Inventory number IRN Number of state registration
0324РК00778 AP19678231-KC-24 0123РК01086
Document type Terms of distribution Availability of implementation
Краткие сведения Gratis Number of implementation: 0
Not implemented
Publications
Native publications: 1
International publications: 1 Publications Web of science: 1 Publications Scopus: 0
Patents Amount of funding Code of the program
0 25186304 AP19678231
Name of work
Социальная «инженерия» в Казахской степи XIX- начало XX вв.: особенности и результаты
Type of work Source of funding Report authors
Fundamental Султангалиева Гульмира Салимжановна
0
0
0
2
Customer МНВО РК
Information on the executing organization
Short name of the ministry (establishment) МНВО РК
Full name of the service recipient
Некоммерческое акционерное общество "Казахский национальный университет имени аль-Фараби"
Abbreviated name of the service recipient НАО "КазНУ им. аль-Фараби"
Abstract

образованный класс казахского общества XIX - начало XX вв.

XIX соңы - XX аяғындағы қазақ білім тобы

Целью проекта является выявление особенностей целенаправленной политики имперской власти по формированию казахского «образованного класса», преобразованию социальной жизни кочевого общества для адаптации к изменяющимся условиям реальности, формированию новых знаний, складыванию новых социальных связей, индивидуальных практик, стратегий поведения в Казахской степи в XIX – начало ХХ вв.

Жобаның мақсаты – қазақтың «білімді тобын» қалыптастыру, көшпелі қоғамның әлеуметтік өмірін өзгермелі шындық жағдайына бейімделу үшін империялық үкіметтің мақсатты саясатының , жаңа білімдерді қалыптастыру; ХІХ– ХХ ғ. басындағы қазақ даласында жаңа әлеуметтік байланыстардың, жеке тәжірибелердің, мінез-құлық стратегияларының қалыптасуын анықтау.

Когнитивная стратегия и ориентация на аналитический подход, структурный анализ научного материала, использование теоретических моделей социальных наук, сбор новых исторических источников способствуют новому фокусу постановки задач и создание междисциплинарного характера предлагаемого проекта. Использованы методы «новой социальной истории», которая отличается интегративной функцией в системе исторического знания.

Танымдық стратегия мен бағдар аналитикалық тәсілге, ғылыми материалды құрылымдық талдауға, қоғамдық ғылымдардың теориялық үлгілерін пайдалану, жаңа тарихи дереккөздерді жинақтау тапсырмаларды қоюға және ұсынылып отырған жобаның пәнаралық сипатын құруға жаңа бағытты беруге ықпал етеді. Тарихи білім жүйесіндегі интеграциялық қызметімен ерекшеленетін «жаңа әлеуметтік тарих» әдістері қолданылды.

1. Были осуществлены зарубежные и внутренние командировки, и в результате проведена работа с документальными материалами. 2. В результате анализа собранных архивных материалов, были выявлены казахи, получившие образование в учебных заведениях, находившиеся на должности в системе местного управления, укреплявшие свое социальное положение, расширявшие свои индивидуальные ресурсы в новых условиях. 3. Были исследованы сложные системообразующие процессы, проявляющихся во взаимодействии внутри казахских родов и в построении разнофакторных отношений с региональной русской властью, имевшие существенные отличия от других регионов Российской империи. 4. Был сделан анализ сложной структуры взаимодействия, который был обусловлен средой обитания, образом жизни, традициями, культурой, поведенческими мотивами. Исследовательской группой проекта была составлена сводная таблица казахов-выпускников советских высших учебных заведений и техникумов 20-30-е годы ХХ в., включающая сведения о личности, социальном происхождении, образовании и политической деятельности. 5. В рамках данной задачи, исследование было сфокусировано на понимании и определении механизмов, которые способствовали структурированию нового поколения казахской молодежи в ответ на социальные изменения, происходившие в конце XIX – начале ХХ вв.

1. Шетелдік және отандық іссапарлар жүргізіліп, нәтижесінде Қазақстанның орталық мұрағаттарының (ҚР Орталық мұрағаты), Қазақстан Республикасының облыстық мұрағаттарының (Қызыл-Орда қ.), Мәскеу (РГВИА, ГА РФ, АВРПИ), Ресейдің облыстық мұрағаттары (Омбы облыстарының мемлекеттік мұрағаты), Өзбекстан (Өзбекстан Республикасының Орталық мемлекеттік мұрағаты), Татарстан Республикасы (Қазан) құжаттық материалдарымен жұмыс жүргізілді. 2. Жинақталған мұрағат материалдарын талдау нәтижесінде оқу орындарында білім алып, жергілікті басқару жүйесінде қызмет атқарып, әлеуметтік жағдайын нығайтып, жаңа жағдайда жеке қорларын кеңейткен қазақтар анықталды. 3. Қазақ рулары ішіндегі өзара әрекеттесуде және Ресей империясының басқа аймақтарынан елеулі айырмашылығы бар өлкелік Ресей билігімен көп факторлы қарым-қатынастарды құруда көрінетін күрделі жүйе құраушы процестер зерттелді. 4. Тіршілік ортасы, өмір салты, дәстүрі, мәдениеті, мінез-құлық мотивтерімен анықталатын өзара әрекеттесудің күрделі құрылымына талдау жасалды. 5. Жобаның зерттеу тобы ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы кеңестік жоғары оқу орындары мен техникумдарды бітірген қазақ түлектерінің тұлғасы, әлеуметтік шығу тегі, білімі және саяси қызметі туралы мәліметтерді қамтитын жиынтық кестесін жасады.

нет

жоқ

не внедрено

жүзеге асырылмаған

Результаты данного проекта будут иметь социальный эффект, так как будет представлено монографическое исследования, основанное на архивных документах, подтверждающие факт формирования казахского образованного класса в XIX – начале ХХ вв., изменения их социального положения, образа мышления и конструирование ими своей идентичности.

Бұл жобаның нәтижелерінің әлеуметтік әсері болады, өйткені 19-20 ғасырдың басындағы қазақтардың интелелктуалды тобының қалыптасу фактісін, олардың әлеуметтік жағдайындағы өзгерістерді, олардың өмір сүру жолындағы өзгерістерін, ойлау және олардың жеке басындағы өзгерстерін зерттейтін, мұрағат құжаттарына негізделген монографиялық зерттеу ұсынылатын болады.

Нәтижелер қазіргі Қазақстандағы білім беру саясатының беделі мен тиімділігін арттыруға, білім сапасын арттыруға әсер етуі мүмкін, өйткені тарихи бастаулар 19-20 ғасырдың басына жатады.

Результаты могут оказать влияние на, повышение престижа и эффективности образовательной политики в современном Казахстане, повышение качества знаний, так как исторические истоки уходят в XIX – начало ХХ вв.

UDC indices
94(574) "18/19"
International classifier codes
03.20.00;
Key words in Russian
Политика Российской империи; социальная трансформация Казахской степи; казахский образовательный класс; учебные заведения; казахские интеллектуалы;
Key words in Kazakh
Ресей империясының саясаты; Қазақ даласының әлеуметтік трансформациясы; қазақ білім класы; оқу орындары; Қазақ зиялылары;
Head of the organization Айтжанова Жамила Нурматовна Доктор экономических наук / ассоциированный профессор (доцент)
Head of work Султангалиева Гульмира Салимжановна Доктор исторических наук / профессор