Inventory number IRN Number of state registration
0224РК00845 AP13068420-OT-24 0122РК00212
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 0
International publications: 2 Publications Web of science: 2 Publications Scopus: 2
Number of books Appendicies Sources
1 7 36
Total number of pages Patents Illustrations
79 0 0
Amount of funding Code of the program Table
14980876.51 AP13068420 0
Name of work
Памятники мегалитической архитектуры эпохи бронзы в Бурабае
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Fundamental Методическая документация
Report authors
Сакенов Сергазы Кайырбекович , Ярыгин Сергей Александрович , Раисова Айкумис , Ильдеряков Николай Николаевич , Нұсқабай Әбдінұр Арғынбайұлы , Асылбеков Калибек Мухаметбекович ,
0
2
2
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт археологии имени А.Х.Маргулана" Комитета науки Министерства образования и науки Республики Казахстан
Abbreviated name of the service recipient Институт археологии им. Маргулана
Abstract

Исследование единственного из открытых на сегодня археологического объекта эпохи бронзы – мегалитического святилища, расположенного в горах Кокшетау (Бурабай) и могильника эпохи бронзы Кызыл-тобе. Первый объект представляет собой линейное мегалитическое сооружение в виде сакральной террасы с дополнительными архитектурными элементами. Обнаруженное мегалитическое святилище, как новый тип памятника и самостоятельный объект, а так же определить его положение в контексте исторического ландшафта и культурного окружения. Второй памятник это могильник эпохи бронзы Кызыл-тобе, который находиться в 15 км к юго-востоку от святилища. Могильник состоит из 60 погребальных конструкций с элементами мегалитической архитектуры. На территории могильника зафиксированы несколько типов погребальных конструкции. Исследование могильника необходимо для сравнения двух мегалитических объектов и их хронологической корреляции. При этом первый объект, древнее святилище планируется рассматривать, как важный источник информации о социальной организации древних обществ региона. Будут затронуты вопросы развития технологий и религиозных представлений пастушеских коллективов II тыс. до н.э. Отдельное внимание в проекте уделено анализу уже изученных памятников данного типа и сакральной архитектуре, на территории Казахстана и в ближнем зарубежье. Все это позволит сформировать новые и подтвердить уже имеющиеся концепции о степени развития населения Казахстана в эпоху бронзы и на рубеже II – I тыс. до н.э.

Бүгінгі күнге дейін табылған жалғыз қола дәуірінің археологиялық орны – Көкшетау (Бурабай) тауларында орналасқан мегалиттік құрылыс және Қызыл-Төбе қола дәуірі қорымы зерттелді. Бірінші нысан - қосымша сәулет элементтері бар сакральды террассалар түріндегі сызықты мегалиттік құрылым. Мегалиттік құрылыс ескерткіштің жаңа түрі және дербес нысан ретінде, сонымен қатар оның тарихи ландшафт пен мәдени орта контекстіндегі орнын анықталды. Екінші ескерткіш – киелі орыннан оңтүстік-шығысқа қарай 15 км жерде орналасқан Қызылтөбе қола дәуірінің қорымдары. Қорым мегалиттік сәулет элементтері бар 60 жерлеу құрылымдарынан тұрады. Қорым аумағында жерлеу құрылыстарының бірнеше түрі тіркелген. Екі мегалиттік нысанды және олардың хронологиялық корреляциясын салыстыру үшін зерттеу жұмыстары атқарылды. Бұл ретте алғашқы нысан – көне киелі жерді өңірдегі ежелгі қоғамдардың әлеуметтік ұйымдасуы туралы маңызды ақпарат көзі ретінде қарастырылды. Б.з.б, II мыңжылдықтағы малшылар топтарының технологиялары мен діни идеяларын дамыту мәселелері қозғалады. Жобада Қазақстан аумағындағы және көршілес елдердегі осы үлгідегі және киелі сәулет өнерінің зерттелген ескерткіштерін талдауға ерекше көңіл бөлінді. Осының барлығы Қазақстан халқының қола дәуіріндегі және б.з.б. II-I мыңжылдықтар тоғысындағы даму дәрежесі туралы жаңа тұжырымдарды қалыптастыруға және бұрыннан бар тұжырымдарды бекітуге мүмкіндік берді.

Исследование и фиксация в изучаемом регионе архитектуры мегалитических памятников эпохи бронзы. Реконструкция первоначального вида и определение хронологии и культурной принадлежности памятников.

Мегалитикалық құрылыстың архитектурасын зерттеу және бекіту. Ескерткіштің бастапқы келбетін қалпына келтіру және хронологиясын мен мәдени сәйкестілігін анықтау.

Археологические раскопки. Стратиграфический анализ. историко-сравнительный анализ. Радиоуглеродный анализ

Археологиялық қазба жұмытары. Стратиграфия әдісі. Тарихи-салыстырмалы әдіс. Радиокөміртекті анықтау

Результату опубликованы: 3 статьи в журналах рекомендованых Комитет по контролю в сфере образования и науки Министерства образования и науки Республики Казахстан; 2 статьи в журналах входящий базу Scopus and Web of Science; 2 статьи в сборниках международных и республиканских конференциях

Зерттеу нәтижесі жарияланды: Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Білім және ғылым саласындағы бақылау комитеті ұсынған журналдарда 3 мақала; Scopus және Web of Science деректер базасына енгізілген журналдардағы 2 мақала; Халықаралық және республикалық конференциялар жинақтарында 2 мақала

В первые в казахстанской археологической науке выявлены памятники мегалитического типа

Қазақстан археология ғылымында алғаш рет мегалиттік типтегі ескерткіштер анықталды

Мегалитическое сооружение Таскамал с барельефным изображением быка, дает возможанность сравнивать с известными мегалитическими памятниками Мира

Бұқаның барельефтік бейнесі бар мегалиттік құрылым Тасқамал әлемдегі әйгілі мегалиттік ескерткіштермен салыстыруға мүмкіндік береді.

Научный эффект связан с введением в отечественный и мировой научный оборот сведений о новом уникальном мегалитическом археологическом памятнике, который культурно и хронологически, по яркому архитектурному стилю сооружения близок памятникам типа Стоунхендж (Великобритания).

Ғылыми әсері Стоунхендж (Ұлыбритания) сияқты ескерткіштерге жақын құрылымның жарқын сәулеттік стилі жағынан мәдени және хронологиялық тұрғыдан жаңа бірегей мегалиттік археологиялық ескерткіш туралы ақпаратты отандық және әлемдік ғылыми айналымға енгізумен байланысты.

Научные данные и результаты исследования в рамках проекта, могут быть включены в программу обучения в средних и высших учебных заведении. Материалы исследования могильника пополнят фонды музеев, а научные и теоретические выводы могут стать предпосылкой для дальнейшего развития данного направления в работе различных институтов и научно-исследовательских центров. Дополнительными потребителями может стать широкая общественность в рамках развития туризма, в том числе внутреннего. Это связано с тем, что мегалитический памятник находится непосредственно на территории курортной зоны Бурабай. Памятник требует музеефикации и в перспективе, на основе полученных научных результатов, можно воссоздать исторический объект, и превратить его в одну из местных достопримечательностей.

Жоба аясындағы ғылыми деректер мен зерттеу нәтижелері орта және жоғары оқу орындарының оқу бағдарламасына енгізілуі мүмкін. Қорымды зерттеу материалдары мұражайлар қорын толықтырып, ғылыми-теориялық тұжырымдар әр түрлі институттар мен ғылыми орталықтардың жұмысында осы саланы одан әрі дамытудың алғышарты болуы мүмкін. Туризмді, оның ішінде ішкі туризмді дамыту аясында жалпы жұртшылық қосымша тұтынушылар бола алады. Себебі, мегалит ескерткіші тікелей Бурабай курорттық аймағының аумағында орналасқан. Ескерткіш мұражайландыруды қажет етеді және алдағы уақытта алынған ғылыми нәтижелерге сүйене отырып, тарихи нысанды қайта жасап, жергілікті жердің көрікті жерлерінің біріне айналдыруға болады.

UDC indices
902/904;902,2
International classifier codes
03.41.00;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
бронзовый век; мегалитическая кладка; святилище; могильник; погребение; поселение;
Key words in Kazakh
қола дәуірі; мегалиттік құрлыс; киелі орын; қорым; жерлеу; қоныс;
Head of the organization Оңғар Ақан Кандидат исторических наук / ассоцированный профессор
Head of work Сакенов Сергазы Кайырбекович доктор философии PhD / доктор философии
Native executive in charge