The object of research, development or design (in Russian) : Малые города Жамбылской области

The object of research, development or design (in Kazakh) : Жамбыл облысының шағын қалалары

Aim of work (in Russian) : Разработка концептуальных основ эффективных моделей, обеспечивающих устойчивое развитие малых городов Жамбылской области

Aim of work (in Kazakh) : Жамбыл облысы шағын қалаларының тұрақты дамуын қамтамасыз ететін тиімді үлгілерінің тұжырымдамалық негіздерін жасау

Методы исследования (на русском) : При реализации проекта были использованы традиционные методы (анализ теоретико-концептуальной литературы, историко-географический, сравнительный анализ, географическое прогнозирование), полевые методы исследования (рекогносцировка, метеорологический мониторинг, социологическое обследование, и т.д.) и современные методы (мониторинг с помощью беспилотных летательных аппаратов, космические и геоинформационные, статистические, картографические методы и моделирование).

Методы исследования (на казахском) : Жобаны жүзеге асыру барысында дәстүрлі әдістер (теориялық-тұжырымдамалық әдебиеттерді талдау, тарихи-географиялық, салыстырмалы талдау, географиялық болжау), далалық зерттеу әдістері (рекогносцировка, метеорологиялық мониторинг, әлеуметтанулық сауалнама т.т.) және заманауи әдістер (дрон арқылы әуеден бақылау, ғарыштық және геоақпараттық, статистикалық, картографиялық. модельдеу) кеңінен қолданылды.

Obtained results and novelty (in Russian) : – Проведен анализ теоретических и методических трудов, международных соглашений и программ развития; – Определены группы факторов, которые способствуют устойчивому развитию малых городов, а также факторов и рисков, ограничивающих утойчивое развитие (факторы-блокираторы); – Осуществлена индикативная оценка долгосрочных изменений окружающей среды с использованием данных LULC Европейского космического агентства и спутника Sentinel-2A; – Для изучения изменений поверхности и климатических трендов был рассчитан NDVI, результаты сопоставлены и верифицированы с открытыми источниками; – Был проведен трендовый анализ SSP, основанный на климатической классификации Кеппена-Гейгера. Для оценки динамики растительного покрова использовался метод статистического анализа климатических трендов, результаты визуализированы в виде карт и графиков. Была составлена серия карт; - В контексте устойчивого развития осуществлена оценка природных условий и природных ресурсов, социально-экономических проблем территории, на которой расположены города; - Разработана модель комплекса мероприятий по социальной модернизации и диверсификации экономики малых городов; - Проведены работы по зонированию малых городов и пригородных территорий Жамбылской области с использованием полевых методов исследований и обоснован проект природно-экологического каркаса; - Проанализированы сценарии постиндустриального устойчивого развития городов Жанатас, Каратау и Шу и предложена многофакторная модель развития.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : - Теориялық-әдіснамалық еңбектерге, халықаралық келісімдер мен бағдарламаларға талдау жасалды;- Шағын қалалардың тұрақты дамуына негіз болатын және оны шектейтін (блокиратор) факторлар тобы, сын-қатерлер анықталды; - Еуропалық ғарыш агенттігінің LULC деректері мен Sentinel-2A жер серігі арқылы қоршаған орта жағдайының көпжылдық өзгерістеріне индикативті баға берілді; - Жер жамылғысындағы өзгерістер мен климаттық трендтерді зерттеу мақсатында NDVI есептеліп, нәтижелер ашық дереккөздермен салыстырылып, верификацияланды; - Кёппен-Гейгер климаттық жіктемесіне негізделген SSP тренд талдауы жүргізілді. Өсімдік жамылғысының динамикасын бағалау үшін статистикалық климаттық тренд талдау әдісі қолданылып, нәтижелер карталар мен графиктер арқылы визуализацияланды. Карталар сериясы құрастырылды; - Қалалар орналасқан аумақтың табиғат жағдайлары мен табиғи ресурстарын, әлеуметтік-экономикалық мәселелерін тұрақты даму тұрғысында бағалау жүзеге асырылды; - Шағын қалаларды әлеуметтік жаңғырту және экономикасын әртараптандыру бойынша іс-шаралар кешенінің моделі құрастырылды; - Далалық зерттеу әдістері арқылы Жамбыл облысының шағын қалалары мен қала маңы аумағын зоналау жұмыстары орындалып, табиғи-экологиялық каркасының жобасы негізделді; - Жаңатас, Қаратау және Шу қалаларының постиндустриялық тұрақты дамуының сценарийлері талданып, көпфакторлы даму үлгісі ұсынылды.

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : серия карт, моделей, устойчивого развития городов.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : карталар сериясы, модельдер, қалалардың тұрақты дамуы.

Level of implementation (in Russian) : Результаты исследования внедрены для использования акиматами г.Жанатас, Каратау и Шу.

Level of implementation (in Kazakh) : Зерттеу нәтижелері Жаңатас, Қаратау және Шу қалаларының әкімдіктеріне пайдалануға енгізілді.

Efficiency (in Russian) : Теоретические и методологические основы исследования, индикаторы оценки состояния городской среды, учет факторов, являющихся основой устойчивого развития малых городов и ограничивающих (блокирующих) развитие факторов могут служить предпосылкой для создания городов будущего (cities of tomorrow). Предложения по модернизации социальной сферы и диверсификации экономики, а также по «зеленому» развитию города направлены на обеспечение жизнеспособности малых городов Жамбылской области. Индикативная оценка состояния окружающей среды с помощью методов дистанционного зондирования, проект функциональных зон и природно-экологического каркаса, сценарии постиндустриального многофакторного развития городов станут методическим инструментом для специалистов, разрабатывающих планы развития городов. В целом, аналитические материалы, предлагаемые решения и рекомендации, содержащиеся в научно-исследовательском отчете, могут быть использованы как образец для принятия решений, связанных с развитием других малых городов страны.

Efficiency (in Kazakh) : Зерттеудің теориялық-әдіснамалық негіздері, қалалық ортаның жай-күйін бағалауға арналған индикаторлар, шағын қалалардың тұрақты дамуына негіз болатын және қала дамуын шектейтін (блокиратор) факторлар мен сын-қатерлерді ескеру болашақ қалаларын (cities of tomorrow) құруға алғышарт болады. Әлеуметтік саланы жаңғырту және қала экономикасын әртараптандыру, «жасыл» даму бойынша берілген ұсыныстар Жамбыл облысының шағын қалаларының өміршеңдігін қамтамасыз етеді. Қашықтан зондтау әдістері арқылы қоршаған ортаның жай-күйіне берілген индикативті бағалау, қалалардың функционалдық зоналары мен табиғи-экологиялық каркасының жобасы, постиндустриялық көпфакторлы даму сценарийлері қалалардың даму жоспарын құрушы мамандарға әдістемелік құрал болады. Жалпы, ғылыми-зерттеу есебінде жинақталған талдамалық материалдарды, шешімдер мен ұсыныстарды еліміздің басқа да шағын қалалаларын дамытуға қатысты шешімдер қабылдауда үлгі ретінде пайдалануға болады.

Field of application (in Russian) : Целевыми потребителями теоретических результатов являются университеты и научно-исследовательские институты, проводящие исследования по урбанизации и экологии, практических результатов – экономические субъекты различных форм собственности (представители малого и среднего бизнеса и т.п.) и органы, принимающие решения (районные, города и районные акиматы, управления при акиматах и т.д.).

Field of application (in Kazakh) : Теориялық нәтижелердің мақсатты тұтынушыларына зерттеу институттары, урбандалу және экологиялық бағытта зерттеулер жүргізетін ЖОО және ҒЗИ, практикалық нәтижелерді пайдаланушыларға меншік нысандарының шаруашылық субъектілері (шағын және орта бизнес өкілдері және т.б.) және шешім қабылдау мекемелері (аудандар, қалалар мен облыс әкімдіктері, әкімдіктерге қарасты басқармалар жəне т.б.) кіреді.