The object of research, development or design (in Russian) : Создании новой концепции эпохи раннего железного века. Основу новой концепции составят систематизированные данные памятников трех хронологических блоков: тасмолинский период, коргантасский период, период распространения курганов с «усами». В создании современной хронологии раннего железного века Центрального Казахстана будут использованы археологические данные из большого количества памятников

The object of research, development or design (in Kazakh) : Ерте темір дәуірінің жаңа концепциясын жасау. Жаңа концепцияның негізі үш хронологиялық блоктағы ескерткіштердің жүйеленген деректері болмақ: Тасмола кезеңі, Қорғантас дәуірі, «мұртты» қорғандардың таралу кезеңі. Орталық Қазақстанның ерте темір дәуірінің заманауи хронологиясын жасау үшін көптеген ескерткіштердің археологиялық деректері пайдаланылады.

Aim of work (in Russian) : Целью проекта является получение новых достоверных источников, совокупность которых даст возможность охарактеризовать на современном этапе динамику развития культуры населения раннего железного века Центрального Казахстана, с созданием новой хронологии.

Aim of work (in Kazakh) : Жобаның мақсаты – жаңа сенімді дереккөздерді алу, олардың жиынтығы қазіргі кезеңде Орталық Қазақстанның ерте темір дәуіріндегі халық мәдениетінің даму динамикасын сипаттауға мүмкіндік береді. жаңа хронология.

Методы исследования (на русском) : 1. Проведение раскопок и разведок в Центральном Казахстане и прилегающих районах. 2. Организация и проведение научных анализов. 3. Систематизация материалов, создание новой базы данных. 4. Публикация результатов исследований.

Методы исследования (на казахском) : 1. Орталық Қазақстан мен оның маңындағы аудандарда қазба және барлау жұмыстарын жүргізу. 2. Ғылыми талдауларды ұйымдастыру және жүргізу. 3. Материалдарды жүйелеу, жаңа мәліметтер қорын құру. 4. Зерттеу нәтижелерін жариялау.

Obtained results and novelty (in Russian) : В рамках работ по настоящему гранту были проведены раскопки №№7-9 на поселении Абылай, в 2022, 2023 и 2024 гг. За три полевых сезона был вскрыт участок площадью 600 м2. В ходе работ по проекту в список вновь локализованных курганов с «усами» включены всего 414 памятников. Изучались материалы по трасологии каменных орудий (обработано 300 орудий), археоботанике (поселение Абылай и др.), археозоологии (обработано свыше 3000 костей), металлографии, получены новые радиоуглеродные даты. Среди железных изделий сакского времени, повергнутых анализам, 2 грифоньх кинжала типа Иссык. Топор из кургана 1 могильника Кызылжартас, впервые найденного в Казахстане, фрагмента железного сосуда, из в кургана 2 могильника Кызылжартас в Карагандинской области. Впервые подвергнут металлографическим исследованиям железный однолезвийный меч из могильника Назар-2, Каркаралинский район Карагандинской области. Исполнителями гранта в предыдущие годы было найдено уникальное биметаллическое орудие, инструмент ювелира, в бронзовую ручку которого вставлен наконечник из железа. Орудие найдено в погребений бегазы-дандыбаевской культуры (могильник Сангыру-1). Получено 20 новых радиоуглеродных дат. Одна из них была получена из образца, специально вырезанного из указанного железного топора из могильника Кызылжартас, металлографический анализ которого показал наличие в нем углерода. В рамках проекта изданы 12 статей, в том числе 3 в журналах Скопус, а также 1 монография.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Осы грант аясындағы жұмыстар аясында Абылай елді мекенінде 2022, 2023 және 2024 жылдары No7-9 қазба жұмыстары жүргізілді. Үш егістік маусымында 600 м2 аумақ ашылды. Жоба бойынша жұмыс барысында барлығы 414 ескерткіш жаңадан жерсіндірілген «мұртты» қорғандар тізіміне енгізілді. Тас еңбек құралдарының трацеологиясы (300 құрал өңделген), археология (Абылай қонысы, т.б.), археология (3000-нан астам сүйек өңделген), металлография бойынша материалдар зерттеліп, жаңа радиокөміртекті даталар алынды. Талданған сақ дәуірінің темір бұйымдарының ішінде Есік типіндегі 2 грифон қанжары бар. Қазақстаннан алғаш табылған Қызылжартас қорымының 1-қорғанынан балта, темір ыдыстың сынығы, Қарағанды ​​облысындағы Қызылжартас қорымының 2-қорғанынан. Қарағанды ​​облысы Қарқаралы ауданындағы Назар-2 қорымынан алынған темір бір жүзді қылыш алғаш рет металлографиялық зерттеуге ұшырады. Өткен жылдары грантты орындаушылар қола тұтқаға темір ұшы кіргізілген бірегей биметалл құрал – зергердің құралын тапқан. Қару Беғазы-Дәндібаев мәдениетінің қорымдарынан (Саңғыру-1 қорымынан) табылған. 20 жаңа радиокөміртекті күндер алынды. Оның бірі Қызылжартас қорымындағы көрсетілген темір балтадан арнайы кесілген үлгіден алынған, металлографиялық талдауы ондағы көміртегінің барын көрсеткен. Жоба аясында 12 мақала, оның ішінде Scopus журналдарында 3, сондай-ақ 1 монография жарияланды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : нет

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : жоқ

Level of implementation (in Russian) : нет

Level of implementation (in Kazakh) : жоқ

Efficiency (in Russian) : Новые материалы, издание монографии уже на завершающем этапе работ обеспечат высокую степень готовности для применения результатов в решении актуальных задач научно-технического развития Республики Казахстан.

Efficiency (in Kazakh) : Жаңа материалдар және жұмыстың соңғы кезеңінде монографияны басып шығару Қазақстан Республикасының ғылыми-техникалық дамуының өзекті мәселелерін шешуде нәтижелерді қолдануға жоғары дайындық деңгейін қамтамасыз етеді.

Field of application (in Russian) : Результаты исследований окажут важное влияние на научный потенциал и конкурентоспособность научных организации, ученых, работающих в сфере археологии раннего железного века Казахстана и Евразии. Введение в научный оборот результатов мультидисциплинарных исследований на страницах рейтинговых журналов будут востребованы в зарубежных научных центрах. Публикаций результатов войдут в наукометрические базы Publons, Scopus и др., научные социальные сети ResearchGate, academia.edu. elibrary.ru, целевыми потребителями публикаций станут специалисты по археологии раннего железного века Казахстана и многих других стран. Результаты исследований имеют высокую практическую значимость.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері Қазақстан мен Еуразияның ерте темір дәуірі археологиясы саласында жұмыс істейтін ғылыми ұйымдар мен ғалымдардың ғылыми әлеуеті мен бәсекеге қабілеттілігіне маңызды әсер етеді. Көпсалалы зерттеулердің нәтижелерін рейтингтік журналдар беттерінде ғылыми айналымға енгізу шетелдік ғылыми орталықтарда сұранысқа ие болады. Нәтижелердің жарияланымдары Publons, Scopus және т.б. ғылыми-метриялық мәліметтер базасына, ResearchGate, academia.edu ғылыми әлеуметтік желілеріне енгізіледі. elibrary.ru, басылымдардың мақсатты тұтынушылары Қазақстанның ерте темір дәуірі археологиясының және басқа да көптеген елдердің мамандары болмақ. Зерттеу нәтижелерінің практикалық маңызы жоғары.