The object of research, development or design (in Russian) : Дети и подростки с суицидальным поведением и сопутствующими иными формами аутодеструктивного поведения

The object of research, development or design (in Kazakh) : Суицидтік мінез-құлқы бар және аутодеструктивті мінез-құлықтың басқа да нысандары бар балалар мен жасөспірімдер

Aim of work (in Russian) : Исследование клинико-психопатологической структуры девиантного поведения, динамики формирования суицидального поведения, выделение факторов риска с использованием методов искусственного интеллекта (ИИ), которые в автоматическом режиме позволят определять признаки девиантного поведения в публикациях социальных сетей с целью разработки комплексной системы превенции девиантного поведения среди детского населения Республики Казахстан.

Aim of work (in Kazakh) : Девиантты мінез-құлықтың клиникалық-психопатологиялық құрылымын, суицидтік мінез-құлықтың қалыптасу динамикасын зерттеу, Қазақстан Республикасының балалары арасында девиантты мінез-құлықтың алдын алудың кешенді жүйесін әзірлеу мақсатында әлеуметтік желідегі басылымдарда девианттық мінез-құлық белгілерін автоматты түрде анықтауға мүмкіндік беретін жасанды интеллект (ЖИ) әдістерін пайдалана отырып, қауіп факторларын анықтау

Методы исследования (на русском) : клинико-психопатологический метод, клинико-патопсихологический метод, психолого-экспериментальное исследование, методы искусственного интеллекта, методы статистической обработки данных

Методы исследования (на казахском) : клиникалық-психопатологиялық әдіс, клиникалық-патопсихологиядлық әдіс, психологиялық-эксперименттік зерттеу, жасанды интеллект әдістері, статистикалық мәліметтерді өңдеу әдістері

Obtained results and novelty (in Russian) : Впервые будет создана комплексная модель превенции деструктивного поведения на основе разработанных клинико-психопатологических критериев девиантного поведения ( суициды), выделения факторов риска с использованием разработанных программных моделей искусственного интеллекта (ИИ) которые в автоматическом режиме позволят определять признаки аутодеструктивного поведения. При этом использование методов глубокого обучения будет способствовать углубленному изучению контекста и более широкого смысла использования слов и фраз. Будет разработано Приложение для специалистов практического здравоохранения для раннего выявления признаков депрессивного расстройства и суицидальных тенденций. Будет разработан т. н. «профиль потенциального суицидента» на основании данных ПЭИ В рамках проекта инициирована просветительская работа по предотвращению суицидального поведения среди детского населения Республики Казахстан. Проведено экспертное интервью с руководителем проекта, Садуакасовой К.З, на тему «Как защитить детей от суицидальных мыслей: советы для родителей и педагогов». В интервью были рассмотрены важные вопросы о том, как взрослые могут помочь детям справляться с психологическими трудностями и предотвращать развитие суицидальных настроений, с акцентом на поддержку и вовлеченность родителей и педагогов в жизнь подрастающего поколения." (https://youtu.be/uPEa24N8C8E?si=KU6cGbJwCA5-qGor ).

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Алғаш рет деструктивті мінез-құлықтың (суицидтің) әзірленген клиникалық және психопатологиялық критерийлер негізінде девиантты мінез-құлықтың алдын алудың кешенді моделі құрылатын болады, әзірленген жасанды интеллект (ЖИ) бағдарламалық жасақтама үлгілерін пайдалана отырып, қауіп факторларын анықтау, бұл аутодеструктивті мінез-құлық белгілерін автоматты түрде анықтауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, тереңдетіп оқыту әдістерін қолдану сөздер мен сөз тіркестерінің қолданылу контексін және кеңірек мағынасын терең зерттеуге ықпал етеді. Практикалық медицина мамандары үшін депрессиялық бұзылыс белгілерін және суицидке бейімділіктерді ерте анықтау үшін Қосымша әзірленетін болады. ПЭЗ деректеріне негізделе отырып «ықтимал суицид профилі» әзірленетін болады. Жоба аясында Қазақстан Республикасының балалары арасында суицидтік мінез-құлықтың алдын алу бойынша тәрбие жұмысы басталды. Жоба жетекшісі Қ.З.Садуақасовамен «Балаларды суицидтік ойлардан қалай қорғауға болады: ата-аналар мен мұғалімдерге кеңестер» тақырыбында сарапшы сұхбаты өткізілді. Сұхбатта ата-аналар мен мұғалімдердің өскелең ұрпақтың өміріне қолдау көрсетуі мен араласуына баса назар аудара отырып, ересектер балаларға психологиялық қиындықтарды жеңуге және суицидтік ойлардың дамуын болдырмауға қалай көмектесетіні туралы маңызды сұрақтар қарастырылды.» (https://youtu). .be/uPEa24N8C8E si=KU6cGbJwCA5-qGor ).

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : В качестве инструмента для обработки первичных данных Анкеты был выбран Microsoft Excel для обработки и анализа данных, включая оцифровку анкет. Проводится сбор и систематизированная организация данных анкет в структурированный формат Excel из Google Форм. В процессе сбора данных через Google Формы была разработана анкета, произведена настройка формы, были настроены дополнительные опции, такие как обязательность ответов и возможность редактирования ответов. Анкета была распространена среди специалистов с помощью ссылки. Google Форма автоматически собирает все ответы. Преобразован формат анкеты в структурированный формат Excel для сбора показателей результатов анкет. В процессе обработки анкет данных ПЭИ были созданы структурированные таблицы и база данных для хранения данных анкет. Разрабатывается алгоритм оценки сентиментов, проводится набор ключевых слов и фраз, характеризующих нестабильное эмоциональное состояние, что позволит определить эмоциональную окраску сообщений участников в социальных сетях.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Microsoft Excel бағдарламасы сауалнамаларды цифрландыру, деректерді өңдеу және талдау үшін Сауалнаманың бастапқы деректерін өңдеу құралы ретінде таңдалды. Сауалнама деректері Google Forms жүйесінен құрылымдық Excel форматына жиналады және жүйелі түрде ұйымдастырылады. Google Forms арқылы деректерді жинау процесінде сауалнама әзірленді, форма реттелді және міндетті жауаптар және жауаптарды өңдеу мүмкіндігі сияқты қосымша опциялар реттелді. Сауалнама мамандар арасында сілтеме арқылы таратылды. Google Form барлық жауаптарды автоматты түрде жинайды. Сауалнама нәтижелерінің көрсеткіштерін жинау үшін сауалнама пішімін құрылымдық Excel пішіміне түрлендірілді. ПЭЗ деректерін өңдеу процесінде сауалнама деректерін сақтау үшін құрылымдық кестелер және деректер базасы құрылды. Көңіл-күйді бағалау алгоритмі әзірленуде, тұрақсыз эмоционалдық жағдайды сипаттайтын түйінді сөздер мен сөз тіркестерінің жиынтығы жүзеге асырылуда, бұл қатысушылардың әлеуметтік желілердегі хабарламаларының эмоционалдық бояуын анықтауға мүмкіндік береді.

Level of implementation (in Russian) : на стадии исследования, идет сбор первичного научного материала. Фокусная группа – пациенты детских психиатрических стационаров, поликлиник с суицидальным поведением и сопутствующими иными формами аутодеструктивного поведения. В работе 31 Анкета и 31 заключение ПЭИ.

Level of implementation (in Kazakh) : зерттеу сатысында, бастапқы ғылыми материалдар жинақталуда. Фокус-топ – балалар психиатриялық стационарларындағы, суицидтік мінез-құлықпен және аутодеструктивті мінез-құлықтың басқа да қатар жүретін түрлерімен емделушілер. 31 сауалнама және 31 ПЭЗ қорытындысы жұмыс барысында

Efficiency (in Russian) : Одна из проблем суицидов - экономическое бремя, связанное с потерей работоспособности в результате реакции горя, расходы на лечение в связи с возникающими психосоматическими и психическими расстройствами у близких, оплата времени нетрудоспособности, связанного со смертью; расходы на услуги здравоохранения и недополученной прибылью общества от утери ее работоспособных членов; это бремя значительно возрастает, если учесть тот факт, что на одного человека, умершего в результате суицида, приходится более 30 суицидальных попыток других лиц; количество лиц, прямо и косвенно страдающих от каждого завершенного суицида и суицидальной попытки, не поддается исчислению, так как все лица, вовлеченные в эту ситуацию страдают от долгосрочных последствий суицидального поведения. Ожидается, что разработка комплексной модели превенции суицидов, внедренной на этапе первичной психопрофилактики аутоагрессивного поведения значительно снизит суицидальные тенденции среди детского населения.

Efficiency (in Kazakh) : Өз-өзіне қол жұмсау проблемаларының бірі қайғылы реакция нәтижесінде еңбекке қабілеттілігін жоғалтуға байланысты экономикалық ауыртпалық, жақын адамдарда пайда болған психосоматикалық және психикалық бұзылуларға байланысты емделуге кететін шығындар, өліммен байланысты еңбекке жарамсыздық уақытына ақы төлеу; денсаулық сақтау қызметтеріне арналған шығыстар және компанияның жұмыс істейтін мүшелерін жоғалтудан алынған жоғалтқан пайдасы; суицидтен қайтыс болған әрбір адамға басқалардың 30-дан астам өз-өзіне қол жұмсау әрекеттері болатынын ескерсек, бұл ауыртпалық айтарлықтай артады; Әрбір аяқталған суицид пен өзіне-өзі қол жұмсау әрекетінен тікелей және жанама түрде зардап шеккен тұлғалардың саны есепсіз, өйткені осы жағдайдағы адамдар суицидтік мінез-құлықтың ұзақ мерзімді салдарын бастан кешіреді. Автоагрессивті мінез-құлықтың бастапқы психопрофилактикасы сатысында енгізілген суицидтің алдын алудың кешенді моделін әзірлеу балалар популяциясының суицидке бейімділігін айтарлықтай төмендетеді деп күтілуде

Field of application (in Russian) : Научные и практические организации и ведомства заинтересованные в обеспечении системного междисциплинарного сотрудничества в решении проблемы превенции девиантного поведения среди несовершеннолетних. Медицина и здравоохранение , IT технологии, система образования, система внутренних дел

Field of application (in Kazakh) : кәмелетке толмағандар арасындағы девиантты мінез-құлықтың алдын алу мәселесін шешуде жүйелі пәнаралық ынтымақтастықты қамтамасыз етуге мүдделі ғылыми-практикалық ұйымдар мен ведомстволар. Медицина және денсаулық сақтау, IT-технология, білім беру жүйесі, ішкі істер жүйесі