The object of research, development or design (in Russian) : марганцевые руды месторождений Центрального Казахстана

The object of research, development or design (in Kazakh) : Орталық Қазақстан кен орындарының марганец кендері

Aim of work (in Russian) : Разработать способ получения конкурентоспособных продуктов на основе оксидных марганцевых фаз, путем термомеханической обработки марганцевых руд из месторождений Центрального Казахстана

Aim of work (in Kazakh) : Орталық Қазақстан кен орындарынан марганец кендерін термомеханикалық өңдеу жолымен оксидті марганец фазалары негізінде бәсекеге қабілетті өнімдерді алу тәсілін әзірлеу

Методы исследования (на русском) : рентгенофлуоресцентная спектроскопия, рентгеновская дифрактометрия, сканирующая электронная микроскопия

Методы исследования (на казахском) : рентгендік флуоресценттік спектроскопия, рентгендік дифрактометрия, сканерлейтін электрондық микроскопия

Obtained results and novelty (in Russian) : 1) Выполнен литературный обзор методов получения и применения оксидных марганцевых фаз. 2) выполнено исследование состава и структуры марганцевого рудного сырья месторождений Западный Каражал, Восточный Камыс, Богач и Жаксы. 3) проведено исследование влияния режима термообработки на выход оксидных марганцевых фаз. Новизна полученных данных заключается в исследовании фазовых переходов и изменения кристаллических структур марганцевых руд при термообработке в диапазоне температур 600-1000 °C. Анализ рентгеновской дифракции позволил установить состав фаз и их количественные изменения при спекании. Выявлено, что в руде Богач происходит значительное увеличение содержания фазы биксбиита при повышении температуры и постепенное доминирование гаусманита при 1000 °C, а в руде Жаксылык наблюдается переход от преобладания кварца к доминированию биксбиита при нагревании до 1000 °C. Применение метода Ритвельда с внутренним стандартом позволило точно определить количественное соотношение фаз и показало накопление устойчивых оксидных форм марганца при повышенных температурах. Установленная зависимость фазового состава марганцевых руд от температуры термообработки имеет практическое значение для оптимизации условий производства марганцевых оксидов в промышленности, особенно в электрохимических и каталитических процессах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1) Оксидті марганец фазаларын алу және қолдану әдістеріне әдеби шолу орындалды. 2) Батыс Қаражал, Шығыс Қамыс, Богач және Жақсы кен орындарының марганец кен шикізатының құрамы мен құрылымын зерттеу орындалды. 3) термоөңдеу режимінің оксидті марганец фазаларының шығуына әсерін зерттеу жүргізілген. Алынған деректердің жаңалығы фазалық өтулерді және 600-1000 ° С температура диапазонында термоөңдеу кезінде марганец кендерінің кристалды құрылымдарының өзгерістерін зерттеуден тұрады. Рентген дифракциясын талдау фазалардың құрамын және пісіру кезіндегі олардың сандық өзгерістерін анықтауға мүмкіндік берді. Богач кенінде температураның көтерілуі кезінде биксбиит фазасының құрамының едәуір ұлғаюы және 1000 ° C кезінде гаусманиттің біртіндеп үстемдігі байқалады, ал Жақсылық кенінде 1000 ° C дейін қыздыру кезінде кварцтың үстемдігінен биксбииттің үстемдігіне көшу байқалады. Ішкі стандартпен Ритвельд әдісін қолдану фазалардың сандық арақатынасын дәл анықтауға мүмкіндік берді және жоғары температура кезінде марганецтің орнықты оксидті нысандарының жинақталуын көрсетті. Марганец кендерінің фазалық құрамының термоөңдеу температурасына белгіленген тәуелділігінің өнеркәсіпте, әсіресе электрохимиялық және каталитикалық процестерде марганец оксидтерін өндіру шарттарын оңтайландыру үшін практикалық маңызы бар.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : получены сведения об элементном составе, а также качественном и количественном фазовом составе марганцевого рудного сырья месторождений Западный Каражал, Восточный Камыс, Богач и Жаксы.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Батыс Қаражал, Шығыс Қамыс, Богач және Жақсы кен орындарының марганец кен шикізатының элементтік құрамы, сондай-ақ сапалық және сандық фазалық құрамы туралы мәліметтер алынды.

Level of implementation (in Russian) : не внедрено

Level of implementation (in Kazakh) : енгізілмеген

Efficiency (in Russian) : Эффективность проекта заключается в комплексном подходе к исследованию фазовых переходов марганцевой руды при термической обработке (600-1000°C), сочетающем как фундаментальную научную ценность через детальный анализ фазового состава с использованием современных методов (метод Ритвельда с внутренним стандартом, XRD, XRF), так и практическую промышленную применимость. Исследование предоставляет ценные данные для оптимизации промышленных процессов в электрохимии и катализе при использовании местного сырья из месторождений (Западный Каражал, Восточный Камыс, Богач и Жаксы), достигая таким образом как научного прогресса, так и практической ресурсной эффективности.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі қазіргі заманғы әдістерді (ішкі стандартты Ритвельд әдісі, XRD, XRF) пайдалана отырып, фазалық құрамды егжей-тегжейлі талдау арқылы іргелі ғылыми құндылықты үйлестіретін термиялық өңдеу (600-1000 ° C) кезінде марганец рудасының фазалық өтулерін зерттеудің кешенді тәсілінен тұрады. Зерттеу кен орындарынан (Батыс Қаражал, Шығыс Қамыс, Богач және Жақсы) жергілікті шикізатты пайдалану кезінде электр химиясы мен катализде өнеркәсіптік процестерді оңтайландыру үшін құнды деректерді ұсынады, осылайша ғылыми прогреске де, практикалық ресурстық тиімділікке де қол жеткізеді.

Field of application (in Russian) : Область применения результатов проекта лежит в сфере материаловедения, в том числе нанопорошков, также в области переработки минерального сырья. Целевыми потребителями являются отечественные предприятия и бизнес-структуры, заинтересованные в получении новых продуктов на основе марганцевых руд казахстанского происхождения.

Field of application (in Kazakh) : Жоба нәтижелерін қолдану саласы материалтану, оның ішінде наноұнтақтар саласында, сондай-ақ минералдық шикізатты қайта өңдеу саласында жатыр. Жобаның қолданбалы сипаты бар, оны iске асыру нәтижесiнде iшкi және сыртқы рынокта сұранысқа ие жаңа отандық ғылымды қажетсiнетiн өнiмдер алу тәсiлдерi алынатын болады.