The object of research, development or design (in Russian) : Проект направлен на обработку археологического наследия Восточного Приаралья (на основе археолого-этнографического анализа фондов Хорезмской экспедиции) для выявления истоков становление городской культуры Приаралья в зоне контактов земледельцев и скотоводов. Археологические источники являются основной источниковедческой базой в решении проблем, связанных с вопросами историко-культурного характера, а также с проблемой взаимодействия различных типов цивилизаций.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жоба Шығыс Арал өңірінің археологиялық мұрасын (Хорезм экспедициясы қорларының археологиялық-этнографиялық талдауы негізінде) егіншілер мен малшылардың байланыс аймағында Арал өңірінің қалалық мәдениетінің қалыптасуының бастауларын анықтау үшін өңдеуге бағытталған. Археологиялық дереккөздер тарихи-мәдени сипаттағы мәселелермен, сондай-ақ өркениеттердің әртүрлі түрлерінің өзара әрекеттесуіне байланысты мәселелерді шешудегі негізгі деректану базасы болып табылады.

Aim of work (in Russian) : Цель исследования – введение в научный оборот широкого круга археологического материала из фондов Хорезмской археолого-этнографической экспедиции (ХАЭЭ) АН СССР Института этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая РАН, их квалификацию, атрибуцию и перевод в цифровой формат архивных фото-видеоматериалов.

Aim of work (in Kazakh) : Зерттеудің мақсаты – КСРО ҒА-ның Н.Н. Миклухо-Маклай атындағы Этнология және антропология институтының қорындағы Хорезм археологиялық-этнографиялық экспедициясының (ХАЭЭ) археологиялық материалдарының кең ауқымын ғылыми айналымға енгізу. Олардың классификациясы, мұрағаттық фото және бейнематериалдардын атрибуциялау және цифрландыру.

Методы исследования (на русском) : Методы исследования будут опираться на историзм и хронологическую последовательность в рассмотрении историко-культурного наследия. Историко-культурное наследие можно понять в их историческом развитии и хронологическом порядке. Каждая эпоха воздействует на миропонимание людей и формирует их новое историческое сознание в связи с изменяющимися экономическими, политическими и социокультурными изменениями. При изучении историко-культурного наследия следует отрешиться от субъективного мнения, взгляда, суждения по поводу того или иного памятника, стиля, отрешиться от влияния общественного мнения. Любой памятник следует изучать, независимо от того, как он нами воспринимается, как он нами оценивается. Объективность предполагает принцип научного познания, а не субъективного толкования. Поэтому будут собраны все имеющие архивные материалы Хорезмской экспедиции за период от 1951-1991 годов. Будет опубликована книга с наиболее яркими материалами, связанных с самыми известными и значимыми работами экспедиции.

Методы исследования (на казахском) : Зерттеу әдістері тарихи-мәдени мұраны қарастыруда тарихи және хронологиялық дәйектілікке сүйенеді. Тарихи-мәдени мұраны олардың тарихи дамуы мен хронологиялық тәртібінен түсінуге болады. Әрбір дәуір адамдардың дүниетанымына әсер етеді және экономикалық, саяси және әлеуметтік-мәдени өзгерістерге байланысты олардың жаңа тарихи санасын қалыптастырады. Тарихи-мәдени мұраны зерттеу кезінде субъективті пікірден, көзқарастан, белгілі бір ескерткішке, стильге қатысты пікірден жіне қоғамдық пікірдің әсерінен бас тарту керек. Кез-келген ескерткішті біз қалай қабылдағанымызға, оны қалай бағалайтынымызға қарамастан зерттеу керек. Объективтілік субъективтілікті түсіндіру емес, ғылыми таным принципін болжайды. Сондықтан Хорезм экспедициясының 1951-1991 жылдар аралығындағы зерттеулерінің архивтік материалдары жиналады. Экспедицияның ең танымал және маңызды жұмыстарымен байланысты ең жарқын материалдары кітап болып баспадан шығарылады.

Obtained results and novelty (in Russian) : В результате научно-исследовательской работы 2024 года в фондах Кызылординского областного историко-краеведческого музея обработаны материалы Хорезмской экспедиции: получены копии каменных орудии, керамики, костяных и железных предметов быта. А в фондах государственного музея искусства народов Востока и Института Этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо Маклая были получены копии археологических материалов "Джетыасарской культуры", раскопанных в 1973-1991 гг. Были отсканированы отчеты Хорезмской экспедиции с 1971 по 1991 гг., взяты дубликаты 1445 файлов пленок: фото и видеоматериалов, аэрофотосъемков, чертежей Джетыасарской культуры и 100 сосудов. Были задокументированы архивные материалы - 100 дневников (4687 стр.), аэрофотоснимки - 153 шт., топографические планы памятников Низовья Сырдарьи - 196 шт.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : 2024 жылғы ғылыми-зерттеу жұмысының нәтижесінде Қызылорда облыстық тарихи-өлкетану музейінің қорларында Хорезм экспедициясының материалдары өңделді: тас құралдарының, керамиканың, сүйек және темір тұрмыстық заттардың көшірмелері алынды. Ал шығыс халықтарының Мемлекеттік өнер музейі мен мен Н.Н. Миклухо-Маклай атындағы Этнология және антропология институтының қорларынан 1973-1991 жылдары қазба жұмыстары жүргізілген "Жетіасар мәдениетінің" археологиялық материалдарының көшірмелері алынды. Хорезм экспедициясының 1971 жылдан 1991 жылға дейінгі ғылыми есептері сканерленді, жалпы саны 1445 болатын пленкалардың көшірмелері жасалды: фотосуреттер мен бейнематериалдар, аэрофотосуреттер, Жетіасар мәдениетінің сызбалары және 100 жуық ыдыстар. Архив материалдары - 100 күнделік (4687 бет), аэрофотосуреттер - 153 дана, Сырдарияның төменгі ағысындағы ескерткіштердің топографиялық жоспарлары - 196 дана қайта құжатталды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Социально-экономический эффект проекта состоит в использовании полученных материалов для воссоздания исторического прошлого региона, в научных и культурно-просветительских целях. Электронная база материалов Хорезмской археолого-этнографической экспедиции послужит в дальнейшем для подготовки курсовых лекции, дипломных, магистерских работ, а также издания книги «История исследования Хорезмской экспедиции на землях Сыра». Часть II. Книга предназначена для широкого круга читателей, историков, археологов, искусствоведов, музейных работников, преподавателей и студентов и всех, кто интересуется истории науки и историко-культурным наследием древних народов Евразии.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Жобаның әлеуметтік-экономикалық әсері алынған материалдарды аймақтың тарихи өткенін қайта құру үшін, ғылыми және мәдени-ағартушылық мақсаттарда пайдаланудан тұрады. Хорезм археологиялық-этнографиялық экспедициясы материалдарының электрондық базасы бұдан әрі курстық дәрістер, дипломдық, магистрлік жұмыстарды, сондай-ақ «Хорезм экспедциясының Сыр өңіріндегі зерттеулері» ІІ томы кітабын дайындау үшін қызмет етеді. Кітап көптеген оқырмандарға, тарихшыларға, археологтарға, өнертанушыларға, мұражай қызметкерлеріне, оқытушылар мен студенттерге және Еуразияның ежелгі халықтарының Ғылым тарихы мен тарихи-мәдени мұрасына қызығушылық танытқандарға арналған.

Level of implementation (in Russian) : По проекту были отобраны археологических коллекций, хранящихся в фондах Кызылординского областного историко краеведческого музея города Кызылорды Республики Казахстан, Музея Востока РФ. и ИАЭ им. Н.Н. Миклухо-Маклая РАН идет их каталогизация и копирование, а также обосноваться значимость сохранения и изучения этнокультурного наследия на современном этапе общественного развития.

Level of implementation (in Kazakh) : Жоба бойынша Қазақстан Республикасы Қызылорда қаласындағы Қызылорда облыстық тарихи өлкетану музейі, Ресей Федерациясы Мемлекеттік Шығыс халықтарының музейі және Ресей Ғылым Академиясы Н.Н. Миклухо-Маклая атындағы Этнология және антропология институты қорларында сақталған археологиялық коллекциялар іріктеліп, көшіру, каталогтау жұмыстары жүргізілуде, сондай-ақ қоғамдық дамудағы этномәдени мұраны сақтау мен зерттеудегі маңыздылығын ашып көрсету үшін негіздеме, түсіндіру жұмыстары жүргізілуде.

Efficiency (in Russian) : Скопировано и оцифрованы более 400 документов, археологических находок, фотографии, аэроснимков, дневников и т.п. для создание книги-каталога «История исследований Хорезмской экспедиции на землях Сыра. Часть 2».

Efficiency (in Kazakh) : Жалпы саны 400-ден астам археологиялық олжалар, фотосуреттер, аэрофотолар, далалық күнделіктер және т.б. құжаттар көшіріліп цифрландырылды. Бұл жұмыстар «Хорезм экспедициясының Сыр өңіріндегі зерттеу тарихы. 2 том» кітап-жинағын дайындау үшін пайдаланылуда.

Field of application (in Russian) : Заключается в создании электронного архива материалов Хорезмской археолого-этнографической экспедиции ИАЭ им. Н.Н. Миклухо-Маклая РАН на базе НЦ археологии и этнографии КУ им. Коркыт Ата. Результаты проекта в виде электронной базы данных объектов истории и культуры дадут возможность решить одновременно несколько научно-прикладных задач в области историко-культурного наследия

Field of application (in Kazakh) : Жоба қорытындысы бойынша РҒА Миклухо-Маклай атындағы этнология және антропология институты Хорезм археологиялық этнографиялық экспедициясының архив материалдарынан Қорқыт Ата атындағы Қызылорда университеті жанындағы Археология және этнография ғылыми орталығында деректер базасын жасақтау. Тарих және мәдениет объектілерінің электрондық дерекқоры түріндегі жобаның нәтижелері бір мезгілде тарихи-мәдени мұра саласындағы бірнеше ғылыми-қолданбалы міндеттерді шешуге мүмкіндік береді.