The object of research, development or design (in Russian) : Фактор крестьянской колонизации северных и северо-восточных регионов исторической территории Казахстана, топонимы, антропонимы и этнонимы, то есть традиционное ономастическое пространство казахской степи исследуемого периода.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қазақстанның тарихи территориясының солтүстік, солтүстік-шығыс аймақтарындағы крестьяндық отарлау факторы, топонимдер, антропонимдер мен ру, тайпа атаулары, яғни сол кезеңдегі қазақ даласының дәстүрлі ономастикалық кеңістігі.

Aim of work (in Russian) : Исследование факторов крестьянской колонизации Российской империей, ее последствий, а также выявление этнокультурной семантики топонимов и антропонимов, этнонимов региона, с древнейших времен населяемом казахскими родами и племенами, расшифровка закодированную в его семантике информацию, в целом определение характера историко-топонимического ландшафта, представить «топонимический, антропонимический, этнонимический портрет» казахской степи изучаемого периода.

Aim of work (in Kazakh) : Ресей империясының крестьяндық отарлау факторы мен салдарын айқындау, сондай ақ қазақ ру, тайпаларының ежелден қоныстанған аймақтардағы жер-су атаулары мен антропоним, этнонимдердің этномәдени семантикасын зерттеу, семантикасындағы кодқа салынған ақпараттарды көрсету, жалпы сол кезеңнің тарихи-топонимдік ландшафтын, қазақ даласының «топонимдік, антропонимдік, этнонимдік портретін» айқындау болып табылады.

Методы исследования (на русском) : В соответствии с аспектами исследования использованы методы и приемы обработки исторических, языковых, фактологических и картографических данных, а также лингвистические методы (традиционные семантический, структурно-грамматический, словообразовательный, этимологический виды анализов). А также при реконструкции национального макроконцепта «Жер» использовались методы ассоциативного,семантического и фреймового анализа. Применен диахронный метод, охватывающий изучение исторического процесса в историческом, социально-экономическом, политическом и культурном контексте. Методы анализа и синтеза использовались для описания различных факторов, повлиявших на трансформации в структуре кочевого казахского общества и системе землепользования, фактора крестьянской колонизации.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу аспектілеріне байланысты тарихи, тілдік фактологиялық, картографиялық деректерді өңдеу, лингвистикалық (дәстүрлі тәсілдер, құрылымдық-грамматикалық, сөзжасамдық, форманттық талдау) әдіс-тәсілдер қолданылды. Сондай ақ «Жер» макроконцептісінің лингвокогнитивтік талдауында ассоциативтік өріс семантикасы, фреймдік талдау әдістері қолданылды. Тарихи, әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени контексте тарихи процесті зерттеуді қамтитын диахрондық әдіс қолданылды. Талдау және синтез әдістері көшпелі қазақ социумының құрылымындағы, крестьяндық отарлау барысындағы жерді пайдалану жүйесіндегі трансформацияларға әсер еткен әртүрлі факторларды сипаттау әдістері қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : Новизна исследования заключается в том, что северные и северо-восточные регионы Казахстана впервые стали объектом комплексного исследования в историческом, картографическом лнгвокультурологическом аспектах. рассмотрена проблема крестьянской колонизации и его последствия в руссификации топонимического ландшафта, раскрыта этносемантическая природа топонимов, антропонимов и этнонимов конца ХІХ в и начала ХХ в Также была проанализирована этнокультурная семантика топонимов, антропонимов и этнонимов, в результате которого расшифрованы, закодированная в их семантике система народных знаний и этнокультурная информация. В структуре концепта «Земля» для казахского народа были актуализированы такие священные понятия, как Атамекен (Земля (родина) отцов), Атаконыс (родовая стоянка предков), «кіндік қаны тамған жер» (земля, залитая кровью при обрезании пуповины), то есть сам факт рождения идентифицирует с родной землей. В структуре национального концепта «Жер» земля репрезентирована как высшая духовная ценно

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қазақстанның солтүстік, солтүстік-шығыс аймақтары алғаш рет тарихи, картографиялық және тілдік, этномәдени аспектіде кешенді түрде зерттеліп отыр. Крестьяндық отарлау салдарынан төл топонимдік ландашафтының орыстану үрдісі, ХІХ ғ. соңы ХХ ғ. басындағы жер-су атауларының, кісі есімдері мен ру, тайпа атауларының этносемантикалық табиғаты айқындалды. Зерттеуде Қазақ даласын крестьяндық отарлау барысы, жүзеге асырылу механизмдері мен нәтижелері қарастырылды. Қазақ жерінің, қазақ ру, тайпаларының ғасырлар бойы иелік еткен төл атажұртынан айрылуы, дәстүрлі топонимдік ландшафттың, ру-қауымдық табиғи территорияның шекараларының жойылуы, дәстүрлі өзін өзі басқару тетіктерінің күйзеліске ұшырауы, тіршілік кеңістігінің тарылуын, орыс тілді квазитопонимдердің орнығуы, жергілікті топонимдердің орыстану үдерісі көрсетілді. Жер-су атауларындағы, кісі есімдері мен ру, тайпа атауларының этномәдени семантикасы талданды, нәтижесінде кодқа салынған халықтық білімдер, ақпараттар ашылып, сипатталды. «Жер» ұлттық концептісінің құ

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : -

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : -

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : қарастырылмаған

Efficiency (in Russian) : В связи с необходимостью исследования историко-топонимического массива других исторических регионов Казахстана целесообразна разработка Каталога исторических топонимов. Также в исследовании были рассмотрены элементы таких фундаментальных понятий, как государственность, Отан, Атамекен, Туған жер, результаты данной работы могут быть использованы в процессе обучения, воспитания чувства патриотизма подрастающего поколения.

Efficiency (in Kazakh) : Қазақстанның өзге де тарихи аймақтарын тарихи, топонимдік жаппай зерттеу қажеттілігіне байланысты тарихи топонимдер Каталогын әзірлеу қажет. Сондай ақ зерттеуде мемлекеттілік, Отан, Атамекен, Туған жер тәрізді іргелі ұғымдардың элементтері қарастырылды, жас ұрпақтың патриоттық сезімін арттыру үшін осы жұмыстың нәтижелерін оқу процесінде пайдалануға болады.

Field of application (in Russian) : Научные результаты, полученные в ходе исследования, подчеркивают его ценность, так как фактор крестьянской колонизации и комплекс «руссифицированных» квазитопонимов впервые в отечественной историографии исследуются комплексно в сотрудничестве с лингвистами. Также встеронне рассматриваются этнокультурная семантика традиционных топонимов Казахской степи и воссоздан «портрет» топонимического ландшафта XIX века. Целевыми потребителями результатов исследования являются широкая общественность, особенно ученые-филологи, историки, географы, политологи, а также преподаватели, специалисты, докторанты, магистранты и студенты.

Field of application (in Kazakh) : Зерттеу барысында алынған ғылыми нәтижелер отандық тарихнамадағы крестьяндық отарлау факторы мен «орыстанған» квазитопонимдер кешенді сипатта лингвистермен бірлесіп зерттеп отырғандығы жұмыстың құндылығын арттырып отыр. Сондай ақ 19 ғ. Қазақ даласындағы дәстүрлі топонимдердің этномәдени семантикасы, топонимдік ландшафтың бейнесі жан-жақты сипатталады. Жұмыс отарлау тарихымен, тарихи ономастикамен, топонимикамен қызығушы қауымға, осы сала зерттеушілеріне арналады. Сондай ақ оқу процесінде Мемлекет, Атамекен, Туған жер ұғымдарын тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Зерттеу нәтижелерінің нақты нысаналы тұтынушылары – барлық жұртшылық, әсіресе филолог, тархишы, географ, саясаттанушы т.б. ғалымдар, оқытушылар, мамандар, докторанттар магистранттар мен студенттер