The object of research, development or design (in Russian) : Подземные воды опытного участка, расположенного в административных границах Байтерекского сельского округа Енбекшиказахского района Алматинской области

The object of research, development or design (in Kazakh) : Алматы облысы Еңбекшіқазақ ауданы Байтерек ауылдық округінің әкімшілік шекараларында орналасқан тәжірибелік учаскенің жерасты сулары

Aim of work (in Russian) : Научное обоснование создания оборотных систем, искусственных водоносных горизонтов с использованием методов инфильтрации и аккумуляции с каптажом паводковых, временных, нисходящих и дренажных вод, формирующихся в долинах речек, пересекающих предгорную равнину.

Aim of work (in Kazakh) : Жұмыстың ғылыми негіздемесі — таудың етегіндегі жазықты кесіп өтетін өзендердің алқаптарында қалыптасатын тасқын және дренаждық суларды каптаждау, инфильтрациялау және аккумуляциялау әдістерін пайдалана отырып, айналмалы жүйелер мен жасанды су қабаттарын құру.

Методы исследования (на русском) : 1. Сбор и анализ публикаций, научных исследований, касающихся искусственного восполнения запасов подземных вод и оборотных систем водопользования. 2. Проведение комплекса полевых исследований с бурением и оборудование 5 скважин, обеспечивающих получение необходимых параметров, характеризующих исследуемые гидрогеологические процессы. 3. Химический анализ проб подземных и поверхностных вод для оценки возможного изменения гидрохимических параметров и характеристики качества подземных вод. 4. Проведение режимных наблюдений для оценки влияния различных антропогенных и природных факторов на подземные воды. 5. Проведение топографических исследований методом фотограмметрии, с применением БПЛА, для получения точных данных о рельефе участка работ.

Методы исследования (на казахском) : 1. Жерасты су қорларын жасанды толықтыру және суды қайта пайдалану жүйелері бойынша жарияланымдар мен ғылыми зерттеулерді жинау және талдау. 2. Зерттелетін гидрогеологиялық процестерді сипаттайтын және қажетті параметрлерді алу үшін 5 ұңғыма бұрғылау және жабдықтау арқылы далалық зерттеулер кешенін жүргізу. 3. Гидрохимиялық параметрлердің өзгеру мүмкіндігін және жерасты суларының сапалық сипаттамаларын бағалау үшін жерасты және жерүсті суларының сынамаларына химиялық талдау жүргізу. 4. Жерасты суларына антропогендік және табиғи факторлардың әсерін бағалау үшін режимді бақылаулар жүргізу. 5. Жұмыс учаскесінің рельефі туралы нақты деректер алу үшін, БПЛА қолдана отырып, фотограмметрия әдісімен топографиялық зерттеулер жүргізу.

Obtained results and novelty (in Russian) : 1. Выполнен анализ фактических данных, публикаций и аналитических материалов на основе отечественного опыта искусственного восполнения запасов подземных вод и оборотных систем водопользования; 2. Проведено маршрутное обследование района работ. Выбран опытный участок для проведения научных изысканий. Пробурены 5 мониторинговых скважин. Получены гидрогеологические параметры водоносного горизонта. Скважины оборудованы логгерами Solins с возможностью удаленно замерять уровень и температуру подземных вод. Опробованы 7 проб поверхностных и подземных вод. 3. Выполнены лабораторные исследования 7 проб воды поверхностных и подземных вод. Проанализированы химические показатели отобранных проб воды на пригодность их использования в целях орошения. 4. Создана режимная сеть, состоящая из 5 скважин, для изучения уровня и температуры подземных вод, а так же для контроля уровня и солевого режима подземных вод и оценки влияния различных антропогенных и природных факторов на подземные воды. 5. Выполнена топографическая съёмка с использованием аппарат (БПЛА) DJI Mavic 3M и мобильной базой DJI D-RTK 2.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1. Жергілікті тәжірибеге негізделген жерасты суларының қорларын жасанды толықтыру және суды қайта пайдалану жүйелері бойынша фактілік деректерді, жарияланымдар мен аналитикалық материалдарды талдау жүргізілді; 2. Жұмыс аймағының маршруттық тексерісі жүргізілді. Ғылыми зерттеулер жүргізу үшін жұмыс учаскесі таңдалды. 5 мониторингтік ұңғыма бұрғыланды. Су қабатының гидрогеологиялық параметрлері анықталды. Ұңғымалар Solins логгерлерімен жабдықталды, бұл жерасты суларының деңгейі мен температурасын қашықтықтан өлшеуге мүмкіндік береді. Жерүсті және жерасты суларының 7 сынамасы алынды. 3. Жерүсті және жерасты суларының 7 сынамасы бойынша лабораториялық зерттеулер жүргізілді. Алынған су сынамаларының химиялық көрсеткіштері талданып, оларды суаруға пайдалану жарамдылығына бағаланды. 4. Жерасты суларының деңгейін, температурасын мен тұзды режимін зерттеу мен бақылау және антропогендік пен табиғи факторлардың жерасты суларына әсерін бағалау үшін 5 ұңғымадан тұратын режимдік желі құрылды. 5. DJI Mavic 3M аппараты мен мобильді база DJI D-RTK 2 қолдана отырып, топографиялық түсірілім жүргізілді.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Проведено бурение и оборудование 5 мониторинговых скважин на опытном участке для разработки водосберегающих технологий. Основные гидрогеологические параметры: установившийся уровень грунтовых вод — 7,5 м; динамический уровень — 8,2 м; дебит — 0,238 л/сек, удельный дебит скважины составил 0,34 л/сек на 1 м понижения уровня грунтовых вод.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Учаскеде су үнемдейтін технологияларды дамыту мақсатында 5 мониторингтік ұңғыма бұрғыланып, жабдықталды. Негізгі гидрогеологиялық параметрлер: жер асты суларының деңгейі — 7,5 м; динамикалық деңгей — 8,2 м; дебит — 0,238 л/сек, ұңғыманың меншікті дебиті жер асты сулары деңгейінің 1 м төмендеуіне 0,34 л/сек құрады.

Level of implementation (in Russian) : Будут разработаны водо-энергосберегающие экологически безопасные технологии интегрированного и эффективного использования паводковых, коллекторно-дренажных и грунтовых вод, местного стока на орошаемых землях Енбекшиказахского района Алматинской области и рекомендованы сельскохозяйственными товаропроизводителям для внедрения.

Level of implementation (in Kazakh) : Тасқын, коллекторлы-дренажды және жер асты сулары, жергілікті ағындарды тиімді және экологиялық қауіпсіз пайдалану бойынша су-энергия үнемдейтін технологиялар әзірленеді. Бұл технологиялар Еңбекшіқазақ ауданының суарылатын жерлерінде қолдануға ұсынылады және олар ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне енгізу үшін ұсынылады.

Efficiency (in Russian) : Привлечение дополнительных ресурсов воды для орошения за счет местных источников позволит повысить надежность орошаемого земледелия небольших сельскохозяйственных поселений без затрат на строительство централизованных систем ирригации за счет наиболее эффективного использования местного стока и подземных вод, когда в зависимости от почвенных, гидрологических условий и рельефа местности. Значительное сокращение потерь оросительной воды и снижение объёмов минерализованного дренажного стока будет способствовать улучшению эколого-мелиоративного состояния орошаемых земель и источника сброса коллекторно-дренажных вод.

Efficiency (in Kazakh) : Жергілікті көздерден су ресурстарын қосымша тарту арқылы шағын ауыл шаруашылығы ұйымдарының суармалы егіншіліктің сенімділігін арттыруға мүмкіндік береді, орталықтандырылған суару жүйелерін салуға қаражат жұмсамай, жергілікті ағындар мен жер асты суларының ең тиімді пайдаланылуын қамтамасыз ету мүмкіндігін береді. Бұл әдіс топырақ, гидрологиялық жағдайлар мен жер бедеріне байланысты суармалы егіншілікті дамытуға мүмкіндік береді, осылайша ауылды аймақтардың тұрақты және тиімді аграрлық өндірісін қамтамасыз етеді. Суармалы су шығындарынның едәуір азайтуы және минералдандырылған дренаждық ағын көлемінің төмендеуі суарылатын жерлердің экологиялық-мелиоративтік жағдайының жақсаруына ықпал етеді.

Field of application (in Russian) : Целевые потребители полученных результатов: подведомственные организации Министерства водных ресурсов и ирригации РК, Министерства сельского хозяйства РК, областные, районные и сельские акиматы, фермерские и крестьянские хозяйства.

Field of application (in Kazakh) : Алынған нәтижелердің мақсатты тұтынушылары: Қазақстан Республикасының Су ресурстары және ирригация министрлігінің қарасты ұйымдары, Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрлігі, облыстық, аудандық және ауылдық әкімдіктер, фермерлік және шаруа қожалықтары.