The object of research, development or design (in Russian) : Пресные подземные воды Шуйского и Таласского трансграничного бассейна

The object of research, development or design (in Kazakh) : Шу және Талас трансшекаралық бассейндерінің тұщы жерасты сулары

Aim of work (in Russian) : Научное обоснование и геоинформационное обеспечение рационального использования и охраны пресных подземных вод Шуйского и Таласского трансграничных бассейнов при возникновении угроз за счет увеличения водоотбора и загрязнения подземных вод на приграничных территориях Кыргызской Республики

Aim of work (in Kazakh) : Қырғыз Республикасының шекаралас аймақтарында су тартудың артуы және жерасты суларының ластануы салдарынан туындайтын қауіп-қатер кезінде Шу және Талас трансшекаралық бассейндеріндегі тұщы жерасты суларын тиімді пайдалану мен қорғауда ғылыми негіздеу және геоақпараттық қамтамасыз ету болып табылады

Методы исследования (на русском) : 1. Сбор и анализ фондовых материалов. 2. Полевые изыскания с установлением географической привязки и оценкой влияния на состояние окружающей среды. 3.Химический анализ проб подземной воды для оценки их состояния. 4. Геоинформационные технологии для накопления, обработки и анализа данных по гидрогеологическим условиям трансграничных бассейнов. 5. Численное моделирование гидрогеологических условий.

Методы исследования (на казахском) : 1. Қор материалдарын жинау және талдау. 2. Географиялық анықтаманы және қоршаған ортаға әсерін бағалауды белгілей отырып, далалық зерттеулер. 3. Жерасты суларының сынамаларын олардың жағдайын бағалау үшін химиялық талдау. 4. Трансшекаралық бассейндердің гидрогеологиялық жағдайлары туралы мәліметтерді жинақтау, өңдеу және талдаудың геоақпараттық технологиялары. 5. Гидрогеологиялық жағдайларды сандық модельдеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Выполнен анализ фактических данных, фондовых и аналитических материалов на основе мирового и отечественного опыта о закономерностях формирования и распространения трансграничных подземных вод Жамбылской области; проанализирована и оценена тенденция изменения емкостных и возобновляемых ресурсов подземных вод Шуйского трансграничного бассейна под влиянием климатических факторов и антропогенных нагрузок; проведены полевые экспедиционные исследования территории Шуйского трансграничного бассейна с эколого-гидрогеологическим изучением водопунктов и водопроявлений и оценкой состояния использования подземных вод; разработана и создана геоинформационная база данных трансграничных водоносных горизонтов Шуйского бассейна; построены численные карты параметров и создана гидродинамическая модель Шуйского трансграничного бассейна.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Жамбыл облысындағы трансшекаралық жерасты суларының қалыптасу және таралу заңдылықтары бойынша әлемдік және отандық тәжірибе негізінде нақты деректерге, қор және аналитикалық материалдарға талдау жүргізілді; климаттық факторлардың және антропогендік жүктемелердің әсерінен Шу трансшекаралық бассейнінің сыйымдылық және жаңартылатын жерасты сулары ресурстарының өзгеру тенденциясы талданды және бағаланды; су нүктелері мен су көріністерін экологиялық-гидрогеологиялық зерттеу және жерасты суларын пайдалану жағдайын бағалаумен Шу трансшекаралық бассейнінің аумағына далалық экспедициялық зерттеулер жүргізілді; Шу бассейнінің трансшекаралық сулы горизонттарының геоақпараттық базасы әзірленді және құрылды; параметрлердің сандық карталары жасалып, Шу трансшекаралық бассейнінің гидродинамикалық моделі жасалды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : На исследуемой территории для целей орошения и хозяйственно-питьевого водоснабжения используются подземные воды Георгиевского-Талапты, Аспаринского и Меркенского месторождений. Во время полевых работ было обследовано 11 водозаборов, расположенных в селах, использующих подземные воды. Установлено, что в настоящее время водоотбор подземных вод осуществляется в количестве, не превышающем 10% от утвержденных эксплуатационных запасов. Таким образом можно говорить о большом потенциале использования подземных вод для нужд сельского хозяйства, в т.ч. для орошения земель.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Зерттелетін аумақта Георгиев-Талапты, Аспары және Мерке кен орындарының жерасты сулары суару және шаруашылық-ауыз сумен қамтамасыз ету үшін пайдаланылады. Дала жұмыстары кезінде жерасты суларын пайдаланатын ауылдарда орналасқан 11 су алғыштары тексерілді. Қазіргі уақытта жерасты сулары бекітілген пайдалану қорының 10 пайызынан аспайтын көлемде тартылып жатқаны анықталды. Осылайша, жерасты суларын ауыл шаруашылығы қажеттіліктері үшін пайдаланудың, соның ішінде жерді суаруға арналған үлкен әлеуеті туралы айтуға болады.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследования (геоинформационная система, математическая модель, текстовые материалы) будут предложены государственным организациям (акиматы, гидрогеологические экспедиции).

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері (географиялық ақпараттық жүйе, математикалық модель, мәтіндік материалдар) мемлекеттік ұйымдарға (әкімдіктерге, гидрогеологиялық экспедицияларға) ұсынылады.

Efficiency (in Russian) : Результаты работ будут предоставлены заинтересованными организациям (акиматам, экспедициям и др.) для принятия управленческих решений по рациональному использованию подземных вод. Эффективность исследований, связанных с созданием геоинформационной базы данных и численной модели, заключается в снижении трудозатрат при решении теоретических и практических гидрогеологических задач, требующих привлечения большого объема информации.

Efficiency (in Kazakh) : Жұмыстың нәтижелері жерасты суларын ұтымды пайдалану бойынша басқару шешімдерін қабылдау үшін мүдделі ұйымдарға (әкімдіктерге, экспедицияларға және т.б.) беріледі. Геоақпараттық деректер қорын және сандық модельді құруға байланысты зерттеулердің тиімділігі ақпараттың үлкен көлемін қажет ететін теориялық және практикалық гидрогеологиялық мәселелерді шешуде еңбек шығындарын азайтуға арналған.

Field of application (in Russian) : Результаты научно-прикладных исследований представляются в виде информационных материалов и научно-практических рекомендаций для государственных органов, акимата Жамбылской области и районных акиматов, областных городских и сельских коммунальных предприятия, занимающиеся обеспечением питьевого и сельскохозяйственного водоснабжения, природоохранных организаций, водопользователей и водопотребителей, проектных организаций в области водного хозяйства и гидрогеологии, высших учебных заведений.

Field of application (in Kazakh) : Ғылыми-қолданбалы зерттеулердің нәтижелері ақпараттық материалдар және ғылыми-тәжірибелік ұсынымдар түрінде мемлекеттік органдарға, Жамбыл облысының әкімшілігіне және аудан әкімшілігіне, ауыз сумен және ауылшаруашылық сумен қамтамасыз етумен айналысатын облыстық қалалық және ауылдық коммуналдық кәсіпорындарға, табиғатты қорғау ұйымдарына, су пайдаланушылар мен су тұтынушылар, су шаруашылығы және гидрогеология саласындағы жобалау ұйымдары, жоғары оқу орындарына арналады.