The object of research, development or design (in Russian) : Технологический процесс пневматического транспортирования гранулированных минеральных удобрений.

The object of research, development or design (in Kazakh) : Түйіршікті минералды тыңайтқыштарды пневматикалық тасымалдаудың технологиялық процесі

Aim of work (in Russian) : Повышение производительности труда не менее чем на 15 % и снижение энергоемкости процесса не менее чем на 10 % за счет разработки культиватора-удобрителя несуще-прицепной конструкции

Aim of work (in Kazakh) : Жүк көтергіш конструкцияныңқопсытқыш-тыңайтқышынәзірлеуесебіненеңбекөнімділігінкемінде 15%-ғаарттыружәнепроцестің энергия сыйымдылығынкемінде 10% - ға төмендету

Методы исследования (на русском) : Работа выполнялась с использованием таких методов экспериментальных исследований как физическое моделирование, анализ и синтез. Методика определения показателей агротехнической и энергетической оценок была основана на положениях действующих НД.

Методы исследования (на казахском) : Жұмыс физикалық модельдеу, талдау және синтез сияқты эксперименттік зерттеулердің әдістерін пайдалана отырып орындалды. Агротехникалық және энергетикалық бағалау көрсеткіштерін анықтау әдістемесі қолданыстағы НҚ ережелеріне негізделді.

Obtained results and novelty (in Russian) : Изготовлен образец культиватора-удобрителя и проведены его лабораторно-полевые исследования. При проведении исследований скорость воздушного потока составила 11-21 м/с. Затраты мощности на привод вентиляторной установки – 1,1-13,2 кВт, при оборотах колеса вентилятора 2730-4050 об/мин соответственно. Неравномерность распределения удобрений при указанной скорости воздушного потока составила 24,8-4,1% соответственно. Масса удобрений в бункере культиватора-удобрителя находилась в интервале 1400-2300 кг. Общее тяговое сопротивление культиватора-удобрителя составило 52,1-57,3 кН, часовой расход топлива составил – 51,23-53,96 кг/ч при скорости агрегатирования 7,0-9,0 км/ч соответственно. Крошение почвенного слоя составило 62,9-68,4 %, сохранность стерни и пожнивных остатков – 62,1-74,1 %, неравномерность распределения удобрений 6,1-6,8 %, фактическая глубина обработки – 15,6-17,3 см. Разработана чертежная документация на доработку конструкции образца культиватора-удобрителя. Подготовлена и подана заявка на получение патента на изобретение Республики Казахстан (№ 2024/0065.1 от 19.01.2024). Опубликована статья в журнале, имеющим процентиль по Cite Score в базе Scopus 47, а также в журнале рекомендованном КОКСНВО. Научная новизна проекта заключается в установлении закономерностей влияния компоновочной схемы, параметров и режимов работы культиватора-удобрителя на агротехнические, энергетические и технико-эксплуатационные показатели работы агрегата.

Obtained results and novelty (in Kazakh) : Қопсытқыш-тыңайтқышының үлгісі дайындалып, оған зертханалық-далалық зерттеулер жүргізілді. Зерттеулер жүргізу кезінде ауа ағынының жылдамдығы 11-21 м/с құрады. Желдеткіш қондырғысының гидравликалық қозғалтқышын жетегіне арналған қуат шығындары тиісінше 2730-4050 айн/мин желдеткіш дөңгелегінің айналымы кезінде 1,1-13,2 кВт аралығында болды. Ауа ағынының көрсетілген жылдамдығы кезінде тыңайтқыштардың біркелкі бөлінбеуі тиісінше 24,8-4,1% аралығында болды. Қопсытқыш-тыңайтқышының бункердегі тыңайтқыштардың массасы-1400-2300 кг аралығында. Қопсытқыш-тыңайтқыштың жалпы тарту кедергісі 52,1-57,3 кН құрады, тіркесімнің 7,0-9,0 км/сағ жылдамдығы кезінде отынның сағаттық шығыны 51,23-53,96 кг/сағ тиісінше құрады. Топырақ қабатының ұсақталуы 62,9-68,4%, аңыздық және егін қалдықтарының сақталуы-62,1-74,1%, тыңайтқыштардың біркелкі бөлінбеуі 6,1-6,8%, өңдеудің нақты тереңдігі - 15,6-17,3 см құрады. Қопсытқыш-тыңайтқыш үлгісінің конструкциясын пысықтауға сызбалық құжаттама әзірленді. Қазақстан Республикасының өнертабысына патент алуға өтінім дайындалды және берілді (№ 2024/0065.1 19.01.2024). Scopus 47 базасында Cite Score бойынша процентилі бар журналда, сондай-ақ КОКСНВО ұсынған журналда мақала жарияланды. Жобаның ғылыми жаңалығы қопсытқыш-тыңайтқыш жұмысының тіркесім жұмысының агротехникалық, энергетикалық және техникалық-пайдалану көрсеткіштеріне үйлестіру сұлбасын, параметрлері мен режимдерінің әсер ету заңдылықтарын белгілеу болып табылады

The main constructive and technical economic indicators (in Russian) : Установлено ,что оптимальное значение скорости воздушного потока должно находиться в интервале 17-19 м/с. Неравномерность распределения удобрений между рабочими органами при указанном интервале скорости находилось в пределах 10 %, зависание гранул удобрений отсутствовало, мощность, затрачиваемая на привод вентиляторной установки, составила 2,7-4,1 кВт. Общая мощность, потребляемая культиватором-удобрителем, варьировалась от 105-109 кВт при 7,0 км/ч до 142-147 кВт при 9,0 км/ч. На скоростном интервале 7,0-9,0 км/ч прирост общей мощности, составил 34,4-36,3 %;. Более 90 % от общих затрат мощности приходилось на преодоление тягового сопротивления, возникающего при взаимодействии почвообрабатывающей части культиватора-удобрителя с обрабатываемым почвенным слоем. Производительность агрегата на скоростном интервале 7,0- 9,0 км/ч варьировалась от 4,34 га/ч до 5,58 га/ч, прирост производительности составил 28,6%. Оптимальным принят скоростной режим работы культиватора-удобрителя 8,5-9,0 км/ч. На оптимальном скоростном режиме работы достигаются минимальный удельный расход топлива 9,67-10,19 кг/га и максимальная производительность агрегата 5,27-5,58 га/ч при условии соответствия качества обработки установленным агротехническим требованиям. Полученные результаты экспериментальных исследований согласуются с результатами теоретических исследований, выполненных на предыдущем этапе в 2023 году.

The main constructive and technical economic indicators (in Kazakh) : Ауа ағыны жылдамдығының оңтайлы мәні 17-19 м/с аралығында болуы тиіс екендігі белгіленді. Көрсетілген жылдамдық аралығында жұмыс органдары арасында тыңайтқыштардың біркелкі бөлінбеуі 10% шегінде болды, тыңайтқыш түйіршіктерінің тұрып қалуы болмады, желдеткіш қондырғысының жетегіне жұмсалатын қуат 2,7-4,1 кВт құрады. Қопсытқыш-тыңайтқыштың тұтынатын жалпы қуат сағатына 7,0 км-де 105-109 кВт-тан сағатына 9,0 км-де 142-147 кВт-қа дейін өзгерді. 7,0-9,0 км/сағ жылдамдықты аралықта жалпы қуаттың өсуі 34,4-36,3% -ды құрады. Қуаттың жалпы шығындарының 90% астамы қопсытқыш-тыңайтқыштың топырақ өңдеу бөлігінің өңделетін топырақ қабатымен өзара іс-қимылы кезінде туындайтын тартымдық кедергіні еңсеруге тиесілі болды. Тіркесімнің өнімділігі 7,0-9,0 км/сағ жылдамдықпен 4,34 га/сағ-тан 5,58 га/сағ-қа дейін өзгерді, өнімділіктің өсуі 28,6% -ды құрады. Қопсытқыш-тыңайтқыштын жұмысының 8,5-9,0 км/сағ жылдамдықты режимі оңтайлы деп қабылданды. Жұмыстың оңтайлы жылдамдық режимінде өңдеу сапасы белгіленген агротехникалық талаптарға сәйкес болған жағдайда 9,67-10,19 кг/га ең аз меншікті отын шығынына және тіркесімнің ең жоғары өнімділігіне 5,27-5,58 га/сағ қол жеткізіледі. Эксперименттік зерттеулерден алынған нәтижелер 2023 жылы алдыңғы кезеңде орындалған теориялық зерттеулердің нәтижелерімен келісіледі.

Level of implementation (in Russian) : На этапе исследований 2024 года внедрение не предусмотрено.

Level of implementation (in Kazakh) : 2024 жылғы зерттеу кезеңінде енгізу көзделмеген.

Efficiency (in Russian) : Предварительная годовая экономия совокупных затрат денежных средства от применения культиватора-удобрителя несуще-прицепной конструкции к тракторам тягового класса 5 составила 1,37 миллиона тенге.

Efficiency (in Kazakh) : Тартқыш 5 классты тракторларға тірек-тіркеме конструкциясының қопсытқыш-тыңайтқышынтыңқолданудан түскен ақшалай қаражаттың жиынтық шығындарының алдын ала жылдық үнемделуі 1,37 миллион теңгені құрады.

Field of application (in Russian) : Сельское хозяйство, сельскохозяйственное машиностроение.

Field of application (in Kazakh) : Ауылшаруашылығы, ауылшаруашылығы машиналарынжасау