытуға ықпал етуі болып табылады.

Field of application (in Russian) : В процессе обработки хлопка-сырца рабочие поверхности зубьев пильного диска контактируют с крупными и мелкими сорняками и минеральными примесями в хлопке, которые разрушающе действуют на зубья диска и снижают производительность. Поэтому сферой применения данного проекта является одним из эффективных методов получения высокопрочных покрытий на основе ZrCN для сталей, работающих в агрессивных средах.

Field of application (in Kazakh) : Шитті мақтаны өңдеу процесінде ара дискілері тістерінің жұмыс беттері мақта құрамындағы ірі және ұсақ арамшөптер мен минералды қоспалармен жанасады, олар дискілердің тістеріне деструктивті әсер етеді және өнімділігін төмендетеді. Сонымен, бұл жобаның қолданылу облысы агрессивті ортада жұмыс істейтін болаттар үшін жоғары беріктігі бар ZrCN негізіндегі жабындарды алудың тиімді әдістерінің бірі болып табылады.