The object of research, development or design (in Russian) : Виды рода Allium L. казахстанской (западной) части хребта Киргизский Алатау.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Қырғыз Алатауы жотасының қазақстандық (батыс) бөлігі Allium L. туысы түрлері

Aim of work (in Russian) : Выявление видового разнообразия, изучение молекулярно-генетических характеристик представителей рода Allium L. казахстанской (западной) части хребта Киргизский Алатау и определение ресурсного потенциала исследуемых видов, образующих промысловые заросли

Aim of work (in Kazakh) : Түрлердің алуанттүрлілігін анықтау, Қырғыз Алатау жотасының қазақстандық (батыс) бөлігі Allium L. туыстарының өкілдерінің молекулярлық-генетикалық сипаттамаларын зерделеу және кәсіптік қопаларды құрайтын зерттелетін түрлердің ресурстық әлеуетін айқындау

Методы исследования (на русском) : Общепринятые традиционные методики ботанических (флористических, ресурсоведческих, геоботанических), картографических и молекулярно-генетических исследований. Названия видов растений приводились в соответствии с Plants of the World online (https://powo.science.kew.org), а также использовались данные «Плантариум» (https://www.plantarium.ru).

Методы исследования (на казахском) : Ботаникалық (флористикалық, ресурстық, геоботаникалық), картографиялық және молекулалық-генетикалық зерттеулердің жалпы қабылданған дәстүрлі әдістері. Өсімдік түрлерінің атаулары Plants of the world online (https://powo.science.kew.org) сәйкес берілген, сондай-ақ "Плантариум" (https://www.plantarium.ru) деректері пайдаланылды

Obtained results and novelty (in Russian) : Проведен скрининг гербарного материала, впервые составлен предварительный список видов рода Allium L. казахстанской части хребта Киргизский Алатау, представленный 27 видами, из которых 6 являются лекарственными (A. altissimum, A. karataviense, A. sativum (syn. A. longicuspis), A. obliquum, A. schoenoprasum, A. suworowii), 1 эндемик (A. oreoprasoides), 3 субэндемика (A. leptomorphum, A. parvulum, A. trachyscordum) и 1 редкий вид (A. suworowii). Осуществлены полевые исследования и собран первичный материал по видам рода Allium L. В 5 ущельях западной части хребта Киргизский Алатау выявлены местонахождения 7 видов рода Allium L., из которых A. karataviense указан в региональной Красной книге Жамбылской области (2007. Впервые предпринята оценка ресурсного потенциала видов рода Allium L., образующих промысловые заросли в западной части хребта Киргизский Алатау. Определены эксплуатационные запасы свежего сырья у 2 видов: A. atrosanguineum (6,5 т) и A. sativum (1,97 т). Впервые созданы карты местонахождений и мест потенциальной заготовки сырья. Проведены молекулярно-генетические исследования некоторых выявленных хозяйственно ценных луков (A. atrosanguineum, A. barsczewskii, A. turkestanicum), начато создание их паспортов.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Гербарий материалына скрининг жүргізілді, алғаш рет Қырғыз Алатауы жотасының қазақстандық бөлігінде 27 түрмен ұсынылған Allium L. туысы түрлерінің алдын ала тізімі жасалды,оның 6-ы дәрілік (A.altissimum,A.karataviense,A.sativum (syn.A.longicuspis),A.obliquum,A. schoenoprasum,A.suworowii),1 эндемик(A.oreoprasoides),3 субэндемик(A.leptomorphum,A.parvulum,A.trachyscordum) және 1 Сирек кездесетін түр (A.suworowii).Далалық зерттеулер жүргізілді, нәтижесінде Allium L. туысы түрлері бойынша бастапқы материал жиналды.Қырғыз Алатауы жотасының батыс бөлігінің 5 шатқалында Allium L.7 туысы түрлерінің орналасқан жері анықталды, олардың ішінде A.karataviense Жамбыл облысының өңірлік Қызыл кітабында көрсетілген (2007).Алғаш рет Қырғыз Алатауы жотасының батыс бөлігінде кәсіптік қопаларды құрайтын Allium L. туысы түрлерінің ресурстық әлеуетін бағалау қолға алынды.Шикізаттың пайдалану қорлары 2 түр бойынша анықталды:A.atrosanguineum (6,5 т) және A.sativum (1,97 т).Алғаш рет шикізатты дайындау ықтимал орындары мен аймақтарының карталары жасалды.Кейбір анықталған шаруашылық құнды пияздарға молекулалық-генетикалық зерттеулер жүргізіліп,(A.atrosanguineum, A.barsczewskii, A.turkestanicum), олардың төлқұжаттарын жасау басталды

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Составлен предварительный список видов рода Allium L. казахстанской части хребта Киргизский Алатау, представленный 27 видами. Определены запасы сырья 2 видов и созданы карты местонахождений 7 выявленных видов рода Allium L. Киргизского Алатау. Начато создание паспортов хозяйственно ценных представителей рода (A. atrosanguineum, A. barsczewskii) с указанием их молекулярно- генетическими характеристик. Новые научные данные по видовому и молекулярно-генетическому разнообразию рода Allium L. Киргизского Алатау послужат основой для создания базы данных полезных растений Казахстана.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Қырғыз Алатауы жотасының қазақстандық бөлігінде 27 түрмен ұсынылған Allium L. туысы түрлерінің алдын ала тізімі жасалды: Қырғыз Алатауында 2 түрдің шикізат қоры анықталып, Allium L. анықталған 7 туысы түрлерінің орналасу картасы жасалды. Туысының шаруашылық құнды өкілдерінің (A. atrosanguineum, A. barsczewskii) төлқұжаттарын жасау олардың молекулалық-генетикалық көрсеткіш сипаттамаларын көрсете отырып басталды .Қырғыз Алатауында Allium L. туысының түрлік және молекулалық-генетикалық алуантүрлігі бойынша жаңа ғылыми деректер Қазақстанның пайдалы өсімдіктерінің дерекқорын құруға негіз болады.

Level of implementation (in Russian) : Не предусмотрена

Level of implementation (in Kazakh) : Қарастырылмаған

Efficiency (in Russian) : Социальный эффект от реализации проекта заключается в: предоставлении новых рабочих мест, в том числе молодым специалистам; повышении профессионального уровня исполнителей проекта; тесном взаимодействии с лесными хозяйствами «Управления природных ресурсов и регулирования природопользования Жамбылской области», повышающем эффективность исследований и укрепляющем взаимовыгодное сотрудничество. Экономический эффект заключается в: получении местными (областными) органами управления стандартизированной информации (в виде паспортов) о хозяйственно ценных видах рода Allium L. Киргизского Алатау и их ресурсном потенциале с указанием эксплуатационных запасов и объемов возможной ежегодной заготовки сырья для видов рода, образующих в пределах района исследования промысловые заросли. Экологический эффект заключается в: выявлении редких, эндемичных и реликтовых видов рода Allium L. флоры хребта Киргизский Алатау и мест их концентрации; создании карт их местонахождений на обследованной территории; разработке рекомендаций по их сохранению ex-situ и in-situ.

Efficiency (in Kazakh) : Жобаның әлеуметтік әсері мыналардан тұрады: жаңа жұмыс орындарын, оның ішінде жас мамандарды қамтамасыз ету; жобаны орындаушылардың кәсіби деңгейін арттыру; «Жамбыл облысы әкімдігінің табиғи ресурстар және табиғатты пайдалануды реттеу басқармасы» орман шаруашылығы кәсіпорындарымен тығыз ынтымақтастық орнату, ғылыми зерттеулердің тиімділігін арттыру және өзара тиімді ынтымақтастықты нығайту. Экономикалық әсер мыналардан тұрады: жергілікті (облыстық) органдардың Қырғыз Алатауының Allium L. туысы түрлерінің шаруашылық құнды және олардың ресурстық әлеуеті туралы стандартталған ақпаратты (төлқұжат түрінде) алуы және олардың ресурстық әлеуеті зерттелетін аумақ шегінде кәсіптік қопаларды құрайтын туыс түрлеріне арналған шикізатты жыл сайынғы ықтимал дайындаудың пайдалану қорлары мен көлемдерін көрсетеді. Экологиялық әсер мыналардан тұрады: Қырғыз Алатауы жотасы флорасының Allium L. туыс түрлері сирек, эндемикалық және реликтті түрлерін және олардың шоғырланған жерлерін анықтау; зерттелетін аумақта олардың орналасу карталарын жасау; оларды ex-situ және in-situ сақтау бойынша ұсыныстар әзірлеу.

Field of application (in Russian) : Планирование и управление природопользованием на местном уровне; целевые потребители каждого из ожидаемых результатов – Управление природных ресурсов и регулирования природопользования Жамбылской области; государственные учреждения и частные компании по заготовке растительного сырья; научное сообщество, научно-образовательные учреждения.

Field of application (in Kazakh) : Жергілікті деңгейде табиғат пайдалануды жоспарлау және басқару; күтілетін нәтижелердің әрқайсысының нысаналы тұтынушылары – Жамбыл облысының табиғи ресурстар және табиғат пайдалануды реттеу басқармасы; Өсімдік шикізатын дайындау жөніндегі мемлекеттік мекемелер мен жеке компаниялар; ғылыми қоғамдастық, ғылыми-білім беру мекемелері.