Inventory number IRN Number of state registration
0224РК00703 AP13268750-OT-24 0122РК00109
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Заключительный Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 2 Publications Web of science: 0 Publications Scopus: 2
Number of books Appendicies Sources
1 3 81
Total number of pages Patents Illustrations
95 0 11
Amount of funding Code of the program Table
8000000 AP13268750 19
Name of work
Совершенствование институциональных основ коммерциализации научных исследований вузов: разработка механизма академического предпринимательства как фактора развития региональной инновационной системы
Report title
Type of work Source of funding The product offerred for implementation
Applied Другая (укажите)
Report authors
Ситенко Диана Анатольевна
0
0
0
0
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Карагандинский университет имени академика Е. А. Букетова"
Abbreviated name of the service recipient НАО "Карагандинский университет имени академика Е. А. Букетова"
Abstract

Объектом исследования выступают высшие учебные заведения Республики Казахстан, осуществляющие коммерциализацию научных разработок.

Зерттеу объектісі ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыратын Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары болып табылады.

Разработка модели развития академического предпринимательства в инновационной системе Республики Казахстан на основе методологического и эмпирического исследования особенностей и динамики процесса коммерциализации вузовских научных разработок в мировой и отечественной практике.

Әлемдік және отандық тәжірибеде университеттің ғылыми әзірлемелерін коммерцияландыру процесінің ерекшеліктері мен динамикасын әдістемелік және эмпирикалық зерттеу негізінде Қазақстан Республикасының инновациялық жүйесінде академиялық кәсіпкерлікті дамыту моделін әзірлеу.

В ходе исследования использовались методы системного анализа, сравнительного анализа, метод группировок, контент-анализ научной литературы. Комплексная оценка развития академического предпринимательства в Казахстане дана с помощью развернутого SWOT- анализа. Для выявления особенностей академического предпринимательства в университетах РК использован метод анализа «лучших практик», количественные и качественные методы исследования: рассылка анкет, экспертный опрос, интервью, определены фокус-группы с участниками академического предпринимательства и сотрудниками НИИ, с представителями институтов развития и поддержки предпринимательства (бизнес-инкубаторов, офисов коммерциализации), представителями бизнес-сообщества. Для обработки результатов опросов использованы экономико- математические методы. При разработке рекомендаций по активизации академического предпринимательства и коммерциализации вузовских разработок в Казахстане использованы методы моделирования.

Зерттеу барысында жүйелік талдау, салыстырмалы талдау, топтастыру әдісі, ғылыми әдебиеттерді мазмұнды талдау әдістері қолданылды. Қазақстандағы академиялық кәсіпкерліктің дамуына кешенді баға SWOT-талдаудың кең ауқымын қолдану арқылы берілген. Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында академиялық кәсіпкерліктің ерекшеліктерін анықтау үшін «үздік тәжірибені» талдау әдісі, сандық және сапалық зерттеу әдістері қолданылды: сауалнамалар, сараптамалық сауалнамалар, сұхбаттар, академиялық кәсіпкерлікке қатысушылармен фокус-топтар жіберілді. және ғылыми-зерттеу институтының қызметкерлері, кәсіпкерлікті дамыту және қолдау институттарының өкілдерімен (бизнес-инкубаторлар, коммерцияландыру кеңселері), бизнес-қоғамдастық өкілдері. Сауалнама нәтижелерін өңдеу үшін экономикалық және математикалық әдістер қолданылды. Академиялық кәсіпкерлікті арттыру және Қазақстандағы университеттердің әзірлемелерін коммерцияландыру бойынша ұсыныстар әзірлеу кезінде модельдеу әдістері қолданылды.

Научная новизна исследования заключается в теоретическом и методическом обосновании принципов функционирования академического предпринимательства, основанных на оценке показателей развития академического предпринимательства в РК, сравнительном анализе и сопоставления «лучших практик» коммерциализации инновационных разработок, эмпирическом исследовании факторов, влияющих на академическое предпринимательство, позволивших предложить авторский подход к формированию модели академического предпринимательства в условиях развивающейся экономики. Полученные результаты: - Разработана модель академического предпринимательства в рамках концепции Тройной спирали, базирующейся на взаимодействии вуза, бизнеса и государства. - Оценено состояние и динамика развития академического предпринимательства в Республике Казахстан. Выявлены особенности сложившихся моделей академического предпринимательства, основные проблемные моменты на ключевых этапах коммерциализации. - Разработан методологический инструментарий построения модели академического предпринимательства, а также обоснованы критерии и показатели эффективности. - Разработана многоуровневая модель активизации и развития академического предпринимательства, финансового механизма взаимодействия вуза и предпринимательского сектора, а также модели формирования малых инновационных предприятий в системе предпринимательской деятельности вузов.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы ҚР-дағы академиялық кәсіпкерліктің даму көрсеткіштерін бағалауға негізделген академиялық кәсіпкерліктің жұмыс істеу принциптерінің теориялық және әдістемелік негіздемесінде, инновациялық әзірлемелерді коммерцияландырудың "үздік тәжірибелерін" салыстырмалы талдау мен салыстыруда, дамушы экономика жағдайында академиялық кәсіпкерлік моделін қалыптастыруға авторлық тәсілді ұсынуға мүмкіндік берген академиялық кәсіпкерлікке әсер ететін факторларды эмпирикалық зерттеуде жатыр. - ЖОО, бизнес және мемлекеттің өзара іс-қимылына негізделген үштік спираль тұжырымдамасы шеңберінде Академиялық кәсіпкерліктің моделі әзірленді. - Қазақстан Республикасындағы академиялық кәсіпкерліктің жағдайы мен даму динамикасы бағаланды. Академиялық кәсіпкерліктің қалыптасқан модельдерінің ерекшеліктері, коммерцияландырудың негізгі кезеңдеріндегі негізгі проблемалық сәттер анықталды. - Академиялық кәсіпкерлік моделін құрудың әдіснамалық құралдары әзірленді, сондай-ақ тиімділік өлшемдері мен көрсеткіштері негізделді. - Академиялық кәсіпкерлікті жандандыру мен дамытудың көп деңгейлі моделі, ЖОО мен кәсіпкерлік сектордың өзара іс-қимылының қаржылық тетігі, сондай-ақ ЖОО-ның кәсіпкерлік қызмет жүйесінде шағын инновациялық кәсіпорындарды қалыптастыру моделі әзірленді.

В ходе обработки результатов опроса были определены количественные и качественные показатели процесса коммерциализации разработок ученых на примере вузов г. Астана, г. Алматы и г.Караганда: - характер и степень взаимодействия преподавателей вузов с внешними организациями в ходе проведения НИОКР; - степень влияния положительных факторов на желание организовать свой бизнес, а также негативных факторов, которые препятствуют развитию академического предпринимательства; - доступность государственной, финансовой и институциональной поддержки ученых в ходе коммерциализации инноваций.

Сауалнама нәтижелерін өңдеу барысында Астана, Алматы және Қарағанды университеттерінің мысалында ғалымдардың әзірлемелерін коммерцияландыру процесінің сандық және сапалық көрсеткіштері анықталды: - ҒЗТКЖ барысында ЖОО оқытушылары мен сыртқы ұйымдардың өзара әрекеттесу сипаты мен дәрежесі; - өз ісін ұйымдастыруға деген ұмтылысына оң факторлардың әсер ету дәрежесі, сондай-ақ академиялық кәсіпкерліктің дамуына кедергі келтіретін жағымсыз факторлар; - инновацияларды коммерцияландыру кезінде ғалымдарды мемлекеттік, қаржылық және институционалдық қолдаудың болуы.

Опубликованы статьи в журналах, включенных в перечень Комитета по контролю в сфере образования и науки МНВО РК, а также входящих в базу данных Scopus. Внедрено в ТОО «SEVEN REFRACTORIES ASIA» в части проведения обучающего семинара в области инноваций и предпринимательства.

ҚР ҰӘҚ Білім және ғылым саласындағы бақылау комитетінің тізбесіне енгізілген, сондай-ақ Scopus дерекқорына кіретін журналдарда мақалалар жарияланды. "SEVEN REFRACTORIES ASIA" ЖШС инновациялар және кәсіпкерлік саласында оқыту семинарын өткізу бөлігінде енгізілді.

Эффективность результатов проведенного исследования определяется научным и социально-экономическим эффектом. Научный эффект заключается в развитии теоретических положений о феномене академического предпринимательства, коммерциализации научных разработок, а также особенностей их развития в рамках экономико-правового поля Республики Казахстан. Социально-экономический эффект результатов исследования заключается в создании организационно-экономического механизма для увеличения количества внедряемых инновационных разработок в производство с целью повышения благосостояния общества и повышении отдачи от использования экономических ресурсов.

Зерттеу нәтижелерінің тиімділігі ғылыми және әлеуметтік-экономикалық нәтижемен анықталады. Ғылыми нәтиже академиялық кәсіпкерлік феномені туралы теориялық ережелерді әзірлеуде, ғылыми әзірлемелерді коммерцияландыруда, сондай-ақ олардың Қазақстан Республикасының экономикалық-құқықтық өрісі шеңберіндегі даму ерекшеліктерінде жатыр. Зерттеу нәтижелерінің әлеуметтік-экономикалық әсері қоғамның әл-ауқатын жақсарту және экономикалық ресурстарды пайдаланудың қайтарымдылығын арттыру мақсатында өндіріске енгізілген инновациялық әзірлемелердің санын көбейтудің ұйымдық-экономикалық механизмін құру болып табылады.

Результаты исследования могут быть применены для интенсификации инновационной деятельности вуза в части совершенствования механизма коммерциализации научных разработок ППС вуза посредством развития инновационной инфраструктуры, создания взаимовыгодных партнерств с бизнес сектором. Реализация предложенных мер по развитию академического предпринимательства в вузах позволит активизировать научно-исследовательскую и предпринимательскую деятельность ППС с целью увеличения числа отечественных инновационных разработок, ускорения процесса их коммерциализации. Также результаты исследования могут быть использованы государственными органами с целью совершенствования законодательства в сфере коммерциализации вузовских разработок, защиты прав на интеллектуальную собственность.

Зерттеу нәтижелері инновациялық инфрақұрылымды дамыту, бизнес сектормен өзара тиімді әріптестік құру арқылы ЖОО ПОҚ-ның ғылыми әзірлемелерін коммерцияландыру тетігін жетілдіру бөлігінде ЖОО-ның инновациялық қызметін қарқындату үшін қолданылуы мүмкін. Жоғары оқу орындарында академиялық кәсіпкерлікті дамыту бойынша ұсынылған шараларды іске асыру отандық инновациялық әзірлемелер санын ұлғайту, оларды коммерцияландыру процесін жеделдету мақсатында ПОҚ-ның ғылыми-зерттеу және кәсіпкерлік қызметін жандандыруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ зерттеу нәтижелерін мемлекеттік органдар жоғары оқу орындарының әзірлемелерін коммерцияландыру, зияткерлік меншік құқықтарын қорғау саласындағы заңнаманы жетілдіру мақсатында пайдалана алады.

UDC indices
330
International classifier codes
06.52.13;
Readiness of the development for implementation
Key words in Russian
инновация; предпринимательство; университет; коммерциализация; трансфер;
Key words in Kazakh
инновация; кәсіпкерлік; университет; коммерцияландыру; трансфер;
Head of the organization Дулатбеков Нурлан Орынбасарович Доктор юридических наук / профессор, Член-корреспондент НАН РК
Head of work Ситенко Диана Анатольевна доктор PhD / ассоциированный профессор
Native executive in charge