The object of research, development or design (in Russian) : Сельскохозяйственные и природные комплексы низовий р. Шу

The object of research, development or design (in Kazakh) : Шу өзенінің төменгі ағысының ауылшаруашылығы және табиғи кешендері

Aim of work (in Russian) : Оценка потребностей, разработка рекомендаций и мероприятий по улучшению водообеспечения низовьев реки Шу на основе проведения исследований современного состояния сельскохозяйственных и природных комплексов речного бассейна.

Aim of work (in Kazakh) : Өзен бассейнінің ауылшаруашылық және табиғи кешендерінің қазіргі жағдайын зерттеу негізінде Шу өзенінің төменгі ағысындағы сумен қамтамасыз етуді жақсарту бойынша қажеттіліктерді бағалау, ұсыныстар мен шаралар әзірлеу.

Методы исследования (на русском) : Сбор, сопоставление и анализ количественных и качественных показателей по основным направлениям проекта. Анализ использования водных ресурсов низовьев реки Шу, выполнен на основании информации по водным ресурсам по данным отчетов Бассейновых инспекций по регулированию использования и охране водных ресурсов, РГП «Казводхоз» и других водохозяйственных организаций. Использованы следующие типы исследований: описательное исследование, предполагающее наблюдение и описание поведения, характеристик, условий и динамики изменения водообеспечения сельскохозяйственных и природных комплексов; экспериментальное исследование, проводимое с использованием научного подхода с двумя наборами переменных (постоянные и измеренные); корреляционное исследование, изучающее связи между основными параметрами водообеспечения низовьев р. Шу.

Методы исследования (на казахском) : Жобаның негізгі бағыттары бойынша сандық және сапалық көрсеткіштерін жинау, салыстыру және талдау. Шу өзенінің төменгі ағысындағы су ресурстарын пайдалануды талдау жұмыстары, Су ресурстарын пайдалануды реттеу және қорғау жөніндегі бассейндік инспекциялардың, «Қазсушар» РМК және басқа да су шаруашылығы ұйымдары есептерінің деректері бойынша алынған су ресурстары жөніндегі ақпаратты талдау негізінде орындалды. Зерттеулердің мынадай түрлері пайдаланылды: ауылшаруашылық және табиғи кешендерді сумен қамтамасыз етудегі өзгерістердің мінез-құлқын, сипаттамаларын, жағдайлары мен динамикасын бақылау мен сипаттауды қамтитын сипаттамалық зерттеулер; екі айнымалылар жиынтығымен (тұрақты және өлшенген) ғылыми тәсілді пайдалана отырып жүргізілетін эксперименттік зерттеу; Шу өзенінің төменгі ағыстарын сумен қамтамасыз етудің негізгі параметрлері арасындағы байланысты зерттейтін корреляциялық зерттеу.

Obtained results and novelty (in Russian) : Результаты работы. 1 Оценены: антропогенное воздействие на водные ресурсы речного бассейна; результаты влияния хозяйственной деятельности на речной сток и экосистему. Собранные и проанализированные материалы стали научно-теоретической основой отчета. 2 Собраны достоверные и полные данные современного состояния и путей сохранения сельскохозяйственных и природных комплексов низовий реки, для практических дополнения имеющихся теоретических материалов для реализации последующих задач проекта. 3 Выбран методический подход к управлению развитием сельскохозяйственных и природных комплексов низовьев реки, на основе понимания процессов функционирования и развития сельскохозяйственных и природных комплексов. Представлен промежуточный отчет НИР за 2024 г. Научная новизна проекта заключается в: разработке научно-методического обоснования оптимизации водообеспечения водными ресурсами низовьев реки Шу, что будет способствовать укреплению и расширению сельскохозяйственного производства; сохранению и восстановлению сельскохозяйственных и природных комплексов; рационализации водораспределения для обоснованного и экономного использования водных ресурсов в бессточных речных бассейнах.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 1 Бағаланған: өзен бассейнінің су ресурстарына антропогендік әсер ету; шаруашылық қызметтің өзен ағыны мен экожүйесіне әсер ету нәтижелері. Жиналған және талданған материалдар есептің ғылыми-теориялық негізіне айналды. 2 Жобаның кейінгі міндеттерін іске асыру үшін қолда бар теориялық материалдарды практикалық толықтыру үшін өзеннің төменгі ағысының ауылшаруашылық және табиғи кешендерін сақтаудың қазіргі жағдайы мен жолдары туралы сенімді және толық деректер жиналды. 3 Ауыл шаруашылығы және табиғи кешендердің жұмыс істеуі мен даму процестерін түсіну негізінде өзен сағаларының ауыл шаруашылығы және табиғи кешендерінің дамуын басқарудың әдістемелік тәсілі таңдалды. 2024 жылға арналған аралық зерттеу есебі ұсынылды. Жобаның ғылыми жаңалығы: Шу өзенінің төменгі сағаларын су ресурстарымен қамтамасыз етуді оңтайландырудың ғылыми-әдістемелік негіздемесін әзірлеу, бұл ауыл шаруашылығы өндірісін нығайтуға және кеңейтуге ықпал ететін болады; ауыл шаруашылығы және табиғи кешендерді сақтау мен қалпына келтіру; ағынсыз өзен бассейндеріндегі су ресурстарын негізді және үнемді пайдалану үшін су бөлуді ұтымды ету.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Оценена динамика изменения речного стока и использования водных ресурсов бассейна реки Шу за период 2019-2023 гг. Определены параметры и уровень изменения современного состояния сельскохозяйственных и природных комплексов и водообеспечения низовий р. Шу.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : 2019-2023 жылдар кезеңінде Шу өзені бассейніндегі өзен ағынының өзгеру динамикасы мен су ресурстарын пайдалану бағаланды. Шу өзенінің төменгі бөлігін сумен қамтамасыз ету және ауыл шаруашылығы және табиғи кешендердің қазіргі жай-күйінің өзгеру параметрлері мен деңгейі айқындалды.

Level of implementation (in Russian) : Внедрение результатов исследований в 2024 г. не предусмотрено.

Level of implementation (in Kazakh) : 2024 жылы зерттеу нәтижелерін іске асыру қарастырылмаған.

Efficiency (in Russian) : Эффективность проекта обеспечивается укреплением и расширением сельскохозяйственного производства, рационализацией водораспределения для обоснованного и экономного использования водных ресурсов.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның тиімділігі ауыл шаруашылығы өндірісін нығайту және кеңейту, су ресурстарын орынды және үнемді пайдалану үшін суды бөлуді ұтымды ету арқылы қамтамасыз етіледі.

Field of application (in Russian) : Сельскохозяйственное производство.

Field of application (in Kazakh) : Ауыл шаруашылығы өндірісі.